Toelichting tabel 3.1 Financiële afwijkingen
Thema Versterken vrijetijdseconomie
1. Toerisme en Recreatie
Het overschot reserve 2021 is ingezet voor de realisatie van een aantal grote projecten in 2022, te weten een nieuw informatiecentrum, een nieuwe website en een samenwerking met Recreatief Drimmelen voor de uitvoering van toeristisch recreatieve marketingactiviteiten.
2. Toerisme en recreatie: Drimmelen op de kaart
Het overschot reserve 2021 van Drimmelen op de kaart is ingezet voor de personele kosten voor de tijdelijke vervanging van de langdurig zieke beleidsmedewerker Vrijetijdseconomie.
3. Krediet Haven Lage Zwaluwe: kapitaallasten
Het terrein aan de Ameroever is in erfpacht van een bedrijf dat de erfpacht wil overdragen aan de gemeente. Daarna zal het door de gemeente groen worden ingericht, conform het bestemmingplan Biesbosch. In de reserve Verbetering infrastructuur haven Lage Zwaluwe is er een bedrag beschikbaar van € 184.271. Voorgesteld wordt een krediet in te stellen en de reserve over te hevelen naar de reserve Kapitaallasten ten behoeve van structurele dekking van de kapitaallasten.
4. Toerisme en recreatie: Biesboschjaar
Het overschot reserve 2021 voor het Biesboschjaar wordt in 2022 ingezet voor projecten in kader van het Biesboschjaar. Het Biesboschjaar is door de coronapandemie, verlengd naar 2022.
Thema Versterken economische structuur
5. Mvo-prijs (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen)
De middelen die bedoeld waren voor de MVO-prijs zullen worden ingezet voor duurzaam ondernemen. Daarbij bieden we ondernemers die zich profileren op dit gebied een podium via de nieuwsbrief en de website.
6. Stimuleren duurzaamheid bedrijfsterreinen
In overleg met de bedrijven gaan we voor het bedrijventerrein Brieltjenspolder inzetten op duurzaamheid. Het bedrijventerrein Thijssenweg wordt dit jaar ontwikkeld en zal een duurzaam profiel krijgen met aandacht voor klimaatadaptatie en biodiversiteit.
7. Economie: inhuur extern personeel
Onze beleidsmedewerker Economie is beperkt inzetbaar. Omdat er veel belangrijke onderwerpen spelen op dat gebied (ondernemersfonds, bedrijventerreinen) en we de contacten met het bedrijfsleven belangrijk vinden, wordt voorgesteld tijdelijke capaciteit in te huren.
8. Coalitieakkoord (jaar 2022): personele uitbreiding (bedrijvencontactfunctionaris 1 FTE)
In het coalitieakkoord is vastgelegd dat er een bedrijfscontactfunctionaris wordt aangesteld. De komende periode zal een profiel worden opgesteld en zal de werving starten. De bedrijfscontactfunctionaris zal ook voor agrarische ondernemers worden ingezet.
9. Gemeenschappelijke regeling RWB: bijdrage N.V. Rewin
Na een proefperiode van twee jaar is In regionaal verband is afgesproken om een tweetal projecten op het gebied van creatieve dienstverlening en ondersteuning Start-ups structureel op te nemen in het programma.
Thema Ruimte
10. Omgevingswet: Overschot 2021 / tijdelijke formatie uitbreiding Alcoholwet
Van het beschikbare invoeringsbudget 2022 (€ 198.000) is nog maar weinig besteed. Oorzaak hiervoor ligt vooral in het uitstel van de Omgevingswet van 1 juli 2022 naar 1 januari 2023. Dit uitstel heeft gevolgen voor de invoering van de Omgevingswet. Alle invoeringsactiviteiten vinden wel in 2022 plaats, maar worden meer gespreid of doorgeschoven naar een later moment in 2022. De kosten worden dus nog steeds gemaakt, alleen komen deze later in het jaar. Het gaat dan om kosten voor onder andere het transitieplan omgevingsplan, communicatie en inhuur deskundigheid.
Het budget ad. € 198.000 is niet voldoende om de nog te maken kosten te dekken. Daarom wordt het restant van 2021 ad. € 127.000 onttrokken aan de reserve. Hiervan wordt € 17.000 overgeheveld naar afdeling Dienstverlening en Ondersteuning. Dit bedrag wordt ingezet voor het oplossen van capaciteitsknelpunten bij het cluster juridische zaken. In 2022 is er hiermee in totaal een invoeringsbudget van € 308.000 beschikbaar.
