Toelichting balans

De post immateriële vaste activa wordt onderscheiden in:

Het onderstaande overzicht geeft het verloop weer van de immateriële vaste activa gedurende het jaar 2021:

De afschrijvingstermijn bedraagt maximaal de gebruiksduur van de activa waarvoor de bijdrage aan derden is verstrekt.

De gemeenteraad heeft in 2015 besloten om maximaal € 500.000 bij te dragen aan de bouw van een ontmoetingsruimte in het zorgcentrum de Ganshoek in Lage Zwaluwe.
De ontmoetingsruimte in de nieuwe Ganshoek is 2019 in gebruik genomen. Medio november 2020 heeft Woonvizier een subsidieaanvraag ingediend., in 2021 is de subsidie vastgesteld en uitbetaald.

De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen:

De categorie ‘Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven’ is vanaf de jaarrekening 2014 n.a.v. BBV wijziging verplicht.

De onderstaande overzichten geven het verloop weer van de materiële vaste activa gedurende het jaar 2021.

• Onder de tabel af te sluiten kredieten worden de desinvesteringen (2021: € 896.122) toegelicht.
• Onder de afwaarderingen staan de afwaarderingen vermeld wegens duurzame waardeverminderingen (in 2021 nihil).

• Onder bijdragen van derden zijn de bijdragen van derden opgenomen, die direct gerelateerd zijn aan de investering (in 2021 nihil).
• Onder de afwaarderingen staan de afwaarderingen vermeld wegens duurzame waardeverminderingen (in 2021 nihil).

Het onderstaand overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen met maatschappelijk nut weer:

Het onderstaand overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut weer:

In 2021 hebben er geen desinvesteringen of afwaarderingen plaatsgevonden. Onder bijdragen derden zijn de bijdragen van derden opgenomen die direct gerelateerd zijn aan de investering (in 2021 € 17.360).

De investeringen worden vanaf het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven.
De afschrijvingstermijnen worden beschreven in de Nota waarderen en afschrijven.
Deze afschrijvingstermijnen zijn richtinggevend en niet bindend.

Activeren van investeringen met een maatschappelijk nut is m.i.v. 2017 conform het Besluit begroting en verantwoording verplicht. De investeringen met maatschappelijk nut werden ook voor 2017 al geactiveerd. Het is verplicht om in de toelichting op de balans een uitsplitsing te maken tussen investeringen vanaf 2017 geactiveerd (boekwaarde eind 2021 € 2.568.456) en voor 2017 geactiveerd (boekwaarde eind 2021 € 6.421.957).

Voor dekking van de kapitaallasten van sommige investeringen is de reserve kapitaallasten beschikbaar.

Onderstaand overzicht geeft de afgesloten kredieten weer.

Toelichting TEC warmtenet Terheijden
We legden in 2020 in combinatie met het civieltechnisch werk  een deel van het warmtenetwerk in Terheijden aan. Om aan de rechtmatigheidseisen te voldoen is bij de Voorjaarsnota 2020 hiervoor een krediet gevoteerd door de gemeenteraad. In 2021 is het warmtenetwerk in beheer overgedragen bij het TEC (verkoop). De gemaakte kosten op het krediet en de verkoopopbrengst zijn verantwoord in de exploitatie op programma 2. Openbare ruimte - thema "Wegen en verkeer" (conform BBV voorschriften). Het afsluiten van het krediet heeft geen budgettaire effecten op de kapitaallasten.

De overige afgesloten kredieten staan grotendeels toegelicht in de paragraaf Kapitaalgoederen.

Restant kredieten
In 2021 waren de uitgaven € 765.000 lager dan door de Raad aan kredieten is gevoteerd. 
Eind 2021 was er een restant van ca. € 13,2 miljoen en eind 2020 ca. € 9,9 miljoen.
Van de kredieten wordt nu € 7,8 miljoen afgesloten. Van de afgesloten kredieten is het saldo nu ongeveer € 1.000.000.
Van de niet afgesloten kredieten (€ 26,9 miljoen) resteert nog € 13,2 miljoen.

