Toelichting tabel 4.1 Financiële afwijkingen
Thema Opgroeien en opvoeden
1. Jeugdhulp – toegang (Centrum Jeugd en Gezin)
De bijdrage in 2022 wordt incidenteel verhoogd voor tijdelijke inhuur. Het aandeel van Drimmelen in deze kosten is € 9.000.
De gemeentelijke bijdragen voor 2023 wordt geraamd op € 1.197.500 per gemeente. In dit budget is extra formatie opgenomen van één fte voor een CJG-professional bij het onderwijs per gemeente voor 2022 en 2023. De kosten worden gedekt door de middelen die we ontvangen op grond van het Nationaal Programma Onderwijs.
We zien wachttijden in de keten en om deze te kunnen opvangen, wordt er tijdelijke capaciteit ingezet voor 2022 en 2023. De incidentele kosten zijn € 85.000 per gemeente per jaar; dekking uit extra middelen die in 2022 beschikbaar zijn gesteld door het kabinet voor de jeugdzorg.
De begrotingsvoorstellen in de begroting 2023 van de BVO CJG leiden tot meerkosten van € 23.000 voor onze gemeente ten opzichte van de begroting 2022. Verklaring hiervoor is dat de post personeel in formatie is uitgegaan van de reële kosten van de 24,4 fte vermeerderd met de loonsverhoging vanuit de CAO per 01-04-2022 + te verkrijgen periodieken tot einde 2023.
De overige posten is per post uitgegaan van de gemaakte kosten in 2021, aangepast naar prijspeil 2023 indien van toepassing.
2. Jeugdhulp - voorliggende voorzieningen en preventie
Taskforce
In december 2020 heeft het college het Lokaal uitvoeringsplan Taskforce jeugd Drimmelen en Geertruidenberg vastgesteld. Het beoogde effect van de Taskforce jeugd is: meer grip krijgen op de kosten jeugdzorg zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit en inzet van zorg en het verder vormgeven van de inhoudelijke transformatie van de jeugdzorg. De gemeenteraad van Drimmelen heeft incidenteel € 250.000 beschikbaar gesteld om de projecten zoals uitgewerkt, de komende jaren uit te voeren. In 2021 is een deel (€ 129.000) ingezet. Een aantal projecten zijn afgerond en de doelen zijn behaald. De uitvoering wordt in 2022 voortgezet en hiervoor wordt het resterende budget van € 121.000 ingezet en gedekt uit de reserve Bestuursakkoord.
3. Jeugdhulp - regionale samenwerking (WBO)
De jeugdhulp wordt voor een belangrijk deel georganiseerd in regionaal verband (WBO West Brabant Oost) waarbij Breda de centrumgemeente is. Hiervoor hebben de WBO gemeenten een dienstverleningsovereenkomst (dvo) afgesloten. De inhoud van deze dvo wordt jaarlijks afgestemd en worden de kosten o.b.v. een verdeelsleutel doorberekend aan de deelnemende gemeenten. Door de gestegen prijzen en een wijziging van de verdeelsleutel nemen de kosten vanaf 2022 met € 13.000 toe.
Aanbesteding
In de begroting 2022 is nog geen rekening gehouden met de kosten die gepaard gaan met de nieuwe regionale inkoopstrategie. De aanpak en uitwerking waren in 2021 nog niet bekend. De kosten zijn erg afhankelijk van de keuzes die tijdens het proces gemaakt worden. Deze keuzes worden in nauwe interactie met jeugdhulpaanbieders en anderen partners gemaakt. Op basis van keuzes die in dit proces nog worden gemaakt, kan de werkbegroting worden aangepast. Dit kan meerkosten met zich meebrengen. De voorlopige regionale kosten geraamd voor de projectleiding, advies en implementatie contractering en inkoop worden geraamd op € 733.500. Uitgaande van de verdeelsleutel is de verwachte incidentele bijdrage van gemeente Drimmelen € 50.000.
