B. Lokale heffingen

Inleiding

In de paragraaf lokale heffingen gaan we in op: de hoofdlijnen van het beleid, de lokale lastendruk, de begrote inkomsten, de mate van kostendekkendheid en een korte beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid. Waarmee rekening gehouden wordt met regelgeving Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV).

Beleid lokale heffingen

Onder de diverse lokale heffingen van de gemeente Drimmelen vallen: de belastingen, bestemmingsbelasting/heffingen en retributies/rechten. Deze heffingen zijn hoogstens kostendekkend en dragen bij aan het welzijn, de leefbaarheid en voorzieningen van de gemeente.

Belastingen
Tegenover een belasting staat geen rechtstreekse individuele tegenprestatie van de gemeente. De opbrengsten dienen als algemeen dekkingsmiddel.
Onder de noemer belastingen vallen onder andere de volgende zaken bij de gemeente Drimmelen:

•    Onroerende zaakbelastingen (OZB)
•    Precariobelasting
•    Toeristenbelasting.

Bestemmingsbelasting/heffingen
Heffingen worden geheven om kosten van collectieve voorzieningen te betalen. 
Onder de noemer heffingen vallen onder andere de volgende zaken bij de gemeente Drimmelen:

•    Afvalstoffenheffing
•    Rioolheffing
•    Bijdrage BedrijvenInvesteringsZone (BIZ).

Retributies/rechten
Rechten worden geheven voor een geleverde of een bewezen individuele dienst.
Onder de noemer rechten vallen onder andere de volgende zaken bij de gemeente Drimmelen:

•    Begraafrechten
•    Marktgelden/ standplaatsen
•    Leges, zoals secretarieleges, leges omgevingsvergunning en leges Biesbosch.

Onroerende zaakbelasting

De tarieven worden uiteindelijk bepaald op basis van de begrote opbrengst OZB in combinatie met de WOZ-waarde voor het belastingjaar (inclusief de verwachte marktstijging).

Precariobelasting

Onder Precariobelasting valt de belasting die een gemeente mag heffen voor het gebruik van gemeentegrond. De tarieven staan in de verordening Precariobelasting. Daarnaast wordt er precario geheven voor het afmeren in de buitenhaven van Lage Zwaluwe en worden er liggelden in rekening gebracht op basis van privaatrechtelijke overeenkomsten.

Toeristenbelasting

•    Het tarief watertoeristenbelasting is per persoon € 1,75 voor 24 uur.
•    Het tarief landtoeristenbelasting is per persoon € 1,75 voor een overnachting.
Alleen niet-inwoners betalen de toeristenbelasting, dus ook arbeidsmigranten. Behalve als zij ingeschreven zijn in de BRP (Basisregistratie Personen). De netto-opbrengst gebruiken we voor het verbeteren van toeristische voorzieningen.

Afvalstoffenheffing

De gemeente laat het huishoudelijk afval (oud papier en karton, PMD, rest- en gft-afval) door een afvalinzamelaar huis-aan-huis ophalen. Daarnaast kan je afval, soms tegen betaling, naar de milieustraat brengen. Daar betaal je belasting voor, de afvalstoffenheffing. De afvalstoffenheffing is sinds 2003 gebaseerd op het Diftar-principe en is een 100% kostendekkende heffing.

Rioolheffing

In 2023 stelde de raad het  Water- en rioleringsplan Drimmelen 2023-2027 vast. Wederom dient de rioolheffing 100% dekkend te zijn. De voorziening bouwen we af.
We innen de rioolheffing om de gemeentelijke kosten voor inzameling, transport van afvalwater te dekken, beheer en behoud van het rioleringssysteem te bekostigen en voor het verwerken van hemelwater. Daarnaast dekken we de kosten van maatregelen tegen de nadelige gevolgen van de grondwaterstand.

BedrijvenInvesteringsZone (BIZ)

De BIZ Bruisend Made is na een succesvolle eerste periode van vijf jaar voor vijf jaar voortgezet in de periode 2023-2027. Uiterlijk 1 november dient het BIZ bestuur een schriftelijk verzoek tot BIZ subsidie voor het komende belastingjaar in bij het college. BIZ-bijdrage wordt jaarlijks bij wege van aanslag geheven en bepaald op basis van de WOZ-waarden van de panden die niet in hoofdzaak tot woning dienen.

