F. Verbonden partijen

Nota Verbonden Partijen
Een verbonden partij is volgens het Besluit Begroting en Verantwoording een privaat- of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft. In 2015 is regionaal een nota Verbonden Partijen vastgesteld om vorm en inhoud te geven aan de behartiging van die belangen. In deze nota hebben regionale gemeenten samenwerkingsafspraken gemaakt, zodat gemeenten samen kunnen sturen op verbonden partijen in het algemeen en gemeenschappelijke regelingen in het bijzonder.
De West-Brabantse gemeenten evalueerden deze regionale nota Verbonden Partijen in 2020. Deze evaluatie en de herziening van de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) hebben tot een nieuwe nota Verbonden Partijen geleid. Het ontwerp van die nieuwe nota werd eind 2023 aan de raden van de regiogemeenten voorgelegd. Na verwerking van de zienswijzen van de raden zal de nota in het tweede kwartaal van 2024 ter vaststelling aan de raden worden voorgelegd. 

De nieuwe nota gaat uit van de visie van de West-Brabantse gemeenten dat het aangaan van een duurzame financiële en bestuurlijke relatie een middel kan zijn om taken op afstand te zetten en (meer) maatschappelijk rendement te realiseren.

De gemeenten gaan daarbij uit van het principe van good governance, een vanzelfsprekende samenhang tussen de wijze van sturing, beheersing, toezicht en samenwerking tussen gemeenten en gemeenschappelijke regelingen onderling gericht op het behalen van een zo groot maatschappelijk rendement.

Wet gemeenschappelijke regelingen
Op 1 juli 2022 is de nieuwe Wgr in werking getreden. De wetswijzigingen verbeteren de betrokkenheid van volksvertegenwoordigers bij het bestuur van een samenwerkingsverband en daarmee de democratische legitimatie. De gemeenschappelijke regelingen moeten vóór 1 juli 2024 aangepast zijn aan de nieuwe Wgr.

De besturen van de gemeenschappelijke regelingen hebben in het vierde kwartaal van 2023 de ontwerpen voor de nieuwe regelingen aan de gemeenteraden voorgelegd. De zienswijzen van de raden hebben tot aanpassingen van de voorgestelde regelingen geleid. De gemeenschappelijke regelingen zullen in het tweede kwartaal van 2024 de eindversie van de nieuwe regelingen ter vaststelling aan de raden voorleggen.

Raad en Griffie hebben in 2023 het initiatief genomen voor het inrichten van een adoptantenmodel, een initiatief dat goed aansluit bij de strekking van de nieuwe Wgr. In dit model richten duo's van raadsleden zich in het bijzonder op vier gemeenschappelijke regelingen: de Regio West-Brabant, MidZuid, de Veiligheidsregio en de GGD. Het model zal in 2024 bij de begrotingen 2025 van de gemeenschappelijke regelingen in werking treden.

Nieuwe gemeenschappelijke regelingen
Drimmelen had de heffing van lokale belastingen uitbesteed aan TOG. De overeenkomst met TOG eindigde op 31 december 2023. De raad stemde in 2023 in met een voorstel van het college om de heffing van lokale belastingen vanaf 1 januari 2024 onder te brengen bij de gemeenschappelijke regeling Samenwerkingsverband Vastgoedinformatie, Heffing en Waardebepaling (SVHW). 

In regionaal verband werden ambtelijk voorbereidingen getroffen om op langere termijn een gemeenschappelijke regeling voor de jeugdzorg in te richten. Zo zal gestuurd kunnen gaan worden op de uitvoering van de landelijke Hervormingsagenda Jeugd, de regiovisie en de regionale strategie. 