Op 17 mei 2022 informeerden we u over het temporiseren van de inkoop jeugdhulp Regio WBO. Gelet op signalen van jeugdhulpaanbieders wordt de vastgestelde inkoopstrategie Jeugdhulp Regio WBO niet uitgevoerd volgens het beoogde tijdspad. Er wordt er een tussenstap gezet om meer tijd te kunnen nemen voor een nieuwe vorm van inkoop. Momenteel is de jeugdhulp ingekocht via meerdere contractvormen. Enkele hiervan kunnen nog verlengd worden, enkele niet. De contracten die met een jaar verlengd gaan en kunnen worden met open house zijn de contracten ‘ambulante hulp’ en ‘opgroeien in een gezinsachtige situatie’ (pleegzorg en gezinshuizen). Wat niet verlengd kan worden, is het contract ‘verblijfszorg’ en ‘crisishulp’. Hiervoor gaat een nieuwe aanbesteding in de markt gezet worden voor de duur van minimaal 1 jaar. Om het terugvalscenario uit te voeren en parallel door te gaan met de inkoop voor 2024 en verder, zijn er extra kosten ontstaan. Het grootste deel van deze kosten kan gedekt worden uit de begroting. Het resterende deel zal mogelijk leiden tot een overschrijding op het budget van Jeugdzorg. In de Najaarsnota zal hier zo nodig meer inzicht in gegeven worden.
4. Jeugdhulp - specialistische zorg JBB
Transitievergoeding JBB
Om ervoor te zorgen dat Jeugdbescherming Brabant (JBB) een toekomstbestendige organisatie wordt, is transformeren op inhoud én op het gebied van bedrijfsvoering noodzakelijk. Hiervoor heeft JBB een herstelplan opgesteld. De Jeugdautoriteit heeft dit herstelplan goedgekeurd. Ook de andere regio’s in Noord-Brabant zijn akkoord met dit plan. Dit uitvoeringsplan wordt gemonitord. JBB legt verantwoording af aan de Jeugdautoriteit en aan vertegenwoordigers van de vijf Jeugdzorgregio’s.
Tegemoetkoming huisvestingskosten
De financiële positie van JBB staat onder druk mede door hoge huisvestingskosten uit het verleden. Dit is een gevolg van gemaakte keuzes vóór de decentralisatie van de jeugdzorg in 2015. De vijf Jeugdzorgregio’s in Noord-Brabant zijn tot een voorstel gekomen om deze discussie definitief te beslechten en daarmee JBB een betere financiële basis te geven. Vooruitlopend op het definitieve advies van de Jeugdautoriteit is besloten om JBB een incidentele bijdrage toe te kennen.
5. Onderwijs
In december 2021 heeft het college een budget beschikbaar gesteld om het dak van basisschool De Schoof te repareren. Het dak boven de kinderopvangruimten in brede school De Schoof, waar ook basisschool De Grienden onderdeel van is, heeft namelijk last van lekkage. Dit is ontstaan omdat destijds bij de bouw de luchtbehandelingskasten op het dak op een verkeerde manier geplaatst zijn. De pootjes zijn als het ware door de daklaag en de isolatielaag eronder gezakt. Om deze lekkage op een goede manier op te lossen, dienen de aanwezige luchtbehandelingskasten gedemonteerd te worden en daarna moet het dak deels opnieuw bedekt worden, waarna de luchtbehandelingskast weer wordt teruggeplaatst. Geschat wordt dat het totale werk ca. € 60.000 incl. BTW zal gaan kosten: werktuigbouwkundige installatie € 40.000 (excl. btw)en het herstellen van de dakbedekking ca. € 10.000. Het betreft een constructiefout waarvoor de gemeente overeenkomstig de huisvestingsverordening (artikel 2b) verantwoordelijk is.
6. GGD
De bijdrage van Drimmelen aan de Gemeenschappelijke Regeling GGD, inclusief taken Jeugdgezondheidszorg, stijgt van 2022 naar 2023 met circa € 68.300. Aan deze stijging liggen, naast de reguliere indexering, een aantal reden ten grondslag:
- Vanaf 2023 brengt de GGD alle huisvestingskosten van consultatiebureaus door aan gemeente. Voor Drimmelen betekent dit dat het vanaf 2023 structureel € 30.200 meer moet betalen.
- Impact nieuwe CAO gemeenten kost de gemeente Drimmelen vanaf 2023 structureel € 18.700.
- Ter voorkoming van o.a. datalekken moet de GGD haar informatiebeveiliging en privacy structureel beter borgen. Voor 2023 en 2024 wordt daarom incidenteel een gemeentelijke bijdrage van € 11.400 van Drimmelen gevraagd.
Ook in het thema Zorg voor kwetsbare burgers komt dit terug.
Thema Zorg voor kwetsbare burgers
7. WMO Begeleiding
Door meer vraag naar Wmo-begeleiding nemen de kosten in 2022 toe. Extrapolatie van de kosten van de eerste twee maanden laat zien dat er ongeveer € 80.000 meer nodig is dan begroot. Hiervan wordt € 22.000 gedekt door via de decembercirculaire ontvangen compensatie voor loon-prijsontwikkeling binnen de WMO. Door de toename van het aantal WMO-cliënten zijn de inkomsten (eigen bijdrage) ook € 20.000 hoger.
