Omgevingswet

De inwerkingtreding van de Omgevingswet is uitgesteld tot 1 juli 2022. In 2021 vind het grootste deel van de invoering plaats. Vanaf 1 januari 2022 tot 1 juli 2022 werken we al zoveel mogelijk in de geest van de Omgevingswet. Door het uitstel loopt een aantal invoeringsactiviteiten door in 2022. Het gaat dan om:
• het testen van de nieuwe werkprocessen. Dit doen we al in 2021, maar dit loopt door in 2022;
• het testen en aanpassen van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) en de gemeentelijke software;
• het maken van vragenbomen (soort vergunningencheck) voor onze top 10-activiteiten (zoals de aanvraag voor het kappen van een boom). Dit willen we in het eerste kwartaal van 2022 afronden, zodat we daarna nog de tijd hebben om dit te testen.
• borging in de organisatie van het werken volgens de Omgevingswet;
• vaardigheidstrainingen. De trainingen basiskennis worden in 2021 afgerond. In 2021 wordt ook een start gemaakt met de vaardigheidstrainingen, dit loopt door in 2022;
• het opstellen van het participatiebeleid.

Door het uitstel schuiven de volgende werkzaamheden door naar 2022:
• de verdiepingsopleidingen voor onze medewerkers. Deze kunnen het beste zo kort mogelijk op de inwerkingtreding plaatsvinden;
• het vaststellen van de legesverordening op basis van de Omgevingswet. De voorbereiding hiervoor start al wel in 2021;
• het vaststellen van de aangepaste verordeningen, de voorbereidingen starten al wel in 2021;
• het kantelmoment voor het niet meer aannemen van bestemmingsplanprocedures voor nieuwbouwprojecten schuift een half jaar door (naar 1 januari 2022);
• de communicatiecampagnes voor onze inwoners en ondernemers.

Ook de voorbereidingen voor het omgevingsplan lopen door in 2022. Vanaf 1 juli 2022 hebben we een tijdelijk omgevingsplan. Maar uiterlijk 31 december 2029 moet er een omgevingsplan nieuwe stijl (een omgevingsplan dat volledig voldoet aan de Omgevingswet) zijn. Het plan van aanpak (transitieplan) hiervoor maken we in 2022 af en leggen we dan ter besluitvorming voor. Daarna volgt uitvoering van dit plan van aanpak.
Het kan zijn dat het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) op 1 juli 2022 nog niet helemaal op orde is. Naast het DSO moeten we dan werken met tijdelijke alternatieve maatregelen. Als dit zo is, moeten wij deze in het laatste kwartaal van 2021 en in de eerste helft van 2022 invoeren en testen. Ook moeten medewerkers hiermee oefenen.

In de eerste helft van 2022 komt er een nazorgplan. In dit plan staat hoe we de invoering van en het werken met de Omgevingswet na 1 juli 2022 kunnen doorontwikkelen.
Voor de invoering van de Omgevingswet is een invoeringsbudget beschikbaar gesteld van bijna 1 miljoen euro over de jaren 2017 t/m 2021. Uit dit invoeringsbudget zijn/worden onder andere de omgevingsvisie, het transitieplan omgevingsplan, de opleidingen, de implementatie van de digitaliseringskant (plansoftware, vergunningen- , toezicht- en handhavingssysteem, DSO, toepasbare regels/vragenbomen top 10-activiteiten en diverse koppelingen) en communicatie-activiteiten betaald. Vanwege uitstel van de Omgevingswet is het de bedoeling het restant van het invoeringsbudget over te hevelen naar 2022.

Ook voor de structurele effecten is al een en ander geborgd:
• 2 fte voor functioneel beheer;
• structureel € 130.000 voor beheer van het DSO, de bruidsschat, koppelingen en dergelijke;
• structureel budget voor het opstellen van het omgevingsplan nieuwe stijl (circa € 50.000 structureel);
• € 100.000 structureel voor invulling (nieuw) beleid.