	Tabel Par.VP-1 Overzicht verbonden partijen
	Gemeenschappelijke regelingen (bedragen in €)	Type	Portefeuillehouder	Eigen vermogen		Vreemd vermogen		Financieel resultaat	Bijdrage Drimmelen
				1-1-2023	31-12-2023	1-1-2023	31-12-2023	2023	2023
	Regio West-Brabant	Openbaar lichaam	Burgemeester Scholtze	1.128.000	1.580.000	6.399.000	6.420.000	878.000	807.899
	MidZuid	Openbaar lichaam	Wethouders Bakker en Simons	1.786.000	1.329.000	7.992.000	8.296.000	458.000-	236.243
	Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant	Openbaar lichaam	Burgemeester Scholtze	3.614.000	4.756.000	4.060.000	8.961.000	1.643.000	643.028
	Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant	Openbaar lichaam	Burgemeester Scholtze	16.476.000	6.724.000	48.327.000	53.510.000	801.000	1.654.012
	Openbare Gezondheidheidszorg West-Brabant (GGD)	Openbaar lichaam	Wethouder Vissers	6.704.000	6.664.000	11.701.000	19.778.000	41.000-	1.026.953
	Regionaal Bureau Leerplicht West-Brabant	Openbaar lichaam	Wethouder Vissers	234.177-	-	884.865	2.140.107	60.693-	128.502
	Nazorg gesloten stortplaatsen Bavel-Dorst en Zevenbergen	Openbaar lichaam	Wethouder Vissers	1.002.998	1.453.991	26.126.480	25.510.783	1.156.385	38.926
	Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-West-Noord	Openbaar lichaam	Wethouder Vissers	14.293.000	15.119.000	29.564.000	27.435.000	-	-
	Centrum Jeugd en Gezin Drimmelen en Geertruidenberg	Bedrijfsvoerings-organisatie	Wethouder Vissers	-	-	388.091	317.091	211.142	1.243.150
	Geweld in afhankelijkheidsrelaties en meldpunt Crisiszorg West-Brabant	Centrumregeling	Wethouder Vissers	N.v.t.	N.v.t.	N.v.t.	N.v.t.	N.v.t.	234.871
	Beschermd Wonen regio Breda	Centrumregeling	Wethouder Bakker	N.v.t.	N.v.t.	N.v.t.	N.v.t.	N.v.t.	542.000-
	Totaal								5.471.584
	Deelnemingen (bedragen in € x 1.000)	Toelichting	Portefeuillehouder	Eigen vermogen		Vreemd vermogen		Financieel resultaat	Bijdrage Drimmelen
				1-1-2023	31-12-2023	1-1-2023	31-12-2023	2023	2023
	Brabant Water N.V.	Cijfers o.b.v. jaarrekening 2023	Wethouder Bakker	690.022	nnb	575.801	nnb	nnb	-
	N.V. Bank Nederlandse Gemeenten	Cijfers o.b.v. jaarrekening 2023	Wethouder Bakker	4.615.000	4.721.000	107.459.000	110.819.000	254.000	-
	Eerste Traais Warmtebedrijf b.v.	Cijfers o.b.v. concept-jaarrekening 2022	Wethouder Vissers	272-	517-	3.000	5.121	245-	-

 Belang
Verbonden partijen dienen een openbaar belang. Hieronder wordt aangegeven welk specifiek belang er door de verbonden partijen, waaraan de gemeente Drimmelen wordt gediend zoals dat in de verschillende regelingen wordt genoemd. 