WMO HBH eigen bijdrage
In het Coalitieakkoord is opgenomen dat dit kabinet werkt aan een aanpassing van de eigen bijdrage voor de huishoudelijke hulp in de Wmo. De komende periode wordt deze maatregel met cliënten, gemeenten en het Centraal Administratie Kantoor (CAK) uitgewerkt. De maatregel vraagt een wetswijziging en vergt een aanzienlijke implementatietijd waardoor de beoogde datum van inwerkingtreding op 1 januari 2025 is gesteld. De aanpassing dient vanaf 2025 te leiden tot een taakstellende besparing van € 95 miljoen. De algemene uitkering wordt vanaf 2025 met dit bedrag verlaagd. Dit betekent dat op dit programma de eigen bijdrage met € 103.000 wordt verhoogd vanaf 2025 en de uitkering gemeentefonds (Algemene dekkingsmiddelen) met dit bedrag wordt verlaagd
8. WMO PGB
De vraag naar PGB’s is in 2021 en 2022 afgenomen waardoor het budget nu met € 32.000 structureel verlaagd kan worden.
9. Robuust rechtsbeschermingssysteem
Het is belangrijk dat mensen dichtbij ondersteuning hebben om de weg te vinden en hun recht te kunnen halen, bijvoorbeeld wanneer ze verdwalen tussen uitvoeringsinstanties. Er is bij het ministerie van JenV een programma rechtsbijstand waarin met partners wordt gewerkt aan een stelselvernieuwing. Mede in opvolging van de POK wordt gewerkt aan een robuust rechtsbeschermingsstelsel dicht bij de burger. Gemeenten. Daarom ontvangen de gemeenten via de decembercirculaire structureel € 25 miljoen (Drimmelen ruim € 14.000). Deze middelen zullen worden ingezet voor de uitvoering hiervan binnen programma 1 en 4.
10. Project Toegankelijkheid
In 2022 geeft de gemeente verder invulling aan de subsidieregeling Kom Binnen! Deze regeling stimuleert verenigingen bij hun inzet voor toegankelijkheid. Vanuit de Reserve Toegankelijkheid worden de kosten van het laatste jaar gedekt (€ 42.000)
11. Project Inclusie
Het jaar 2022 is het laatste jaar van het project Inclusie ‘Iedereen doet mee!’ waarbij we werken aan een meer inclusieve samenleving door onszelf veel meer bewust te maken over wat het betekent als je een uitdaging hebt. Want begrip en inzicht helpen je beter te handelen. Dat doen we door het organiseren van een beleefmiddag voor de interne organisatie. Door samen te werken met een brede groep van ervaringsdeskundigen en via hen kennis en ervaring op te doen. Maar ook door de verbinding aan te gaan met externe partijen, zoals scholen, ondernemers en verenigingen. Hierbij zetten we verschillende middelen in, zoals een VR-bril en andere hulpmiddelen voor een beleefmiddag en promotiematerialen voor zoals filmpjes, stickers en posters. Maar ook kun je wellicht denken aan trainingen hoe je helder schrijft en met elkaar omgaat.
12. Beschermd Wonen
De uitgaven voor Beschermd Wonen in de regio Breda vallen lager uit dan geraamd. De gemeente Breda ziet daarom deels af van de claim op de LVB 18+ middelen wat leidt tot een voordeel van € 50.000 in 2022 en 2023.
13. WMO hulpmiddelen en vervoer
Inwoners blijven langer thuis wonen. Daardoor worden meer hulpmiddelen aangevraagd. Daarnaast stijgen de kosten van deze hulpmiddelen door hogere transport- en materiaalkosten en indexatie. In 2022 blijven we binnen het budget.
14. Begroting GGD
Zie thema Opgroeien en opvoeden.
Thema Participatie door werk en maatschappelijke inzet
15. Uitkeringen
De Rijksoverheid heeft het nader voorlopige budget per gemeente voor de betaling van bijstandsuitkeringen en loonkostensubsidie in het kader van de Participatiewet, de IOAW, IOAZ en BBZ neerwaarts bijgesteld. Voor Drimmelen betekent dit dat de inkomsten 2022 met € 134.000 afnemen en dat dit nadeel oploopt tot € 300.000 in 2025. Een oorzaak hiervan is dat met ingang van 2022 gemeenten niet meer via het objectief verdeelmodel voor loonkostensubsidie gefinancierd worden, maar op basis van de laatst bekende realisaties.