De belangrijkste lopende kredieten zijn:  (Gevoteerd - Restant)

Programma 2. Openbare ruimte
Aankoop grond Zoutendijk  (€ 95.000 - € 88.000)
De onderhandelingen zijn bijna afgerond. We kunnen overgaan tot aankoop.

De overige kredieten zijn toegelicht in de paragraaf C. Onderhoud kapitaalgoederen.

Programma 3. Ruimte, wonen en economie
Vervanging voetveer Terheijden (elektrisch) (€ 105.000 - € 0)
In 2021 namen we het nieuwe voetveer in Terheijden in gebruik. Deze elektrische pont werd door de coronamaatregelen pas later in het jaar ingezet. Ook de laad- en losplaatsen pasten we aan.  

Winkelstrip Nieuwstraat Lage Zwaluwe (€ 150.000 - € 16.000)
Zie voor een inhoudelijke toelichting paragraaf C. Onderhoud kapitaalgoederen - onderdeel a. Wegen.

Haven Terheijden: vervanging steigers / meerpalen (€ 163.000 - € 11.000)
Het restant van dit krediet moet blijven staan ten behoeve van de verbetering van de haven na de dijkverzwaring.

Voetgangers- veerverbinding Drimmelen (€ 150.000 - € 141.000)
Het krediet moet blijven bestaan voor aanleg infrastructuur pontje Hofmansplaat.

Vervanging stroomkasten (€ 150.000 - € 143.000)
In het 3e kwartaal startten we de voorbereiding van het vervangen van de stroomkasten in Made.  We benaderden eind december 3 aannemers om deel te nemen aan het aanbestedingsproces. Begin tweede kwartaal van 2022 ronden we dit proces af. Enexis heeft als netwerkbeheerder aangegeven pas medio september 2022 een aansluiting te kunnen realiseren. 

Verlengen fietspad Beverpad (€ 454.000 - € 269.000)
Het restant moet blijven staan voor de aanleg van het Beverpad en wel het deel naar Lage Zwaluwe.

Stedenbouwkundige visie Stuifhoekgebied (€ 95.000 - € 95.000)
In 2021 zijn kosten gemaakt voor de stedenbouwkundige verkenning en onderzoeken. Er is extern ingehuurd. Deze kosten (totaal €16.871) zijn op het project geschreven. De raad heeft in februari 2022 ingestemd met de stedenbouwkundige opzet. Dit wordt in 2022 verder uitgewerkt in onder andere een ruimtelijk plan (bestemmingsplan/omgevingsplan).

Programma 4. Sociaal domein
De meeste kredieten van programma 4 staan toegelicht in de paragraaf Kapitaalgoederen onder gebouwenbeheer. Dit betreffen kredieten m.b.t. de zwembaden, Aanpassing entree De Cour Terheijden en de Stuifhoekschool. De overige kredieten worden hier toegelicht.

Voedselbank Madese Boys (€ 40.000 - -/- € 1.470)
In het derde kwartaal 2021 is  gestart met de bouw, welke eind 2021 is afgerond.  Zodra eindafrekening ontvangen is, kan krediet afgesloten worden. Verwachting is dat dat in het eerste kwartaal van 2022 is.

Renovatie toplaag grasveld  (€ 12.000 - € 12.000)
In overleg met de hoofdaannemer zullen de werkzaamheden in de zomer van 2022 worden uitgevoerd. Beschikbare krediet is naar verwachting niet toereikend voor een volledige renovatie.

Trapveldje Hooge Zwaluwe  (€ 154.755 - € 154.755)
In  2021 stelde de raad via een amendement een krediet beschikbaar voor de aanleg van een trapveldje in Hooge Zwaluwe. We overlegden met verschillende betrokken partijen. We werkten een aantal opties uit. In 2022 besluit het college. 