• Regio West-Brabant: het behartigen van de belangen van de deelnemende gemeenten t.b.v. de economisch ruimtelijke structuurverwerking van West-Brabant op het gebied van economie, arbeidsmarkt, mobiliteit en ruimte
• MidZuid: het uitvoeren van de Wet sociale werkvoorziening en het zo doelmatig mogelijk uitvoeren van door de gemeente gegeven opdrachten op het terrein van de werkgevers-dienstverlening, beschut werk, gesubsidieerde arbeid en arbeidsreintegratie die voortvloeien uit de Participatiewet
• Omgevingsdienst: het op een efficiënte en doelmatige wijze uitvoeren van taken op het gebied van het omgevingsrecht. Het als verlengstuk van het lokaal en provinciaal bestuur bijdragen aan het realiseren en borgen van de kwaliteit en veiligheid van de fysieke werk- en leefomgeving van de verschillende regio's in de provincie Noord-Brabant
• Veiligheidsregio: het behartigen van de belangen van de deelnemende gemeente op het gebied van brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening en rampenbestrijding en crisisbeheersing
• GGD: de GGD verzorgt de openbare gezondheidszorg en heeft als doel het bewaken, beschermen en bevorderen van de gezondheid en veiligheid van alle inwoners van West-Brabant. Daarbij heeft de GGD extra aandacht voor kwetsbare mensen in onze samenleving
• Regionaal Bureau Leren: het behartigen van de belangen van de deelnemende gemeenten op het gebied van de uitvoering van de Leerplichtwet 1969 en de Doorstroompuntfunctie
• Nazorg gesloten stortplaatsen: de GR behartigt de belangen van de deelnemers bij de nazorg van de regionale stortplaats Zevenbergen en de afvalstoffenberging Bavel-Dorst
• Regionale Ambulancevoorziening: het verlenen of doen verlenen van ambulancezorg
• Centrum voor Jeugd en Gezin: het ondersteunen en het uitvoeren van taken ingevolgde de Jeugdwet, in het bijzonder het toeleiden naar, adviseren over, bepalen van en inzetten van hulp voor ouders en jeugdigen
• Geweld in afhankelijkheidsrelaties en meldpunt Crisiszorg: het voldoen aan met name het bepaalde in artikel 2.6.1, eerste lid van de Wmo, waarbij de deelnemers een goede samenwerking en afstemming beogen tussen de domeinen 'jeugd', 'Wmo' en 'veiligheid' en het uitoefenen van een 7 x 24 uur bereikbare en beschikbare integrale crisiszorg voor 0 - 100 jaar waar burgers en professionals zich kunnen melden
• Beschermd Wonen: het bestaan van een maatwerkvoorziening beschermd wonen voor inwoners die vanwege een combinatie van psychische, psychosociale problematiek en langdurig gebrek aan zelfregie niet in staat zijn om zelfstandig te wonen en 24 uur per dag een vorm van zorg in nabijheid nodig hebben
• Brabant Water: het verzorgen van de drinkwatervoorziening in Noord-Brabant. De gemeente Drimmelen bezit 1,4% van het aandelenkapitaal van Brabant Water
• Bank Nederlandse Gemeenten: de BNG is de bank van en voor overheden en voor instellingen met een maatschappelijk belang. Het doel daarbij is om duurzaam bij te dragen aan het laag houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. De gemeente Drimmelen bezit 0,065% van het aandelenkapitaal van de BNG
• Eerste Traais Warmtebedrijf: ETW b.v. heeft binnen het Programma aardgasvrije wijken van de Rijksoverheid gebruik gemaakt van een door de gemeente aangevraagde proeftuinsubsidie om in 2019 en 2020 een deel van de dorpskern van Terheijden aardgasvrij te maken. De gemeente is houder van 1 prioriteitsaandeel van ETW b.v.

Risico's
Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) verplicht niet alleen gemeenten maar ook gemeenschappelijke regelingen om een risicoparagraaf in de begroting en de jaarstukken op te nemen. Daarnaast geldt dat ook de vennootschappen mogelijke risico's in de jaarstukken vermelden. Zo is er inzicht in de risico's die de financiële positie van deelnemende gemeenten mogelijk (gaan) bedreigen. 

Hieronder volgt een opsomming van de risico's die elke verbonden partij in haar begroting voor 2024 (gemeenschappelijke regelingen) of jaarstukken 2022 (vennootschappen) heeft geïdentificeerd. Verbonden partijen vangen het daadwerkelijk optreden van risico's met het eigen weerstandsvermogen op. In de regionale nota verbonden partijen 2024 - 2027 is bepaald dat de algemene reserve van een verbonden partij niet meer dan 8% van de totale lasten in de begroting bedraagt en dat gemeenteraden de mogelijkheid moeten hebben om een zienswijze af te geven bij een besluit van het algemeen bestuur van een verbonden partij om een algemene reserve in te stellen of te wijzigen. 