Ook het budget ad. € 100.000 voor het werken met de Omgevingswet (structurele kosten) is nog niet ingezet. Ook dit heeft te maken met het uitstel van de Omgevingswet. Maar mogelijk worden er in 2022 nog wel kosten gemaakt voor uitvoering van het ontwikkelplan Omgevingswet (aanpak om het werken met de Omgevingswet in de organisatie te borgen).
10. Omgevingswet: inhuur personeel
Het is de bedoeling dat de Omgevingswet op 1 januari 2023 in werking treedt. Op 1 januari 2023 wordt alles echter nog niet eenvoudiger, sneller en beter. Iedereen (gemeente, inwoners, ondernemers, ketenpartners) moet nog wennen aan de andere manier van werken, we moeten het omgevingsplan nieuwe stijl nog opstellen en het DSO-LV (Digitaal Stelsel Omgevingswet) moet doorontwikkeld worden. Dit was vooraf bekend, vanaf 1 januari 2023 volgt de transitiefase.
Er is echter veel te doen rond het DSO-LV. Dit heeft er mede voor gezorgd dat de inwerkingtreding van de Omgevingswet al enkele keren is uitgesteld. Men is druk bezig om de issues op te lossen, maar naar verwachting is het DSO-LV ook op 1 januari 2023 nog niet voldoende robuust. De VNG concludeert daarom dat ons huidig dienstverleningsniveau achteruit gaat in 2023 (en mogelijk ook in 2024). Om deze achteruitgang op te vangen, is het waarschijnlijk noodzakelijk dat we extra capaciteit regelen voor de beantwoording van vragen en het ondersteunen van onze inwoners en ondernemers bij het gebruik maken van het DSO-LV. Deze extra capaciteit is op dit moment niet beschikbaar. Dit moeten we voor 2023 tijdelijk op een andere manier regelen (tijdelijk extra mensen in dienst/inhuren). De te verwachten extra kosten bedragen ca. € 40.000.
10. Omgevingswet: omgevingsvisie
Op 18 november 2021 is de eerste Omgevingsvisie van de gemeente Drimmelen vastgesteld. In de komende jaren zal - aan de hand van ontwikkelingen, bijstelling van beleidsonderdelen en de ervaring met de huidige Omgevingsvisie - de Omgevingsvisie worden doorontwikkeld. De huidige vorm (website) past ook goed bij het dynamische karakter van een Omgevingsvisie. Nieuwe ontwikkelingen kunnen eenvoudig worden toegevoegd. Dit doen we op vaste momenten of op momenten dat maatschappelijke ontwikkelingen daar om vragen. Bij de vaststelling van de visie is aangegeven dat de visie na twee jaar zal worden geactualiseerd. Daarbij moet de visie in ieder geval ook worden ontsloten via het DSO (Digitaal Stelsel Omgevingswet). Aan het beheer, bijstellingen en actualisatie zijn kosten verbonden.
10. Omgevingswet: omgevingsplan
Op 1 januari 2023 heeft de gemeente Drimmelen automatisch een tijdelijk omgevingsplan. Dit bestaat uit de huidige bestemmingsplannen en de bruidsschat (overgangsregels) van het Rijk. Uiterlijk 31 december 2029 moet de gemeente één omgevingsplan nieuwe stijl hebben voor haar hele grondgebied. Met het opstellen van het omgevingsplan nieuwe stijl starten we in 2023. Op dit moment maken we een plan van aanpak hiervoor, het zogenaamde transitieplan.
Dit transitieplan is eind tweede kwartaal in concept klaar. Duidelijk is al wel dat het maken van een nieuw omgevingsplan complex is en dat het naar verwachting tot eind 2027 gaat duren voordat het klaar is. De omvang en de complexiteit worden vooral veroorzaakt door:
• Het actualiseren, samenvoegen en comprimeren van het volledig beleid fysieke leefomgeving;
• Het leesbaar en begrijpelijk maken van dit beleid en de regels en de vertaalslag naar het Digitaals Stelsel Omgevingswet;
• De gefaseerde aanpak per deelgebied;
• Het te doorlopen participatietraject;
• Het maken van keuzes, o.a. over wel/niet loslaten van regels, mate detaillering, bepalen van de omgevingsvergunningplicht.
Het goed uitvoeren van het transitieplan kost tijd en geld. De totale inspanning wordt ingeschat op 10.900 tot 14.600 uur, verspreid over vijf jaar (deels gaat het om regulier werk). Ook is waarschijnlijk budget nodig voor externe ondersteuning. Definitieve berekeningen van de kosten voor het uitvoeren van het transitieplan worden in november 2022 aan de raad gepresenteerd.