De inwerkingtreding van de Omgevingswet is weer uitgesteld, van 1 juli 2022 naar 1  januari 2023. Dit heeft gevolgen voor de invoering van de Omgevingswet. Alle geplande invoeringsactiviteiten vinden nog steeds in 2022 plaats, maar de activiteiten worden meer gespreid en enkele activiteiten worden vooruit geschoven. Denk aan de vaardigheidstrainingen, de communicatiecampagne en enkele door de raad te nemen besluiten. Die spreiding geeft meer lucht bij de organisatie. De invoering loopt tenslotte langer door naast de andere werkzaamheden. 

Uitstel van de Omgevingswet biedt ook de mogelijkheid om meer te oefenen en te testen. Zo gaan we oefenen met het wijzigen van een omgevingsplan en voeren we ook een functionele test omgevingstafel uit.

Met de invoering lopen we op schema. Ook al spreiden we de invoeringsactiviteiten, we voldoen als gemeente op 1 januari 2023 minimaal aan de minimale eisen van de VNG.  

Het transitieplan omgevingsplan (plan van aanpak om te komen tot het omgevingsplan nieuwe stijl) wordt in het tweede kwartaal opgeleverd. Daarna wort dit transitieplan besproken met het gemeentebestuur en ter besluitvorming voorgelegd aan de raad. In het tweede kwartaal starten we ook met een pilot wijzigen omgevingsplan. We zijn druk bezig met de werkprocessen voor toezicht en handhaving en voor het wijzigen van een omgevingsplan. Later stellen we nog de werkprocessen voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit en de Wet Kwaliteitsborging Bouwen op. 

In het tweede kwartaal voeren we een functionele test omgevingstafel uit (inhoudelijke en technische test), met de voorbereiding zijn we nu bezig. Het regionale voorstel voor de omgevingstafel ketenpartners wordt verder uitgewerkt tot een definitieve werkwijze en ook in regionaal verband wordt er nog geoefend. Voor de borging van het werken met de Omgevingswet in de gemeentelijke organisatie maakten we een ontwikkelplan. In 2022 bespreken we dit met betrokkenen (deels al gebeurd). Daarna volgt aanpassing en uitvoering. 

De toepasbare regels/vragenbomen voor de top 10-activiteiten zijn bijna klaar. Daarna worden ze getest en waar nodig aangepast. De overige activiteiten op digitaliseringsgebied liggen een beetje stil. De gemeente Drimmelen ligt goed op schema, maar kan nu even niet verder. Softwareleveranciers hebben door het uitstel hun planning namelijk aangepast op de actuele planning voor het Digitaal Stelsel Omgevingswet. Wel werken we inmiddels met het nieuwe VTH-systeem (vergunningverlening, toezicht en handhaving) en testen we ook de digitaliseringskant bij de functionele test omgevingstafel en de pilot wijzigen omgevingsplan.

Door knelpunten in de beschikbare capaciteit zijn de basisopleidingen nog niet afgerond. Het is de bedoeling dat de basisopleidingen in juni 2022 alsnog worden afgerond. De vaardigheidstrainingen vinden net na de zomer plaats. Verdiepingsopleidingen vinden naar behoefte plaats (zo dicht mogelijk op de inwerkingtredingsdatum).

De communicatiestrategie met uitvoeringsplan voor de gemeentelijke organisatie en gemeentebestuur (intern) en voor inwoners en ondernemers (extern) is bijna klaar. Vanaf april 2022 intensiveren we de interne communicatie (nieuwsbrief, vlogs en blogs op intranet, (raads)bijeenkomsten enzovoort). De externe communicatiecampagne gaat net na de zomer van start. 

In februari ging de raad akkoord met het voorstel voor de commissie Omgevingskwaliteit. Dit jaar vindt nog de (her)benoeming van de leden plaats.

De invoering van de Omgevingswet loopt dus op schema. Maar door het uitstel tot 1 januari 2023 hebben we de invoeringsactiviteiten wel meer gespreid en soms ook doorgeschoven naar een later moment in 2022.