A. Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Inventarisatie van de risico’s

Terug naar navigatie - Risicokaart

Risico-identificatie

De tabel (‘risicokaart’) geeft inzicht in de spreiding van de risico’s naar kans en financieel gevolg. De nummers in de risicokaart komen overeen met de geïdentificeerde risico’s (82).

Tabel Par.A-1
Gevolg
x > € 500.000 4 2 3
€ 250.000 < x < € 500.000 3 2 3 2 1
€ 100.000 < x < € 250.000 2 5 7 1 3
€ 25.000 < x < € 100.000 4 5 6 7 3
x < € 25.000 6 2 6 2
Geen financiële gevolgen 2 1
10% 30% 50% 70% 90% Kans
Terug naar navigatie - Risico top 10

Risico top 10

In het overzicht hieronder ziet u de 10 risico’s die de meeste invloed hebben op het berekenen van de benodigde weerstandscapaciteit. Het invloed percentage geeft de invloed van een risico op het totale risicoprofiel weer.

Tabel Par.A-2
Risico top 10
Progr. 2022 rekening 2022 begroting 2022 NJN 2022 Kans 2022 Invloed
2 1 1 2 Nadelige gevolgen klimaatverandering. Overstromingen, wateroverlast, droogte en hitte. 50% 6,49%
3 2 2 3 Dijkverzwaring van de Mark 50% 6,47%
4 3 * 4 Hogere indexering grond-, weg- en waterbouw werkzaamheden 90% 5,82%
4 4 4 5 Dure woningaanpassing Wmo 50% 4,52%
4 5 6 7 Garantstelling verlenen aan Stichting de Wijngaerd 30% 3,88%
4 6 * 6 Taak Huishoudelijke Ondersteuning kan niet uitgevoerd worden binnen budget. 90% 3,84%
4 7 7 9 Insolventie van BOEi i.r.t. Sociaal Cultureel Dorpshart Made 5% 3,32%
3 8 * * Verlieslatende actieve grondexploitaties 90% 2,91%
3 9 * * Plan De Weelde te Terheijden (ontwikkeling Schansstraat) 90% 2,90%
4 10 * * Het begrote budget voor Wmo-voorzieningen is ontoereikend 70% 2,65%
* = Dit risico is nieuw opgenomen

Toelichting bij risico’s

Terug naar navigatie - Toelichting bij risico’s

Toelichting bij risico's

1. Nadelige gevolgen klimaatverandering. Overstromingen, wateroverlast, droogte en hitte

Door extreme buien, stijging van het oppervlaktewater en het grondwater is er kans op waterschade aan particuliere en gemeentelijke eigendommen. Door extreme droogte is er kans op schade aan panden als door uitdrogen de bodem daalt. Ook is er kans op schade aan planten en bloemen door de hitte.

2. Dijkverzwaring van de Mark

In 2018 is het waterschap Brabantse Delta begonnen met de voorbereiding van de dijkverzwaring van de Mark ter hoogte van Terheijden. Eind 2019 is er een besluit genomen over de manier waarop de dijkverzwaring plaats vindt. Het waterschap heeft aangegeven een bepaalde financiële bijdrage van de gemeente Drimmelen te willen ontvangen. Hierover zijn geen afspraken gemaakt. Het is niet onmogelijk dat een financiële bijdrage noodzakelijk is.

3.   Hogere indexering grond-, weg- en waterbouw werkzaamheden 

Hogere indexering grond-, weg- en waterbouw werkzaamheden i.v.m. stijgende marktprijzen door hogere loonkosten, brandstof en grondstofprijzen.

4. Dure woningaanpassing WMO

Een Wmo-cliënt heeft een uitzonderlijk dure woningaanpassing aangevraagd. Juridische procedure loopt maar de uitkomst daarvan is onzeker.

5. Garantstelling Stichting De Wijngaerd

De gemeenteraad besloot op 16 juli 2015 een gemeentegarantie te verlenen aan stichting de Wijngaerd. Zo kon de stichting renovatie van haar huisvesting en tijdelijke huisvesting financieren. Als de Wijngaerd haar rente- en aflossingsverplichtingen aan de geldverstrekker niet kan voldoen wordt de gemeentegarantie aangesproken.

