A. Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Gemeente Drimmelen vindt het belangrijk om risico’s te beheersen. Het gaat om risico’s die van invloed zijn op het behalen van de programmadoelstellingen. 

Risicoprofiel

De afdelingen van de gemeente Drimmelen stellen een dynamisch risicoprofiel op. Hiervoor gebruiken we het softwareprogramma NARIS® (NAR Risicomanagement Informatie Systeem). Dit systeem inventariseert en beoordeelt risico’s. In totaal zijn er op dit moment 78 risico's die het realiseren van onze programmadoelstellingen kunnen bedreigen.

Risicokaart

De tabel (‘risicokaart’) geeft inzicht in de spreiding van de risico’s naar kans en financieel gevolg. De nummers in de risicokaart komen overeen met de geïnventariseerde risico’s (78).

Risico top 10

In het overzicht hieronder ziet u de 10 risico’s die de meeste invloed hebben op het berekenen van de weerstandscapaciteit. Het invloed percentage geeft de invloed van een risico op het totale risicoprofiel weer.

Totaal financieel risico

In het overzicht hieronder ziet u het financiële risico dat de gemeente Drimmelen loopt uitgesplitst in de top 10 en overige risico’s.

Voor het afdekken van de nu bekende risico’s is een hoger bedrag nodig dan bij de begroting 2022. Dit wordt mede veroorzaakt door het nieuwe risico op hogere indexering van grond-, weg en waterbouwwerkzaamheden.

Toelichting bij risico's

1.    Nadelige gevolgen klimaatverandering. Overstromingen, wateroverlast, droogte en hitte
Door extreme buien, stijging van het oppervlaktewater en het grondwater is er kans op waterschade aan particuliere en gemeentelijke eigendommen. Door extreme droogte is er kans op schade aan panden als door uitdrogen de bodem daalt. Ook is er kans op schade aan planten en bloemen door de hitte.

2.    Dijkverzwaring van de Mark
In 2018 is het waterschap Brabantse Delta begonnen met de voorbereiding van de dijkverzwaring van de Mark ter hoogte van Terheijden. Eind 2019 is er een besluit genomen over de manier waarop de dijkverzwaring plaats vindt. Het waterschap heeft aangegeven een bepaalde financiële bijdrage van de gemeente Drimmelen te willen ontvangen. Hierover zijn geen afspraken gemaakt. Het is niet onmogelijk dat een financiële bijdrage noodzakelijk is.

3.    Hogere indexering grond-, weg- en waterbouw werkzaamheden
Hogere indexering grond-, weg- en waterbouw werkzaamheden i.v.m. stijgende marktprijzen door hogere loonkosten, brandstof en grondstofprijzen.

4.    Dure woningaanpassing WMO
Een Wmo-cliënt beeft een uitzonderlijk dure woningaanpassing aangevraagd. Juridische procedure loopt, maar de uitkomst daarvan is onzeker.

5.    Garantstelling Stichting De Wijngaerd
De gemeenteraad besloot op 16 juli 2015 een gemeentegarantie te verlenen aan stichting de Wijngaerd. Zo kon de stichting renovatie van haar huisvesting en tijdelijke huisvesting financieren. Als de Wijngaerd haar rente- en aflossingsverplichtingen aan de geldverstrekker niet kan voldoen wordt de gemeentegarantie aangesproken.

6.    Noodzakelijke aankoop de Rietgors
De kans bestaat dat de gemeente sporthal De Rietgors in Lage Zwaluwe van Woonvizier moet overnemen om deze beschikbaar te houden voor maatschappelijk gebruik. Als De Rietgors in eigendom komt van de gemeente zal de aankoop tot kosten leiden voor de gemeente (groot onderhoud, exploitatievergoeding, eigenaarslasten).

7.    Insolventie van BOEi i.r.t. Sociaal Cultureel Dorpshart Made
Als BOEi failliet gaat kan zij niet meer voldoen aan de rente- en aflossingsverplichtingen die voortkomen uit de lening van de bank, die de gemeente aan BOEi door gaat leggen. Daarnaast zal de gemeente zorg moeten dragen voor het behouden van de Bernarduskerk voor het Dorpshart in Made.