Interne producten

Lamellen gemeentehuis (€ 60.452 - € 60.452)
In 2021 zijn de eerste fases voor de verduurzaming van het gemeentehuis uitgevoerd. Daarbij is afgesproken om een jaar later (zomer 2022)  testen uit te voeren om te kijken of alles werkt zoals technisch is bedacht. Daarna wordt bepaald of het wenselijk is om (extra) zonwering aan te brengen daar waar nodig.

Meubilair gemeentehuis (€ 443.575 - € 368.010)
De aanbesteding  van het thuiswerkmeubilair is afgerond. Aan dit contract wordt ook uitvoering gegeven. Voor de inrichting van het gemeentehuis wordt op dit moment het plan van eisen opgesteld. Verwachten realisatie hiervan in Q3 2022

Verduurzaming gemeentehuis (€ 725.000 - € 18.000)
Het krediet is toegelicht in de paragraaf C. Onderhoud kapitaalgoederen.

Vervanging technische infrastructuur (€ 153.334     -     € 122.517)
Het budget wordt meegenomen in de aanpassingen t.b.v. het nieuwe werken daar waar bouwkundige aanpassingen nodig zijn.

Presentatiefaciliteiten  (€ 109.821     -     € 109.821)
De presentatiefaciliteiten worden meegenomen in de aanpassingen t.b.v. het nieuwe werken. Hiervoor moeten eerste bouwkundige aanpassingen (creëren van nieuwe vergaderruimtes) worden uitgevoerd.

Devices (€ 87.226 - € 50.751) 
Een groot gedeelte van de uitrol van devices is gerealiseerd. Openstaande actiepunt is nog de tablets voor de buitendienst en de collega's met het profiel Ultra mobiel.

Vervanging/ nieuwe software
De belangrijkste:

Mid-office (€ 133.125     -     € 123.090)
In combinatie met de heroverweging van het Document Management Systeem (DMS) inclusief aangehaakte functionaliteiten, wordt dit budget ingezet voor deelproject 2 binnen het Ambitieplan Dienstverlening en Informatievoorziening; in het kader van de gewenste doorontwikkeling van dienstverlening. 
Ten behoeve van ons Microsoft 365 pakket loopt dit project Digitaal Samenwerken onder het programma Dienstverlening en Informatievoorzieningen. Dit programma is in 2021 gestart in samenwerking met Adoptify. Verdere uitvoering en implementatie vindt in 2022 plaats 

Tim (tijdregistratie) (€ 25.188     -     €  25.188)
In lijn met besluitvorming met betrekking tot registratie aan-/afwezigheid, de noodzaak (en nut) van tijdregistratie, verlof etc. zal Tim al dan niet worden uitgefaseerd. Indien overbodig als gevolg van besluitvorming wordt deze applicatie afgestoten. 

software Civision.Middelen (web-publishing) (€ 131.484     -     € 114.348 )
De software van de financiële administratie is in 2013 overgebracht naar het serverpark van Breda. In verband met het noodzakelijk uitfaseren van de AS/400 (waar Civision Middelen op draait), wordt dit budget gebruikt voor de noodzakelijke inrichting naar de nieuwe situatie. In 2021 is gestart, op basis van samen met gemeente Breda opgestelde business cases, het vervangingstraject van het financiële pakket. De planning is dat aanbesteding respectievelijk uitfasering in 2022 en 2023 gaat plaatsvinden. Vermoedelijk is het beschikbare budget niet voldoende. Indien nodig zal dit via de betreffende P&C cyclus worden benoemd en via voorstel worden aangeboden. 

Vastgoed informatiesysteem (GIS) (€ 125.741     -     € 125.741)
In het kader van de verdere optimalisatie van basisregistraties maakt deze investering hiervan onderdeel uit. Uitvoering van het projectplan 2022 BGT (Basisregistratie Grootschalige Topografie is hierbij leidend. Implementatie van dit systeem wordt voorzien in 2022 en 2023 (volledige implementatie) .