6. Taak Huishoudelijke Ondersteuning kan niet uitgevoerd worden binnen budget

Huishoudelijke Ondersteuning (HO) is een maatwerkvoorziening en valt onder het abonnementstarief Wmo. Het abonnementstarief heeft een aanzuigende werking op de vraag naar HO. Op termijn zal de behoefte aan HO toenemen door vergrijzing en het langer thuis blijven wonen van oudere inwoners. We houden rekening met een matige groei van de vraag, maar het risico is aanwezig dat de vraag sterker stijgt. Tarieven dienen te voldoen aan de AMvB Reële kostprijs Wmo. De sterke stijging van lonen en andere kosten kan leiden tot een sterke stijging van tarieven. Aanbieders kampen met personeelstekorten en kunnen daardoor niet de afgesproken zorg leveren. Er is een risico dat cliënten een proces aanspannen tegen de gemeente.

7. Insolventie van BOEi i.r.t. Sociaal Cultureel Dorpshart Made

Als BOEi failliet gaat kan zij niet meer voldoen aan de rente- en aflossingsverplichtingen die voortkomen uit de lening van de bank, die de gemeente aan BOEi door gaat leggen. Daarnaast zal de gemeente zorg moeten dragen voor het behouden van de Bernarduskerk voor het Dorpshart in Made.

8. Verlieslatende actieve grondexploitaties

Het risico op de actieve grondexploitaties. Voor de projecten worden de kosten die bij het faciliterend grondbeleid worden gemaakt doorgelegd naar de ontwikkelende partijen. In 2020 is een aanvang gemaakt naar een nauwkeuriger calculatie op basis van het instrument plankostenscan aan de Wet ruimtelijke ordening gekoppeld maar niet verplicht toe te passen. Hiermee worden de kosten voor ontwikkelaars aanmerkelijk hoger en voor de gemeente meer kostendekkend. Echter onvoorziene omstandigheden leiden er nog wel toe dat er kosten bij de gemeente blijven hangen. Binnen de risicoanalyse wordt hiermee rekening gehouden.

9. Plan De Weelde te Terheijden (ontwikkeling Schansstraat)

Ingevolge de anterieure overeenkomst is voor bouw- en woonrijp maken een voorschot gestort op de gemeenterekening. Dit voorschot blijkt te worden overschreden. De ontwikkelaar heeft niet voldoende financiële middelen om het voorschot aan te vullen waardoor voor de gemeente een risico realistisch is.

10. Het begrote budget voor Wmo-voorzieningen is ontoereikend

De kosten voor de Wmo zijn vraag afhankelijk. Casemanagers indiceren kritisch en er worden goede prijsafspraken gemaakt met leveranciers, maar als meer inwoners Wmo-voorzieningen nodig hebben leidt dit tot overschrijding van de begrote budgetten. Voor woningaanpassingen en begeleiding zijn de begrote bedragen in 2022 overschreden.

Inventarisatie van de weerstandscapaciteit

Terug naar navigatie - Benodigde weerstandscapaciteit

Benodigde weerstandscapaciteit

Op basis van de onderkende risico's is een risicosimulatie uitgevoerd. De risico’s treden namelijk niet allemaal tegelijk op. Met deze simulatie is vastgesteld dat de geïdentificeerde risico's met een bedrag van € 5,1 miljoen (begroting 2022: 3,8 miljoen) kunnen worden afgedekt.

Weerstandsvermogen

Terug naar navigatie - Weerstandsvermogen

Weerstandsvermogen

De benodigde weerstandscapaciteit die uit de risicosimulatie voortvloeit, kan worden afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt het weerstandsvermogen.

 

Tabel Par.A-2
Ratio weerstandsvermogen
Omschrijving Rekening 2022 Begroting 2022 NJN 2022
Beschikbare weerstandscapaciteit 19.032.043 15.529.738 15.176.556
Benodigde weerstandscapaciteit 5.135.205 3.828.343 5.420.524
Ratio weerstandsvermogen 3,71 4,06 2,80

De raad heeft in de nota Risicomanagement en weerstandsvermogen bepaald dat het weerstandsratio van de gemeente Drimmelen minimaal gelijk moet zijn aan 1. In dat geval is het beschikbare weerstandsvermogen toereikend om de risico's af te dekken. Met een ratio van 3,7 voldoet de gemeente in ruime mate aan die ondergrens.

Financiële kengetallen

Terug naar navigatie - Financiële kengetallen

Financiële kengetallen

(en beoordeling van de onderlinge verhouding tussen deze kengetallen in relatie tot de financiële positie)

Bij de vernieuwing van de BBV is, op basis van advies van de commissie Depla, voorgeschreven dat er in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing een verplichte basisset van vijf financiële kengetallen moet worden opgenomen.