11. Ruimtelijke ordening: vrijkomende agrarische bebouwing (VAB-beleid)
Dit jaar wordt het VAB-beleid afgerond. Het VAB-beleid heeft als doel om stoppende agrarische ondernemers een perspectief te bieden voor de vrijvallende gebouwen.
12. Ruimtelijke ordening: inhuur extern personeel
Voorgesteld wordt om externe expertise in te huren voor het dossier Zonnevelden. Het dossier is voor onze gemeente erg belangrijk en zorgvuldige advisering is van belang.
13. Overige grondzaken
Het nadeel is hoofdzakelijk toe te wijzen aan extra voorbereidende werkzaamheden voor toekomstige verkopen en extra kosten inzake aankoop grond aan de Wagenbergsebaan in Wagenberg.
Thema Wonen
14. Volkshuisvesting: Regeling huisvesting aandachtsgroepen
Voor de uitbreiding van de woonwagenlocatie aan de Tuinbouwweg te Made, is een kleinschalig woonwagenkamp met vijf standplaatsen gevestigd. Gelet op de urgente vraag onder deze aandachtsgroep, willen we zeven nieuwe standplaatsen aan het bestaande woonwagenkamp toevoegen. Deze uitbreiding vindt plaats in samenwerking met de lokale woningstichting Woonvizier en in overleg met de (geïnteresseerde) woonwagenbewoners. Daarbij zorgt de gemeente voor de aanpassing c.q. verbetering van de openbare ruimte en zal Woonvizier de woonwagens als permanente huisvesting realiseren en als sociale huurwoning exploiteren. Vanuit het Rijk hebben we een bijdrage ontvangen vanuit de Regeling huisvesting aandachtsgroepen om een deel van de kosten voor de realisatie te kunnen betalen.
15. Brandveiligheid
Met de reeds ingezette aanpassing van het waterleidingnetwerk, werken Brabant Water en hun collega bedrijven aan verbetering van de drinkwater kwaliteit. Dit heeft gevolgen voor de mogelijkheid om het drinkwaternet te gebruiken voor bluswater. Hiertoe is het noodzakelijk om een bluswaterbeleid op te stellen om de voorzieningen naar de toekomst toe te kunnen waarborgen. Door het hoge werk aanbod op de afdeling en de krapte op de arbeidsmarkt voor technische specialisten is het niet mogelijk gebleken om de op te pakken naast het reguliere werk en de voorbereiding op de invoering van de Omgevingswet. De taken worden daarom doorgeschoven tot na invoering van de Omgevingswet.
16. Woningbouwprojecten: inhuur extern personeel
In het programma Wonen is de ambitie vastgelegd om 1500 woningen te gaan bouwen in de periode 2021-2030. In het coalitieakkoord is vastgelegd dat er deze periode 800 woningen worden gebouwd. Gemiddeld 200 per jaar. Om dat mogelijk te maken wordt een projectenteam opgericht dat zich volledige richt op de realisatie van ruimtelijke projecten. De kern van het team zal bestaan uit 4 projectleiders die met steun van diverse adviseurs de ambities van de raad gaat waarmaken. Over de voortgang van het Programma Wonen zal regelmatig worden gerapporteerd.
Bij de vaststelling van het programma Wonen is aangegeven dat er structureel € 225.000 nodig is voor de inzet van capaciteit voor het projectenteam. Om de versnelling naar gemiddeld 200 woningen per jaar mogelijk te maken is bij het coalitieakkoord besloten voor de komende 4 jaar € 100.000 extra beschikbaar te stellen.
17. Faciliterende grondexploitaties (niet verhaalde kosten)
Faciliterend grondbeleid (met raadsbesluit) € 14.000 (nadeel)
Voor project Zonneveld De Bergen zijn juridische kosten gemaakt die niet (meer) te verhalen zijn. Dit resulteert in een begroot nadeel van € 8.000.
Daarnaast worden extra ambtelijke voorbereidingskosten begroot van ca. € 5.000 (nadeel) die niet te verhalen zijn.