Inrichting bedrijvenloket (€ 40.000     -     € 40.000)
Voor de MijnOverheid Berichtenbox en de functionaliteit voor bedrijven worden binnen het programma Dienstverlening en Informatievoorziening (deelproject van Ambitieplan) verschillende functionaliteiten opgeleverd. Zo is in 2021 gestart met het project om de MO Berichtenbox in te richten voor de VTH processen (Vergunningen, Toezicht en Handhaving).  

Digitalisering dossiers soza (€ 237.600     -     € 178.820)
Het digitaliseren van processen en klantdossiers WMO en Werk & Inkomen is gestart in 2020. In 2021 is beperkt voortgang op geboekt omdat prioriteit gegeven moest worden aan de werkzaamheden en prioriteiten van de ingestelde taskforce ICT hetgeen van invloed is geweest op de noodzakelijke digitale inrichting van de werkprocessen WMO en Werk & Inkomen. Eind 2021 heeft de taskforce haar werkzaamheden beëindigt en is het vervolg van het project weer opgestart. De digitalisering van vermelde werkprocessen kon opgevolgd worden zodra de hosting van Corsa naar de Cloud, inclusief de koppeling tussen Corsa en SSD gerealiseerd werd. Deze hosting is een technisch noodzakelijke randvoorwaarde.  

Softwarepakket Burgerzaken Cipers (€ 70.528? -  € 60.804)
Het staat nog niet met zekerheid vast wanneer het softwarepakket wordt vervangen. Daarbij wordt ook dit pakket naar "de Cloud” gebracht vanwege de uitfasering van de Bredase AS/400. Afronding hiervan vindt plaats in 2022. 

Cntr. Content Management System/webs. integratie (€ 138.537     -     € 136.815)
Het project voor de vervanging van het CMS is gestart. De goedkeuring van de projectopdracht wordt voorzien in 2022 waarna het projectplan nader uitgewerkt gaat worden. De verwachting is dat de website in Q4-2022 wordt opgeleverd. 

Zaaksysteem (Mid-office) & DMS fase1 (€ 240.000     -     € 159.513 )
De inhoud en concept van het aan te schaffen zaaksysteem (generiek) is onderwerp van onderzoek geweest in 2021. Vanuit het programma Dienstverlening en Informatievoorziening kan, als uitbreiding op het deelproject implementatie iKCS, de zaaksysteem component worden gerealiseerd. Dit zal in 2022 nader vorm krijgen. Ook het deelproject WOO (Wet Open Overheid) stelt eisen aan onze informatiehuishouding rondom generieke voorzieningen als het DMS, het zaaksysteem, een Documentair Structuur Plan en een Product en Diensten catalogus. Wat er precies qua functionaliteit gerealiseerd gaat worden, wordt in 2022 meer duidelijk; en koersbepalend. 

CMS (Sitemanager 3 VIP-totaal) ( € 37.783 - € 37.783)
Zie ook  ‘Cntr. Content Management System / website integratie’ 
Het project voor de vervanging van het CMS is in 2021 gestart. Planning is dat de website in Q4-2022 wordt opgeleverd. 

Softwarepakket Welzijn (Centric GWS 4 ALL) (€ 134.338 - € 134.338)
In 2022 zullen knopen worden doorgehakt voor wat betreft de doorontwikkeling van de functionaliteit van Suite Sociaal Domein (SSD). Aanwezige wensen maar ook noodzakelijke beschikbare capaciteit zijn bepalend voor het starten en slagen van deze gewenste doorontwikkeling 

De erfpacht middenpier ziet toe op het erfpachtcanon t.g.v. het erfpachtcontract met Jachthaven Biesbosch.

De in de balans opgenomen voorraden (op grond van artikel 36 BBV) worden uitgesplitst naar de volgende categorieën:

Van de onderhanden werken, waaronder gronden in exploitatie kan het volgend overzicht worden gegeven:

Voor een nadere toelichting op de grondexploitatie wordt verwezen naar de toelichting op het programma 3. Ruimte, wonen en economie en de paragraaf G. Grondbeleid.