Naast de kengetallen wordt een beoordeling van de onderlinge verhouding van de kengetallen in relatie tot de financiële positie opgenomen. De invoering van de kengetallen is voornamelijk bedoeld om de financiële positie voor raadsleden inzichtelijker te maken. De kengetallen hebben geen functie als normerings-instrument in het kader van financieel toezicht.

Tabel Par.A-3
Jaarstukken 2022
Kengetallen Verloop van de kengetallen
Jaarrekening 2021 31-12-2021 Begroting 2022 31-12-2022 Jaarrekening 2022 31-12-2022
1a. Netto schuldquote 26% 59% 24%
1b. Netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen 23% 57% 21%
2. Solvabiliteitsratio 55% 42% 52%
3. Kengetal grondexploitatie 1% 1% -1%
4. Structurele exploitatieruimte -1% 1% 3%
5. Belastingcapaciteit 100% 83% 76%

Een korte toelichting op de kengetallen:

1a. Netto schuldquote

De netto schuldquote weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. De netto schuldquote geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie. Een netto schuldquote tussen de 0% en 90% wordt gezien als minst risicovol. De begrote netto schuldquote in 2022 was 59%. Door geplande investeringen in 2022 die zijn doorgeschoven, is dit percentage lager geworden. De netto schuldquote van de gemeente Drimmelen is laag. Dit is positief.

1b. Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen

Om inzicht te krijgen in hoeverre sprake is van doorlenen, wordt de netto schuldquote weergegeven (netto schuld gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen). Op die manier wordt duidelijk in beeld gebracht wat het aandeel van de verstrekte leningen is en wat dit betekent voor de schuldenlast. Voor deze schuldquote wordt dezelfde criteria gehanteerd als de netto schuldquote.
De netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen is eveneens laag.

2. Solvabiliteitsratio

Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Onder de solvabiliteitratio wordt verstaan het eigen vermogen als percentage van het balanstotaal. Het eigen vermogen bestaat uit reserves en het resultaat van baten en lasten. Een solvabiliteitsratio tussen de 20% en 50% wordt gezien als risico neutraal. Een ratio boven de 50% wordt aangemerkt als minst risicovol. De solvabiliteitsratio van de gemeente Drimmelen ligt met 53% boven deze norm. Dit is positief. 

3. Kengetal grondexploitatie

Grondexploitaties kunnen een forse impact hebben op de financiële positie van een gemeente. De boekwaarde van de grond is van belang, omdat deze terugverdiend moet worden bij de verkoop. Boekwaarden worden afgezet tegen de totale baten. Een grondexploitatie van 20% of lager wordt beschouwd als minst risicovol.
Het kengetal voor de grondexploitatie van de gemeente Drimmelen is met -1% laag. Dit is positief.

4. Structurele exploitatieruimte

Voor de beoordeling van het evenwicht van de begroting wordt er ook gekeken naar de structurele en incidentele lasten en baten. Voorbeeld van structurele baten zijn de algemene uitkering en eigen belastinginkomsten. Bij structurele lasten zijn dat bijvoorbeeld personeelslasten, kapitaallasten en bijdragen aan gemeenschappelijke regelingen. Een begroting waarvan de structurele baten hoger zijn dan de structurele lasten is dan ook meer flexibel dan een begroting waar bij de structurele baten en lasten in evenwicht zijn. De structurele exploitatieruimte van de gemeente Drimmelen is positief. Dit betekent dat de gemeente Drimmelen de structurele lasten kan afdekken met de structurele baten.

5. Belastingcapaciteit

De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. Het Coelo publiceert deze lasten jaarlijks. Bij de berekening van het kengetal worden de gemeentelijke woonlasten afgezet tegen het landelijk gemiddelde. De totale woonlasten over 2022 van de gemeente Drimmelen liggen lager dan het landelijk gemiddelde. Wat inhoudt dat er ten opzichte van dit landelijk gemiddelde ruimte is om de lokale belastingen te verhogen. Dankzij een grotere inzet van de daarvoor bedoelde voorzieningen riolering en afvalstoffenheffing is er in 2022 meer ruimte in de belastingcapaciteit. Tevens zijn de landelijke gemiddelde woonlasten fors gestegen ten opzichte van 2021. 

Beoordeling van de onderlinge verhouding tussen de kengetallen in relatie tot de financiële positie

De kengetallen moeten altijd in samenhang worden bezien, omdat ze alleen gezamenlijk en in hun onderlinge verhouding een goed beeld kunnen geven van de financiële positie van een gemeente. Conclusie: de gemeente Drimmelen heeft een gezonde financiële positie.