Begraafrechten

Begraafrechten omvatten het begraven van stoffelijke overschotten, het bijzetten van urnen en het onderhoud van graven op gemeentelijke begraafplaatsen. De tarieven zijn vastgelegd in de Verordening lijkbezorgingsrechten Drimmelen en mogen maximaal 100% kostendekkend zijn. Echter, de kosten overstijgen de opbrengsten. In het verleden zijn de tarieven meerdere malen aanzienlijk verhoogd. Om de begraafplaats aantrekkelijk te houden voor nieuwe begravingen, zijn hoge tarieven ongunstig. Ze kunnen zelfs resulteren in een verdere daling van het aantal begravingen en daarmee de inkomsten. Bovendien vervult de begraafplaats ook een parkfunctie, wat voor veel gemeenten een reden is om een lagere kostendekkendheid na te streven. Vanwege deze maatschappelijke betekenis zijn de tarieven niet kostendekkend.

Marktgelden en standplaatsen

De gemeente heeft weekmarkten op 3 locaties: het Dorpsplein in Terheijden, de Marktstraat te Made en de Nieuwstraat in Lage Zwaluwe. Voor het innemen van een standplaats op de weekmarkt wordt een recht geheven, het marktgeld. Daarnaast wordt een recht geheven voor de standplaatsen op overige locaties in onze gemeente. In verband met de maatschappelijke betekenis, zijn deze tarieven niet kostendekkend.

Secretarieleges

Secretarieleges worden geheven ter compensatie van de kosten voor diensten van de gemeenten, bijvoorbeeld voor het verstrekken van reisdocumenten, rijbewijzen, uittreksels uit de BRP en Burgerlijke Stand, aanvraag Verklaring Omtrent Gedrag, huwelijksvoltrekkingen. 

Leges omgevingsvergunning

Leges worden geheven ter compensatie van kosten voor diensten van de gemeente, bijvoorbeeld voor het aanvragen van een vergunning.  

Leges Biesbosch

Voor het in behandeling nemen van een aanvraag voor een vergunning voor bijvoorbeeld het varen met een rondvaartboot of een ontheffing voor het beoefenen van modelsport in het Biesboschgebied binnen de gemeentegrenzen van Drimmelen worden leges geheven.

 

Lokale lastendruk
De lastendruk voor de afvalstoffen- en rioolheffing zijn berekend na inzet van de voorzieningen Afvalstoffenheffing en Riolering (zie tabel Par.B-2: Overzicht heffingen).

Tabel Par.B-1: Overzicht lastendruk
Lokale Lastendruk gem. per huishouden (euro)
Omschrijving Begroting 2024 Begroting 2025 Nominale stijging Procentuele stijging
Onroerende zaakbelastingen 330,27 344,47 14,20 4,3%
Afvalstoffenheffing 319,59 334,40 14,81 4,6%
Rioolheffing 256,42 271,76 15,34 6,0%
Totaal gemiddeld per huishouden 906,28 950,63 44,35 4,9%

De omvang van de totale lokale lastendruk stijgt in 2025 als gevolg van hogere netto-lasten onroerende zaakbelastingen, afvalstoffen- en rioolheffing. 
De stijging van de onroerendezaakbelasting (OZB) wordt bepaald door de OZB-index. De tarieven worden vastgesteld op basis van de verwachte inkomsten uit de OZB en de Waardering Onroerende Zaken (WOZ)-waarde voor het betreffende belastingjaar (inclusief de verwachte stijging van de marktwaarde). De definitieve tarieven worden vastgesteld tijdens de Raadsvergadering op12 december 2024. Als de marktwaarde meer of minder stijgt dan verwacht, wordt het tarief daarop aangepast. Bij een hogere marktwaarde gaat het tarief omlaag, en bij een lagere marktwaarde gaat het tarief omhoog.
Afvalstoffenheffing berekenen we met de gemiddelde kosten per aansluiting na inzet van de voorziening. We passen hier een vast recht en een variabel tarief toe. Het variabel tarief bestaat uit het betalen per lediging. Naast de kosten zetten we ook een voorziening afval in om grote schommeling te voorkomen. In 2025 vindt er een kostenstijging plaats van de afvalstoffenheffing ondanks de inzet van de voorziening.
Rioolheffing berekenen we met de gemiddelde kosten per aansluiting na inzet van de voorziening. De rioolheffing bestaat uit twee onderdelen. Te weten een vast recht en een variabel tarief waarbij we rekenen met watergebruik. We zetten ook een voorziening rioolheffing in om grote schommeling in tarief te voorkomen. Ook voor de rioolrechten is dit jaar de kostenstijging zoveel, dat een forse stijging ondanks de inzet van de voorziening niet kan worden voorkomen.