Op basis van de huidige uitkeringsgerechtigden zou het budget met € 100.000 verlaagd kunnen worden, maar vanwege de toestroom van statushouders zal dit overschot sterk afnemen en is het nu nog te vroeg om het budget te verlagen. De stijging van de uitgaven zal op termijn waarschijnlijk weer leiden tot een verhoging van de rijksvergoeding.
16. Bijzondere bijstand
Het budget bijzondere bijstand kan eenmalig worden verlaagd met € 34.000 vanwege een niet begrote aflossing van een krediethypotheek.
16. Energietoeslag
Op 15 maart jl. is het wetsvoorstel eenmalige energietoeslag lage inkomens (voorstel van wet houdende wijziging van de Participatiewet in verband met het eenmalig categoriaal verstrekken van een energietoeslag aan huishoudens met een laag inkomen) ingediend bij de Tweede Kamer. Met het wetsvoorstel krijgen gemeenten de bevoegdheid om dit jaar via categoriale bijzondere bijstand een eenmalige tegemoetkoming voor de gestegen energieprijzen toe te kennen aan huishoudens met een laag inkomen. Voor de uitvoering en uitgifte van de eenmalige aanvullende tegemoetkoming – voor huishoudens met een laag inkomen - heeft het kabinet in maart 2022 een eenmalig budget van € 679 miljoen beschikbaar gesteld. In de voorjaarsbesluitvorming is een aanvullend bedrag van € 175 miljoen beschikbaar gesteld, waardoor het totaal beschikbare bedrag uitkomt op € 854 miljoen.
Voor Drimmelen betekent dit er in 2022 € 630.000 wordt ontvangen t.b.v. de verstrekking van de energietoeslag.
17. MidZuid
Bedrijfsplan en begroting 2023
Ten opzichte van de oorspronkelijke begroting laat de gewijzigde begroting, die is opgenomen in het bedrijfsplan 2022, een sterk gewijzigd beeld zien. De financiële vooruitzichten zijn verslechterd en dit betekent dat een beroep gedaan moet worden op de reserves van MidZuid en dat er een hogere bijdrage van de deelnemende gemeenten wordt gevraagd.
Deze hogere gemeentelijke bijdrage wordt veroorzaakt doordat er sprake is van hogere uitstroom WSW dan vooraf voorzien. De CAO voorziet in een vervroegde uittreding waarbij het inkomen wordt aangevuld. Hierdoor kiezen werknemers ervoor eerder te stoppen met werken. De instroom van Participatiebanen is minder groot dan de uitstroom WSW. Hierdoor moet het door MidZuid aangenomen werk worden uitgevoerd door relatief dure inhuur van derden (hoveniersbedrijven). Hierdoor is het resultaat negatief en loopt de gemeentelijke bijdrage de komende jaren op. MidZuid zoekt nu naar nieuwe wegen nu invullen van open plaatsen niet volledig door de Participatiewet kan worden ingevuld. In 2022 en 2023 zal in overleg met Altena, Drimmelen, Geertruidenberg en Oosterhout onderzocht worden welke opties haalbaar zijn. Doel voor MidZuid is om in een duurzaam financieel perspectief dienstverlenend te zijn voor gemeenten.
Afrekening subsidie 2021.
De begroting MidZuid gaat uit van de aantallen Wsw uit de septembercirculaire. Omdat sprake is van natuurlijk verloop in de periode van september voorgaand boekjaar tot en met 31 december van het lopende boekjaar wordt de subsidie verrekend als blijkt dat de aantallen door uitstroom daar aanleiding toe geven. Over 2021 is de afrekening positief (€ 12.000).
Meicirculaire
Middels de meicirculaire ontvangen de gemeenten een compensatie voor de loonkostenontwikkeling en het aantal personen die werkzaam zijn bij de werkvoorzieningsschappen. Drimmelen ontvangt hiervoor in 2022 € 56.000 meer dan eerder begroot. Voor de jaren daarna daalt dit bedrag. Doordat we dit bedrag doorbetalen aan MidZuid is dit per saldo geen voor- of nadeel.
18. Schuldhulpverlening
In het kader van de verplichte preventie schuldhulpverlening heeft de gemeente een RIS (Registratie- en Informatie Systeem) applicatie afgenomen t.b.v. de ondersteuning bij de schuldhulpverlening. De kosten hiervan bedragen jaarlijks bijna € 9.000. Deze kosten zijn in 2021 en 2022 gedekt uit de preventiegelden die we ontvingen van het Ministerie. Zoals het er nu uitziet krijgt dit geen vervolg. Voorgesteld wordt om vanaf 2023 het budget hiervoor te verhogen.