• Regio West-Brabant: bedrijfsvoering: niet voldoen aan subsidievereisten. Strategische agenda: langdurige ziekte. Kleinschalig collectief vervoer: capaciteitstekort waardoor niet aan de vraag wordt voldaan. Mobiliteitscentrum: geen vraag naar flexibele interne inhuur en langdurige ziekte. Overig: afnemend commitment vanuit de deelnemende gemeenten en ontwikkelingen Baronie-samenwerking
• MidZuid: beperkt macrobudget, lagere rijksbijdrage per arbeidsjaar, lagere uitstroom van Wsw-medewerkers, onvoldoende compensatie van een stijging van het wettelijk minimumloon, tegenvallende omzet op het lage inkomens voordeel, transitievergoeding voor werknemers die ziek uit dienst gaan, niet geheel realiseren begrote netto-opbrengst en terugloop aantal Wsw-medewerkers en daardoor lagere omzet
• Omgevingsdienst: inhuur versus vast personeel, transitie mens en systeem, problematiek arbeidsmarkt, bovenmatig langdurig verzuim a.g.v. long COVID, kostenverhogend effect invoering Omgevingswet en onvolledige benutting besparingspotentieel
• Veiligheidsregio: onvoldoende vrijwilligers, ontoereikende vakbekwaamheid medewerkers, datalek, hoge kosten tweede loopbaanbeleid, impact invoering Omgevingswet, normalisering rechtspositie vrijwilligers, aansprakelijkheid in dossier Chemie-Pack, uitval ICT-infrastructuur tijdens crisis en ontoereikend weerstandsvermogen
• GGD: frictiekosten door vermindering gemeentelijke bijdragen voor basistaken algemeen en JGZ4+, onvoldoende uitvoering van basistaken door tekortschietende beschikbaarheid personeel, frictiekosten door vermindering van gemeentelijke opdrachten/afname van plustaken, frictiekosten door vermindering van de gemeentelijke bijdrage voor JGZ 0-4, minder opbrengsten door lagere afzet van reizigersproducten, ontvlechting gezamenlijke dossiervorming Kidos, toenemende compliance eisen (AVG), wegvallende verhuuropbrengsten vastgoed en mobiliteit personeel
• Regionaal Bureau Leren: uittreding van een deelnemende gemeente, doorontwikkeling richting preventie, outreachend werken etc. kan tot een hogere gemeentelijke bijdrage leiden
• Nazorg gesloten stortplaatsen: verontreiniging van grond- en oppervlaktewater en lucht door calamiteiten op of rond de voormalige stortplaatsen, waarbij gevaarlijke chemische stoffen vrijkomen. Aanvulling doelvermogen bij overdacht beheer aan Provincie
• Regionale ambulancevoorziening: budgettering NZa lager dan werkelijke kosten, niet realiseren prestatieafspraken, afhankelijkheid bedrijfsvoering van ICT, omzetting meeruren medewerkers in Persoonlijk Levensfase Budget en effect ingevoerde Tijdspaarregeling
• Centrum voor Jeugd en Gezin: informatiebeveiliging, wijziging van wet- en regelgeving, eigen risicodragerschap WW, krapte op de arbeidsmarkt, hoog langdurig ziekteverzuim, haperende samenwerking tussen beide deelnemende gemeenten en loon- en prijsinflatie
• Geweld in afhankelijkheidsrelaties en Meldpunt crisiszorg: hogere kosten door uittreden van een gemeente, krapte op de arbeidsmarkt en hoog ziekteverzuim
• Beschermd wonen: herziening landelijk stelsel van basisregistraties, hogere kosten voor scholing van medewerkers in toepassing van artificial intelligence, kosten voor koppelingen tussen SaaS-software en andere systemen
• Brabant Water: Brabant Water heeft een aantal strategische risico's (bijv. verontreiniging van de drinkwaterbron, leveringszekerheid), operationele risico's (bijv. storingsgevoeligheid van de waterleidingen, onbetrouwbare informatievoorziening door cybercriminaliteit), financiële risico's (bijv. het aan moeten wenden van het weerstandsvermogen om klimatologische risico's af te dekken) en compliance risico's (bijv. het niet naleven van de Drinkwaterwet) benoemd. Voor alle risico's zijn beheersmaatregelen getroffen. Het weerstandsvermogen van Brabant Water is ruim voldoende
• Bank Nederlandse Gemeenten: de bank beschikt over een uitgebreid risicomodel, waarmee alle risico's goed in beeld zijn en binnen de (wettelijke) normen blijven. Ook de beheersmaatregelen zijn op orde
• Eerste Traais Warmtebedrijf: gebrek aan liquiditeit in de opstartfase van de bedrijfsactiviteiten, onvoldoende aansluitingen op het warmtenet om tot een structureel sluitende exploitatie te komen en onvoorziene technische belemmeringen in het beheer van het warmtenet