Van de post gereed product en handelsgoederen kan het volgend overzicht worden gegeven:
De in de balans opgenomen voorraden (op grond van artikel 36 BBV) worden uitgesplitst naar de volgende categorieën:

De in de balans opgenomen vorderingen (op grond van het BBV) worden uitgesplitst naar de volgende categorieën:

De overige vorderingen bestaan uit de volgende onderdelen:

Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten:

De betaalrekening bij de Rabobank is per 6 mei 2021 opgeheven.

De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden:

Het drempelbedrag in het kader van het verplicht schatkistbankieren bedraagt voor het eerste half jaar van 2021 € 425.085 en voor het tweede half jaar van 2021 € 1.133.560.
De benutting van het drempelbedrag in het boekjaar wordt hieronder weergegeven:

Het in de balans opgenomen Eigen Vermogen bestaat uit de volgende posten:

Van het totaalverloop van de reserves kan het volgende overzicht worden gegeven:

Het verloop van de voorzieningen wordt in onderstaand overzicht weergegeven:

In de kolom ‘vrijval’ zijn de bedragen opgenomen welke ten gunste van de rekening van baten en lasten zijn vrijgevallen. Alle aanwendingen van de voorzieningen zijn rechtstreeks ten laste van de voorziening gebracht.

Voorzieningen worden op grond van artikel 44 BBV gevormd voor:
• verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum onzeker is doch redelijkerwijs te schatten en bestaande risico’s op balansdatum ter zake van verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs te schatten is.
• kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt maar de oorsprong hebben in het begrotingsjaar of een eerder begrotingsjaar en de voorziening strekt tot kostenegalisatie.
• Van derden verkregen middelen die specifiek besteed moet worden.

Alle voorzieningen zijn voor de daarvoor bestemde doelen in zijn geheel beklemd.

De onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden is als volgt:

In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden over het boekjaar.

Vanwege de aanhoudende behoefte aan vreemd vermogen heeft de gemeente 29 juli 2021 een lening bij de BNG afgesloten van € 13.500.000 met een looptijd van 30 jaar.

Deze zijn als volgt opgenomen:

De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt gespecificeerd worden:

De overlopende passiva bestaan uit de volgende onderdelen:

Onder de van de Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen was in 2020 een bedrag van € 3.833.324 opgenomen inzake de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo). In 2020 is er €5.880.028 ontvangen vanuit het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid inzake de Tozo regeling. Uiteindelijk is er door de Gemeente Drimmelen in 2020 €  1.996.704 uitgekeerd. Het restant van € 3.883.324 is in 2021 terug betaald aan het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

De onderverdeling van de in de balans opgenomen Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen is als volgt:

Deze vooruit ontvangen bedragen art 49 lid 2 betreffen de van de Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren.

Proeftuin aardgasvrij bestaande woningen
In 2020 droegen we een deel van de rijksbijdrage over aan het TEC. Dit conform de Samenwerkingsovereenkomst en subsidiebeschikking  die we in 2019 en 2020 sloten. We verdeelden de overdracht in twee delen: Een bedrag voor de huisaansluitingen en een bedrag voor de technische installatie. Een ander deel hielden we achter de hand om het warmtenetwerk te betalen. In 2020 legden we het warmtenetwerk aan. De werkzaamheden combineerden we met de herinrichting van de Centrumroute Terheijden. In 2021 vond de overdracht van het netwerk via een opstalakte plaats. Er resteert alleen nog een bedrag voor de laatste fase. In de subsidiebeschikking spraken we met ETW (onderdeel van het TEC)  betalingen en termijnen af. Deze beschikking heeft een looptijd tot eind 2023. 