8.    Intensivering verstrekken leningen Besluit bijstandslening zelfstandigen 2004
Als gevolg van de corona worden de komende jaren problemen verwacht voor een aantal ondernemers. Ondernemers moeten investeren in oplossingen voor het eigen bedrijf om in de toekomst beter beschermd te zijn tegen de economische gevolgen van een pandemie. Daarnaast moeten ondernemers, die als gevolg van corona in de schulden zijn geraakt, een perspectief geboden moeten worden om de schuldsituatie behapbaar te maken in tijdsduur dat deze schulden op het bedrijf rusten in combinatie met eventueel een saneringslening (optioneel na een onderzoek van een gespecialiseerd financieel expert).

9.    Het begrote budget voor Wmo-voorzieningen is ontoereikend
De kosten voor de Wmo zijn vraag afhankelijk. Casemanagers indiceren kritisch en er worden goede prijsafspraken gemaakt met leveranciers, maar als meer inwoners Wmo-voorzieningen nodig hebben leidt dit tot overschrijding van de begrote budgetten.

10.    Zonneparkdossier schadeclaim(s)
De Afdeling bestuursrecht van de Raad van State heeft uitgesproken dat de gemeente Drimmelen de beoordeling van de bestaande aanvragen opnieuw moet uitvoeren en wel op gelijkwaardige wijze. Op basis van de nieuwe beoordeling moet het college vervolgens opnieuw beslissen over de bestaande aanvragen. Afhankelijk van de uitkomst bestaat er een risico dat aanvragende partijen een schadeclaim indienen.

Benodigde weerstandscapaciteit

Op basis van de onderkende risico's is een risicosimulatie uitgevoerd. De risicosimulatie passen we toe omdat het reserveren van het maximale bedrag (€ 20,2 miljoen) ongewenst is. De risico’s treden namelijk niet allemaal tegelijk op. In de tabel hieronder leest u de kansverdeling en de resultaten van de risicosimulatie.

Conclusie:

Het is 90% zeker dat alle risico's kunnen worden afgedekt met een bedrag van € 4,5 miljoen (begroting 2022: 3,8 miljoen).

Inventarisatie van de weerstandscapaciteit

De weerstandscapaciteit is het geheel aan middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn te dekken. We maken onderscheid in:

Incidentele weerstandscapaciteit

Het vermogen om calamiteiten en andere eenmalige tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat dit invloed heeft op de voortzetting van taken op het geldende niveau.

Structurele weerstandscapaciteit

De middelen die permanent kunnen worden ingezet om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van de bestaande taken.

Beschikbare weerstandscapaciteit

De beschikbare middelen om de risico’s op te vangen, noemen we weerstandscapaciteit. We maken onderscheid tussen incidentele en structurele weerstandscapaciteit.

Weerstandsvermogen

Het weerstandsvermogen geeft de relatie aan tussen de risico’s waar geen maatregelen voor zijn getroffen of waar na het treffen van maatregelen nog restrisico’s overblijven en de capaciteit die een gemeente heeft om die niet begrote kosten op te vangen. 

De benodigde weerstandscapaciteit die uit de risicosimulatie voortvloeit, kan worden afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt het weerstandsvermogen.

Financiële kengetallen

(en beoordeling van de onderlinge verhouding tussen deze kengetallen in relatie tot de financiële positie)

Bij de vernieuwing van de BBV is, op basis van advies van de commissie Depla, voorgeschreven dat er in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing een verplichte basisset van vijf financiële kengetallen moet worden opgenomen.

Naast de kengetallen wordt een beoordeling van de onderlinge verhouding van de kengetallen in relatie tot de financiële positie opgenomen. De invoering van de kengetallen is voornamelijk bedoeld om de financiële positie voor raadsleden inzichtelijker te maken. De kengetallen hebben geen functie als normerings-instrument in het kader van financieel toezicht.

De vijf kengetallen zijn:

1. Schuldquote:
   1. netto schuldquote;
   2. netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen;
2. Solvabiliteitsratio;
3. Grondexploitatie;
4. Structurele exploitatieruimte en
5. Belastingcapaciteit.