Voorwoord en samenvatting

Voorwoord

Terug naar navigatie - Voorwoord

Met haar Voorjaarsnota legt het college verantwoording aan de raad af over de uitvoering van het beleid tot en met het eerste kwartaal 2022. Het college doet verslag van situaties waarin de uitvoering van het beleid of de financiering daarvan sterk afwijkt van de begroting. Waarbij het college verwacht dat herstel van de situatie binnen de looptijd of het financieel kader van de begroting niet mogelijk zal zijn (afwijkingscategorie rood).
Daarnaast informeert het college de raad over situaties waarin de uitvoering van het beleid of de financiering daarvan in zekere mate afwijkt van de begroting. Alle inspanningen zijn gericht op het herstellen van de situatie binnen de looptijd of het financieel kader van de begroting (afwijkingscategorie oranje).
Tot slot licht het college situaties toe waarin weliswaar niet van de begroting wordt afgeweken maar waarvan het college het toch relevant vindt om de raad daarover te informeren.

De coalitiepartijen (Lijst Harry Bakker, Groen Drimmelen (VP/D66) en VVD) hebben op 12 mei jl. hun programma voor de nieuwe bestuursperiode aan de raad aangeboden. De ambities die nog dit jaar moeten aanvangen zijn verwerkt in deze Voorjaarsnota. 
Het college zal het coalitieakkoord uitwerken in een collegewerkprogramma. Het coalitieakkoord en het collegewerkprogramma zullen voeding geven aan de begroting 2023. Eventuele gevolgen voor 2022 die – aanvullend op het coalitieakkoord - voortkomen uit het collegewerkprogramma zullen in de Najaarsnota 2022 worden verwerkt. 

Deze Voorjaarsnota is opgesteld in een tijd met grote financiële onzekerheden. Het ontbreken van structurele macrobudgetten voor het Klimaatfonds, het Stikstoffonds en het Groeifonds, de landelijke bekostigingswijze van het Volkshuisvestingsfonds en de Woningbouwimpuls en  de ontwikkeling en herverdeling van het Gemeentefonds zorgen voor die onzekerheid. Een situatie die vanaf 2025 wordt versterkt door de intentie van het kabinet om te korten op het macrobudget voor de jeugdzorg en de opschalingskorting weer te activeren. 
Het college zal er daarom op toezien dat de (nieuwe) ambities passen bij het behoud van een gezonde financiële gemeentelijke huishouding. Het coalitieakkoord en het collegewerkprogramma zullen, samen met een kaderbrief met daarin onder meer de duiding van de meicirculaire 2022, voeding geven aan de Begroting 2023.

Samenvatting

Terug naar navigatie - Samenvatting

In deze samenvatting worden de situaties genoemd waar de uitvoering van het beleid of de financiering daarvan sterkt afwijkt van de begroting. Waarbij het college verwacht dat herstel binnen de looptijd of het financieel kader van de begroting niet mogelijk zal zijn (afwijkingscategorie rood).

Beleidsafwijkingen

Programma 1 Burger en Bestuur                                
Binnen Burger en Bestuur is geen sprake van een belangwekkende beleidsmatige afwijking of afwijking in het tempo van de uitvoering van het voorgenomen beleid.

Programma 2 Openbare Ruimte
Binnen Openbare Ruimte is sprake van de volgende belangwekkende beleidsmatige afwijkingen of afwijkingen in het tempo van de uitvoering van het voorgenomen beleid:

•    Parkeeronderzoek havengebied Drimmelen: in 2021 werd een nieuw parkeerterrein bij de Oude Haven aangelegd. De uitvoering van de beoogde, daarop volgende parkeerdrukmeting is vertraagd en zal pas worden uitgevoerd nadat alle werkzaamheden bij de Oude Haven zijn uitgevoerd;   
•    Transitie openbaar vervoer naar gedeelde mobiliteit: de provincie heeft ons gevraagd om de bocht bij de bushalte bij het gemeentehuis te verruimen zodat bussen een bocht van 180 graden richting de rotonde kunnen nemen. Daarvoor is echter nog geen financiële dekking. 

Programma 3 Ruimte, Wonen en Economie
Binnen Ruimte, Wonen en Economie is geen sprake van een belangwekkende beleidsmatige afwijking of afwijking in het tempo van de uitvoering van het voorgenomen beleid.