Faciliterend grondbeleid (zonder raadsbesluit / zonder overeenkomsten € 42.000 (voordeel)
Bij begrotingsopstelling van 2022 zijn ambtelijke voorbereidingskosten begroot die (nog) niet te verhalen waren op de ontwikkelaars. Door het afsluiten van anterieure overeenkomsten zijn deze uren te verhalen op de ontwikkelaars. De projecten zijn:
- Verlengde Elsakker Wagenberg (€ 19.000 voordeel);
- De Schakel Drimmelen € 11.000 voordeel);
- Moerbeistraat Made (€ 6.000 voordeel);
- Molendijk 1b Lage Zwaluwe (€ 1.000 voordeel);
- Kloosterstraat 22 Made (€ 5.000 voordeel).
Op basis van de resultaten van de afgelopen jaren qua kostenverhaal valt te constateren dat deze te optimistisch is ingeschat. Dit betekent dat de raming met ca. € 83.000 is verlaagd.
18. Basisregistraties Adressen en gebouwen (BAG): doorbelasting software
Er zijn aanvullende afspraken gemaakt voor het onderhoud van de Neuron Stelsel Registratie. Het betreft Releasemanagement en Support. Hiervoor is een extra structureel bedrag nodig van € 7.200.
Thema Duurzaamheid
19. Energietransitie: Overschot 2021
De reserve van € 200.000 is met name bedoeld voor de advies- en uitvoeringskosten van de Transitievisie Warmte (TVW), ofwel de warmtevisie op een aardgasvrije gebouwde omgeving in Drimmelen. Onder deze kosten vallen ook de activiteiten behorend bij de uitvoering van de actieplannen Energieneutrale Dorpen (END).
20. Energietransitie: Regeling reductie energiegebruik woningen
Via het Regionaal Energieloket informeren we inwoners over energiebesparende maatregelen voor zowel huur- als koopwoningen. In 2021 zijn we gestart met de uitgifte van cadeaubonnen en deze actie loopt door in 2022. In het eerste kwartaal van dit jaar hebben we hierover een webinar georganiseerd voor huurders, die erg goed is bezocht. Ook onze energieambassadeurs geven actief duurzame adviezen aan huurders.
Voor kopers zijn we eind 2021 gestart met een collectieve inkoopactie voor dubbel glas en isolatie, die ook in 2022 doorloopt. Daarnaast is dit voorjaar een collectieve inkoopactie gestart voor hybride warmtepompen. Geïnteresseerde kopers kunnen voor informatie over de verduurzaming van hun woning - en eventuele subsidiemogelijkheden - terecht bij ons eigen Regionale Energieloket. De verwachting is dat we aan het eind van dit jaar 2.000 huishoudens bereikt hebben. Hiermee hopen we dat er significante besparingen zijn uitgevoerd door zowel particuliere kopers als huurders. Het totale bereik sinds de start van de RREW is op het moment van schrijven 1.074 huishoudens.
21. Energietransitie: Regeling energiearmoede
Recent onderzoek van TNO laat zien dat ongeveer 550.000 huishoudens in Nederland te maken hebben met energiearmoede. Zij hebben een laag inkomen en hoge energiekosten en/of wonen in een huis van lagere energetische kwaliteit. Hierdoor kunnen zij hun energierekening niet of nauwelijks betalen. Daarom heeft het kabinet 150 miljoen euro gereserveerd voor gemeenten om juist deze huishoudens – die bijzonder hard worden getroffen door de huidige problematiek - op korte termijn te ondersteunen bij het verlagen van hun energierekening.
Via een specifieke uitkering (SPUK) zijn in 2022 middelen uitgekeerd aan gemeenten. Er is momenteel een plan van aanpak in de maak om deze middelen, vanwege de gestegen energielasten, gericht in te zetten voor bovengenoemde, kwetsbare huishoudens. Het plan voorziet op korte termijn in ondersteuning bij het nemen van maatregelen, die de energierekening moeten verlagen. Daarbij vraagt de te volgen aanpak om nauwe samenwerking tussen het sociale domein, het energiedomein en externe partijen zoals woningcorporaties, verhuurders en huurdersorganisaties.
22. Energietransitie: uitvoeringskosten klimaatakkoord (meicirculaire)
In de rijksbegroting voor 2022 zijn middelen beschikbaar gesteld voor de klimaatakkoorden van gemeenten, ondersteuning van medeoverheden en de Regionale Energie Strategie. Dit om te voorkomen dat de uitvoering van het Klimaatakkoord stil komt te vallen. Deze middelen zijn bestemd voor uitvoergingskosten gemeenten en bedoeld als overbruggingsbudget om de uitvoering van het bestaande klimaatbeleid in 2022 te kunnen voortzetten. Het budget kan onder meer worden ingezet voor het opstellen van transitievisies warmte en de uitvoeringsplannen daarvan (wijkgerichte aanpak), de uitrol van laadpalen en ruimtelijke processen ten behoeve van duurzame energie. In Drimmelen zetten we deze middelen in voor de uitvoering van het programma duurzaamheid (het hoofdstuk energietransitie) en de uitvoering van de Transitievisie warmte.