Thema Sport en bewegen
19. Exploitatie Driedorp
De huurovereenkomst horeca is per 31-12-21 beëindigd. De aanbesteding sporthal Driedorp heeft geen nieuwe exploitant opgeleverd waardoor de pachtinkomsten voor 2022 € 10.000 lager zijn dan begroot. Tevens komen de energiekosten nu volledig voor rekening van de gemeente (€ 6.000) en is de inventaris overgenomen (€ 5.000). Er wordt nu voor alleen de horeca naar een nieuwe exploitant gezocht. Verwachting is dat bij opening van het nieuwe seizoen er een nieuwe exploitant is.
Voor de sluiting in de Coronaperiode wordt voor gebruikers en exploitant nog TVS ontvangen. Deze regeling is nog niet definitief vastgesteld. Resultaten worden meegenomen bij de NJN.
20. Exploitatie Lage Weide
In 2021 heeft SKOD de exploitatie van de gymzaal Lage Weide volledig overgenomen. Bij de jaarrekening 2021 is gebleken dat door onduidelijkheid over de huurinkomsten van het gymonderwijs deze niet juist in de begroting zijn opgenomen. Deze inkomsten worden vanaf 2022 structureel weer begroot (€ 30.000).
De exploitatie was voor het schoolbestuur financieel niet gunstig en heeft besloten om vanaf 2022 de exploitatie weer terug te geven aan de gemeente. Voor de gemeente is het echter financieel niet ongunstig en nemen de kosten per saldo ca. € 10.000 af.
Over de tekorten 2021 wordt nog onderhandeld met het schoolbestuur. De resultaten worden meegenomen bij de Najaarsnota.
21. Onderzoek aankoop Rietgors
De gemeente gaat in 2022 verder in gesprek met Woonvizier over een mogelijke aankoop van De Rietgors in Lage Zwaluwe. Ter ondersteuning hiervan wordt externe expertise ingehuurd waarvan de kosten worden geschat op € 40.000.
22. Sportimpuls en wielerzomer (Coalitieprogramma)
In het coalitieakkoord is voor 2022 eenmalig € 50.000 ter beschikking gesteld voor een sportimpuls en de wielerzomer. Verdere uitwerking volgt in het collegewerkprogramma.
23. Onderhoud kunstgras
Door langere levertijden en inval winterse omstandigheden is het niet mogelijk gebleken de infill in 2021 aan te brengen. De werkzaamheden zijn verplaatst naar de zomer van 2022. Daarom wordt nu opnieuw de benodigde budgettaire ruimte van € 16.500 voor Made en € 18.500 voor Terheijden gevraagd voor de uitvoering.
24. Bijdrage kleedkamers VCW
VCW (sportpark Heesterbosch) wil dit jaar twee kleedkamers vernieuwen. Voor de sportverenigingen bestaat er de mogelijkheid om een bijdrage in de vervanging van kleedkamers aan te vragen waarbij de gemeente 1/3 bijdraagt. Daarom wordt nu in de Voorjaarsnota voorgesteld om € 25.000 aan VCW ter beschikking te stellen en deze kosten te dekken uit de Algemene Reserve.
25. Juridische procedure renovatie zwembaden
Voor de afwikkeling van de (nog lopende) rechtsprocedure is externe expertise nodig op juridisch en bouwtechnisch/installatietechnisch gebied. Geraamd wordt een bedrag van € 35.000 (griffiekosten incluis).
Thema Sociaal culturele accommodaties
26. Kunstwerk Godfried Schalckenstraat
De vergroening en opfrissing van het kruispunt Godfried Schalckenstraat – Haasdijk – Van den Houtstraat is aanstaande. Er ligt ook een wens voor dit kruispunt om deze om te vormen tot een rotonde, maar hier is nog geen dekking voor. Doorgaans plaatsen we op het middeneiland van een rotonde een kunstwerk. Wij zien mogelijkheden om nu al een kunstwerk nabij het kruispunt te zetten in de grotere groenvakken. Dit kunstwerk zal een eerbetoon zijn aan de kunstenaar naar wie de straat is genoemd, de kunstschilder Godfried Schalcken. Daarom stellen we voor nu al opdracht te geven voor het vervaardigen van het kunstwerk en dit te bekostigen uit de reserve Bovenwijkse Voorzieningen. Mocht er een rotonde komen, dan kan het kunstwerk verplaatst worden naar het middeneiland.