Programma 4 Sociaal Domein
Binnen Sociaal Domein is sprake van de volgende belangwekkende beleidsmatige afwijkingen of afwijkingen in het tempo van de uitvoering van het voorgenomen beleid:

•    Huisvesting statushouders: we konden in het eerste half jaar van 2021 niet volledig tegemoet komen aan de (verhoogde) taakstelling van het Rijk, waarna de provincie onze gemeente onder actief toezicht stelde. We zijn in gesprek met de provincie over een plan om de opgelopen achterstand in een passend tempo in te halen.
Tijdens de raadsvergadering van 3 juni 2021 nam de raad de motie “Geen straf op verantwoordelijkheid nemen” aan. Met als opdracht aan het college om in gesprek te gaan met Rijk en provincie over het verminderen van de taakstelling met de taakstelling uit de zogeheten AZC-periode. Die gesprekken zijn gevoerd maar hebben niet tot de gewenste vermindering geleid.

 

Tabel 1. Grote financiële afwijkingen
Meerjarenperspectief
Nr. Omschrijving (bedragen x € 1.000) 2022 2023 2024 2025 2026
1 Gemeenschappelijke regelingen (bijlage 7) 38- N 229- N 179- N 220- N 275- N
2 Grondexploitaties / overige grondzaken / toerekening overhead 129- N 308- N 308- N 308- N 308- N
3 Omgevingswet / -vergunning (incl. personele uitbreidingen) 1- N 235- N 50- N 1- N 1- N
4 Jeugdzorg 101- N 36- N 36- N 36- N 36- N
5 WMO begeleiding 38- N 38- N 38- N 38- N 38- N
6 Soza: uitkeringen / bijzonder bijstand 100- N 254- N 267- N 300- N 300- N
7 Salariskosten 303- N 327- N 327- N 327- N 327- N
8 Inhuur (extern) personeel (RO /economie) 124- N
9 Bedrijfsvoerings-/overheadkosten (incl. personele uitbreidingen) 184- N 117- N 118- N 78- N 78- N
10 Coalitieakkoord (incl. personele uitbreidingen) 48- N 37- N 37- N 37- N 37- N
11 Algemene uitkering 1.589 V 4.751 V 5.821 V 6.760 V 3.001 V
12 Openbaar groen: areaaluitbreidingen woningbouwlocaties (incl. indexering) 69- N 69- N 69- N 69- N 69- N
Diverse 297- N 80- N 127- N 130- N 130- N
Totaal 158 V 3.021 V 4.265 V 5.216 V 1.402 V

Financiële afwijkingen
In tabel 1 zijn de financiële afwijkingen opgenomen. Te zien is dat het exploitatieresultaat voor 2022 voordelig wordt beïnvloed voor een bedrag van € 158.000. Ook in de jaren daarna zal naar verwachting sprake zijn van een voordelige beïnvloeding van het exploitatieresultaat door deze Voorjaarsnota, met name dankzij de groei van de Algemene Uitkering.
Hieronder zijn de afwijkingen met een belangrijk effect op het jaarresultaat toegelicht.

Diverse programma’s 

1/Gemeenschappelijke regelingen
MidZuid vraagt om een hogere gemeentelijke bijdrage omdat de uitstroom van de Wsw-gerechtigden hoger is dan voorzien en niet gecompenseerd wordt door hogere instroom van Participatiebanen. Het eigen vermogen van MidZuid is ontoereikend om het nadelige financieel effect op te vangen.

Daarnaast vragen ook de Veiligheidsregio, de Omgevingsdienst, de GGD en het CJG om hogere bijdragen om de kosten van hun exploitatie te dekken. Zie bijlage 7 voor een cijfermatige specificatie en de toelichting hierop bij de verschillende programma’s. 

10/Coalitieakkoord 2022 – 2026
In het nieuwe coalitieakkoord wordt nog in 2022 ingezet op uitbreiding van de BOA-capaciteit, inkrimping van het college, een visie op Lage Zwaluwe en formatie voor een bedrijfscontactfunctionaris.

Programma 2 Openbare Ruimte

12/Openbaar groen: areaaluitbreidingen
De realisatie van nieuwe woningbouwlocaties heeft geleid tot een groter areaal aan openbaar groen. De onderhoudskosten nemen daardoor toe, mede als gevolg van de stijging van de kosten van brandstoffen, materialen en tarieven van derden.