Tabel Par.B-2: Overzicht heffingen
Totale Heffingen (in euro)
Omschrijving Begroting 2025
Begrote lasten Begrote baten Inzet voorziening
Onroerende zaakbelastingen 6.014.000
Precario 55.005
6.069.005
Toeristenbelasting 325.000
Totaal Belastingen (algemeen dekkingsmiddel) 6.394.005
Afvalstoffenheffing 4.244.104 4.127.196 116.907
Rioolheffing 4.168.435 3.833.173 335.262
Bedrijveninvesteringszone (BIZ) 22.410 22.410 0
Totaal Bestemmingsbelastingen/ heffingen 8.434.948 7.982.780 452.169
Lijkbezorging 206.641 126.750
Marktgelden / standplaatsen 87.394 26.091
Leges 2.079.948 1.691.050
Totaal Retributies/ rechten 2.373.984 1.843.891
Totaal 10.808.932 16.220.675 452.169

Algemene uitgangspunten kostendekkende tarieven

Voor het bepalen van de kostendekkende tarieven hanteren we de algemene informatie in de Handreiking kostentoerekening Heffingen, rechten en tarieven (VNG) en de notitie Lokale heffingen van de commissie BBV.

Voor het bepalen van de kostendekkende tarieven hanteren we de volgende uitgangspunten:
•    De gehanteerde index voor de tarieven in de tabellen van de begroting is de herrekende index op basis van de meicirculaire. Dit geldt niet voor de tarieven met een wettelijk maximum of voor tarieven die al maximaal kostendekkend zijn. De herrekening van de indexering naar aanleiding van de septembercirculaire wordt als één algemene stelpost opgenomen onder de algemene middelen. Bij de vaststelling van de tarieven wordt uitgegaan van de herrekende index op basis van de septembercirculaire.
•    De basis wordt gevormd door de integrale kostprijs incl. overhead, (omslag)rente, bijdragen aan voorzieningen en de compensabele btw (voor riool, afval, diensten en gebruik van voor openbare dienst bestemde gemeentebezittingen).

Om het te heffen volume voor de afvalstoffen- en rioolheffing te bepalen gebruiken we de volgende uitgangspunten:
•    Voor de afvalstoffen- en rioolheffing geldt het systeem van gesloten financiering met duurzame, 100% kostendekkendheid. Hierbij maken we gebruik van een egalisatievoorziening (conform art 44, lid 2 BBV), voorcalculatie en nacalculatie.
•    Directe kosten toerekening van taakveld 7.3 voor de afvalstoffenheffing en van taakveld 7.2 voor de rioolheffing: dit zijn kosten voor de activiteiten die direct in verband staan met de geleverde dienst. De inzet van personeel rekenen we toe op basis van de voor 2024 berekende uurtarieven.
•    De toerekening van de (toerekenbare) kosten straatreiniging/vegen is voor de afvalstoffenheffing 30% (taakveld 2.1) en voor de rioolheffing 55%. Straatreiniging/vegen doen we om 3 redenen. Voor het functioneren van de riolering, vanwege het nevenafval bij het (verkeerd) aanbieden en inzamelen van huishoudelijk afval en de verkeersveiligheid. Omdat we een landelijke gemeente zijn hebben we o.a. relatief veel bladafval in verhouding tot het nevenafval. Bladafval verstopt o.a. het rioolstelsel.
•    Van het zwerfafval blijkt circa 60% te bestaan uit nevenvervuiling bij de inzameling van huishoudelijk afval; de toerekening van de kosten zwerfafval worden daarom voor 60% toegerekend aan de afvalstoffenheffing (taakveld 2.1).
•    De toerekening van kosten stedelijk water en watergangen (taakveld 5.7)  is voor de rioolheffing 15% van de kosten die zijn gekoppeld aan één of meer van de vijf thema’s in het WRP: afvalwater, hemelwater, grondwater, oppervlaktewater en bedrijfsvoering.
•    Overhead: alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van het primaire proces (taakveld 0.4; zie voor de berekening tabel Par.B-3).
•    Alle kwijtscheldingskosten nemen we op in het tarief voor de afvalstoffenheffing (taakveld 6.3).
•    De extracomptabele rente toerekening berekenen we met de externe rente (zie paragraaf D. Financiering).
•    De extra comptabele BTW toerekening: dit betreft de extracomptabel berekende compensabele BTW die kan worden toegerekend aan activiteiten waarvan de kosten worden verhaald via de afvalstoffen- en rioolheffing.

Het overheadtarief wordt bepaald door het totaal volume aan overheadkosten te delen door het totaal aan productieve uren van de primaire afdelingen (de programma's exclusief het programma overhead).  