Vooruitontvangen Nationaal programma onderwijs 
Gemeenten krijgen uit het NP Onderwijs budget voor hun rol in voorschoolse educatie, primair en voortgezet onderwijs tot en met schooljaar 2022-2023 met als doel het herstel en ontwikkeling van het onderwijs  in en na de coronaperiode.   
In het vierde kwartaal 2021 werd bekend welk bedrag ontvangen zou worden. De gesprekken met het onderwijs- en kinderopvangveld over de mogelijkheden deze gelden in te zetten, zijn eerder gestart, maar het duurde even voordat we alle aanbiedingen en offertes binnen hadden en er overeenstemming was in het LEA over de bestedingsdoelen. Begin 2022 heeft het college het besluit genomen hoe één en ander besteed wordt. Overeenkomstig de regeling hebben we tot 2025 om de gelden te besteden. Onlangs is de periode namelijk met twee jaar verlengd omdat veel gemeenten nog niet zover waren. 

Vooruitontvangen SPUK ventilatie onderwijs
De Specifieke uitkering ventilatie in scholen (SUVIS) is een uitkering voor gemeenten om het binnenklimaat van bestaande schoolgebouwen te verbeteren. Het gaat vooral om de financiering van bouw- en installatiekosten. De voor het Dongemondcollege en Lage Weide ontvangen gelden zijn in 2021 door de schoolbesturen niet aangesproken en blijven middels de balanspost beschikbaar voor besteding in 2022. Dit omdat de aanpassingen meer voorbereidingstijd vergeden dan was ingeschat. Deels omdat de benodigde materialen moeizaam verkrijgbaar bleken en deels omdat de installatiebedrijven geen tijd hadden. Beide scholen starten in kwartaal één 2022 met de werkzaamheden. 

Het bij de balans vermelde bedrag voor verstrekte gewaarborgde geldleningen kan als volgt naar de diverse aard van instellingen gespecificeerd worden:

Garantstellingen
Het bij de balans vermelde bedrag voor verstrekte garanties (als achtervang bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw) kan als volgt naar de diverse aard van instellingen gespecificeerd worden:

Met een garantie van het WSW (Waarborgfonds Sociale Woningbouw) kunnen corporaties voordelige leningen afsluiten op de kapitaalmarkt. 
Het WSW staat borg voor de rente- en aflossingsverplichtingen van de deelnemers.

De mogelijke verplichtingen die voortvloeien uit de borgstelling worden gedekt door het risicovermogen en de obligoverplichtingen van WSW-deelnemers. WSW concludeert in haar jaarrekening 2020  dat ondanks de lichte daling van het risicovermogen het risicokapitaal ultimo 2020 voldoende is. In 2021 is het nieuwe kapitaalbeleid geïmplementeerd ter versterking van het borgstelsel.

Sinds 1 augustus 2021 gelden nieuwe achtervangovereenkomsten. De wijzigingen die zijn doorgevoerd in de nieuwe overeenkomsten leiden tot een andere toerekening van de achtervangpositie aan gemeenten.

Alle geborgde leningen afgesloten vóór 1 augustus 2021 vallen onder het toen geldende regime: elke lening wordt toegerekend aan een individuele gemeente. Alle geborgde leningen afgesloten vanaf 1 augustus 2021 vallen onder het regime van de nieuwe achtervangovereenkomsten. In het regime vanaf 1 augustus 2021 wordt de achtervangpositie voor leningen toegerekend aan gemeenten naar rato van de marktwaarde van het DAEB-bezit dat corporaties in de gemeenten hebben.

Door de nieuwe achtervangpositie komen alle gewaarborgde leningen van de woningstichtingen binnen onze gemeente in de overzichten van de WSW.  Onderdeel van het nieuwe kapitaalbeleid, het aangaan van een obligolening door de deelnemers, is in het najaar geëffectueerd. De obligoleningen van de deelnemers zijn nu ook opgenomen in het overzicht garantstellingen, dit verhoogt de bedragen 'oorspronkelijk bedrag' en 'restant  eind jaar 2021' met € 2,5 miljoen. In 2021 is er voor € 10 miljoen aan gewaarborgde leningen finaal afgelost en is er voor € 12 miljoen aan nieuwe gewaarborgde leningen verstrekt.