Programma 3 Ruimte, Wonen en Economie

2/Grondexploitaties
De raad heeft op 10 maart 2022 het programma Wonen vastgesteld. Het programma gaat uit van  gemiddeld 150 nieuwe woningen per jaar. Daarvoor is een aanvullend budget voor personele inzet van € 225.000 nodig.

3/Omgevingswet
Ingevolge de nieuwe Wet kwaliteitsborging bouwen dient het technisch toezicht op bouwen overgedragen te worden aan de markt. De uitvoering van bouwergunningen van 2022 en eerder moet nog door de gemeente worden gecontroleerd. De kosten die daarmee gemoeid zijn kunnen redelijkerwijs niet verrekend worden in de leges.

8/Inhuur extra personeel
Met het vervangen van de beleidsmedewerker Economie (long Covid) en het zorgvuldig kunnen behandelen van het dossier zonnevelden zijn (alleen in 2022) extra personele kosten gemoeid.

Programma 4 Sociaal Domein

4/Jeugdzorg
De kosten voor de jeugdzorg zijn hoger dan in de begroting werd voorzien. Zo heeft het college met haar brief van 13 december 2021 de raad op de hoogte gebracht over de noodzaak van een hogere bijdrage aan jeugdzorgaanbieder JBB. Daarnaast leidt de nieuwe regionale dienstverleningsovereenkomst tot hogere kosten. 

5/WMO begeleiding en PGB
In de eerste maanden van 2022 signaleren we een hogere vraag naar WMO-begeleiding. Tegelijkertijd zet de trend van een afnemende behoefte aan persoonsgebonden budgetten zich in 2022 voort. Per saldo resulteren beide posten in een structureel nadeel.

6/Uitkeringen
Het Rijk heeft de budgetten voor bijstandsuitkeringen en loonkosten ingevolge de Participatiewet, de IOAW, de IOZ en de Bbz naar beneden bijgesteld. Nu gemeenten niet meer via het objectief verdeelmodel voor loonkostensubsidie maar volgens de laatst bekende realisaties worden gefinancierd, leidt dit voor Drimmelen tot een relatief hoog negatief effect.

Algemene dekkingsmiddelen

7/Salariskosten
De VNG en werknemersorganisaties hebben eind 2021 een nieuwe CAO voor gemeenteambtenaren afgesloten. In die nieuwe CAO stijgen de loonkosten met 3,9%. In de begroting is rekening gehouden met een toename van 1,5%.

11/Algemene uitkering
Het effect van de decembercirculaire van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties kon niet in de begroting worden verwerkt. Die circulaire voorziet in een hogere algemene uitkering.

Overhead

9/Bedrijfsvoering en overhead
Het beschikbaar stellen van meer IT-accounts, het waarnemen van twee langdurig uitgevallen collega’s binnen team Beheer Informatie Systemen, de aanstaande inhuur van een projectleider voor de aanschaf van een nieuw financieel pakket en de uitbesteding van de interne controlefunctie leiden tot hogere bedrijfsvoerings- en overheadkosten.

Resultaat
De financiële afwijkingen leiden tot een bijstelling van de financiële meerjarenraming. Tabel 2 laat zien dat het exploitatieoverschot bij de begroting verbetert naar een overschot van € 767.000. Het structurele resultaat laat een overschot zien van € 355.000. 

Een blik in de toekomst laat zien dat zowel het exploitatieresultaat als het structureel resultaat meerjarig blijven sluiten. 

Tabel 2. Meerjarenperspectief
Omschrijving (bedragen x € 1.000) 2022 2023 2024 2025 2026
Vastgestelde begroting 2022 976 V 533 V 377 V 378 V 720 V
Financiële gevolgen Najaarsnota 2021 367- N 196- N 196- N 196- N 196- N
Begrotingssaldo voor Voorjaarsnota 2022 608 V 337 V 180 V 182 V 524 V
Financiële gevolgen Voorjaarsnota 2022 158 V 3.021 V 4.265 V 5.216 V 1.402 V
Verwacht begrotingssaldo 767 V 3.358 V 4.446 V 5.398 V 1.926 V
Saldo van incidentele baten en lasten 412- B - B - B - B - B
Structurele begrotingssaldo 355 V 3.358 V 4.446 V 5.398 V 1.926 V