23. Afval(stoffenheffing): BTW component
Ten opzichte van de primitieve begroting 2022 zijn er bijstellingen noodzakelijk. Dit betreft zowel de uitgaven- als de inkomstenkant. De bijstelling bedraagt totaal ca. € 72.000 voordeel. Dit heeft vooral te maken met minder stort- en verwerkingskosten en inzamelkosten voor rest- en GFT-afval/meeropbrengsten vergoeding oud papier/meer opbrengsten betaalstromen milieustraat dan begroot. Conform de BBV voorschriften wordt het voordeel gestort in de voorziening Afvalstoffenheffing. Door de lagere kosten valt de BTW toerekening lager uit met ca. € 4.000 in 2022 en vanaf 2023 e.v. met ca. € 8.000 (is nadeel voor de begroting).
24. Gemeenschappelijke regeling: NGS (nazorg gesloten stortplaatsen)
De aangekondigde verhoging van het budget met ongeveer € 46.000 is niet nodig omdat, onder andere, voor de stortplaats Bavel-Dorst de resultaten voor fase 1 van het materiaalonderzoek naar de kwaliteit van de bovenafdichting bekend zijn. De uitkomst is positief en de levensduur wordt verlengd van 50 naar 100 jaar. Eenzelfde onderzoek loopt nu naar fase 2 en 3 van de afdichting. De verwachting is dat ook voor deze fases er een verlenging kan worden doorgevoerd van 50 naar 100 jaar. Hierdoor kan de lagere bijdrage verrekend worden met de te heffen volume afvalstoffenheffing. Het nadeel van de lagere BTW toerekening is bij onderdeel "Afval(stoffenheffing): BTW component" verwerkt.
Thema Leefomgeving
25. Gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant
De stijging van de bedragen in de begroting 2023 en meerjarenbegroting (2024-2026) zijn mede toe te schrijven aan de actualisatie van het tarief, waarbij rekening is gehouden met cao-effecten, kostenindexering en kostenbesparingen.
Daarnaast zien we de laatste jaren een structurele stijging van het budget voor vergunningverlening alsmede een gestage uitbreiding van basistaken zoals gesloten bodemenergiesystemen. Ook is de komende inwerkingtreding van de Omgevingswet en de daarmee gepaard gaande verschuiving van bodemtaken van provincie naar gemeenten een reden waarom de begroting stijgt. Als laatste kan genoemd worden het wegvallen van de subsidie voor externe veiligheid. Dit budget komt nu ook direct vanuit de gemeente begroting.
26. Omgevingsvergunning: Wet kwaliteitsborging voor het bouwen
In 2023 zitten we in overgangsjaar, waarin een belangrijk deel van het technisch toezicht op bouwen wordt overgedragen naar de markt (Wet kwaliteitsborging voor het bouwen). Vanaf januari gaan het nieuwe regime in, echter vergunningen van 2022 en eerder moeten nog op de oude wijze door de gemeente worden gecontroleerd. De kosten die daarmee gepaard gaan, kunnen redelijkerwijs niet verrekend worden in de leges. De kosten hiervan bedragen € 150.000. Vanaf 2024 zal deze extra inzet niet meer nodig zijn en wordt de flexibel schil afgeschaald.
27. Omgevingsvergunning: doorbelasting software
Er is een structurele verhoging van het budget nodig voor de omgevingssoftware. Het betreft de softwarepakketten Squit 20/20 en Berkeley Modeler.
28. Omgevingsvergunning: personele uitbreiding (planbegeleider 1,12 FTE / vergunningverlener 1,6 FTE) / inhuur personeel (planbegeleider 1 FTE)
De Omgevingswet brengt een nieuwe manier van werken met zich mee waarbij aan de voorkant van het proces meer wordt geïnvesteerd in het integraal bijeenbrengen van belangen en alle beleidsvelden. De dienstverlening wordt ingericht vanuit de initiatiefnemer en er zal meer sprake zijn van maatwerk. Daarnaast vraagt de versnelling van de woningbouwopgave ook om meer capaciteit aan de vergunningen/begeleidende kant. De personele uitbreiding en inhuur wordt gedekt uit de hogere R.O. en bouw- / milieuleges.