Tabel Par.B-3: Berekening Overheadtarieven
Berekening Overheadtarieven Prim. Begr.
2024 2025 2026 2027 2028
Totale volume overhead na verrekening (zie tabel saldo excl. Mutaties reserves) (in euro) 10.168.106 11.552.045 11.221.687 11.258.677 11.305.750
Directe verrekening met grond exploitaties (in euro) 251.635 275.929 288.607 201.790 195.338
Totale volume overhead (inzet reserves en verrekening Grondexploitaties (in euro) 10.419.741 11.827.974 11.510.295 11.460.467 11.501.089
Salariskosten (in euro) 4.708.984 5.523.181 5.523.181 5.523.181 5.523.181
Overige kosten (in euro) 5.710.757 6.304.793 5.987.113 5.937.286 5.977.907
10.419.741 11.827.974 11.510.295 11.460.467 11.501.089
t.b.v. Overhead - binnendienst (in aantallen) 75.118 86.516 86.516 86.516 86.516
t.b.v. Overhead - buitendienst (in aantallen) 30 0 0 0 0
Overige programma's (in aantallen) 183.352 187.608 187.608 187.608 187.608
Totaal geraamde uren organisatie (o.b.v. 1.400 uur p.FTE) (in aantallen) 258.500 274.124 274.124 274.124 274.124
Uurtarief Overhead 56,83 63,05 61,35 61,09 61,30
Uurtarief Salariskosten binnendienst 62,67 63,84 63,84 63,84 63,84
Uurtarief Salariskosten buitendienst 44,63 48,39 48,39 48,39 48,39

Afvalstoffenheffing

De ontwikkelingen die hebben plaatsgevonden binnen de gemeente Drimmelen in 2024 zullen een doorwerking hebben in 2025. In oktober 2024 zijn de minicontainers voor papier aanbesteed en uitgezet. Daarnaast is in de raad aangedragen de zomer GFT-inzameling, waarin er extra GFT-routes gereden worden, te schrappen. In de conceptbegroting is deze extra ronde GFT af geraamd. Dit betekent een besparing van circa € 125.000.
Op basis van ontwikkelingen is de verwachting dat de kosten zullen gaan stijgen in 2025. De routes voor OPK en Rest zullen aangepast worden. Echter, hiervoor verwachten wij per saldo geen noemenswaardige stijging van de kosten. Het containermanagement (Diftarlijn) wordt duurder (ca € 30.000). Ook zal de milieubelasting gaan stijgen. We hebben geen zicht op de daadwerkelijke kostenstijging. Deze verwachten we in het vierde kwartaal van 2024.
De VNG is in gesprek met Verpact over nieuwe afspraken voor een ketenovereenkomst. Deze is door VNG in 2024 opgezegd. Dit heeft mogelijk invloed op de vergoeding die wij krijgen voor het inzamelen van PMD afval. Wat precies de financiële consequenties gaat zijn, is nog niet duidelijk. Zeer waarschijnlijk zullen de nieuwe richtlijnen niet in de eerste helft van 2025 van kracht gaan en er een overgangsperiode plaats zal vinden. VNG heeft de ambitie uitgesproken dat er geen gat in het budget mag vallen. 
Dit jaar zetten we 35% van de voorziening in om niet de gehele inflatie, toename salaris- en overheadkosten en hoge rentestijgingen ten laste te brengen aan de inwoners.

Rioolheffing

In 2023 stelden we het nieuwe water en rioleringsplan op. Tot dat moment rekenden we lage eenheidsprijzen voor investeringen. Hierdoor waren de ramingen te laag. Dit hebben we omhoog gebracht, omdat we regelmatig met hogere aanbestedingen te maken hadden. Verder was de inflatie op het gebied van investeringen en onderhoud van civieltechnische werken erg hoog. Voor jaar 2025 is uitgegaan van een indexering van 2,3% (meicirculaire).
De rioolheffing dekt de kosten voor inzameling en transport voor hemel- en afvalwater, beheer en onderhoud van het rioleringssysteem. Bij de jaarrekening wordt het resultaat verrekend met de voorziening (in het kader van 100% kostendekkendheid). Met het eventuele overschot vulden we een voorziening.  Dit jaar zetten we 35% van de voorziening in om niet de gehele inflatie, toename salaris- en overheadkosten en hoge rentestijgingen ten laste te brengen aan de inwoners.

Tabel Par.B-4: Overzicht tarieven riool- en afvalstoffenheffing (na inzet voorziening)
Afvalstoffenheffing 2022 2023 2024 2025 Stijging t.o.v. 2024
vastrecht tarief € 146,49 € 156,32 € 227,23 € 209,08 € 18,15-
- per lediging gft containerinhoud 25 liter € 0,80 € 0,80 € 0,80 € 0,80 € -
- per lediging gft containerinhoud 140 liter € 3,50 € 3,50 € 3,50 € 3,50 € -
- per lediging ov.huish.afvalst. cont.-inh. 40 liter € 2,45 € 2,45 € 2,70 € 3,75 € 1,05
- per lediging ov.huish.afvalst. cont.-inh. 240 liter € 11,70 € 11,70 € 12,90 € 17,90 € 5,00
- per aanbieding toegangspas perscontainer € 2,45 € 2,45 € 2,70 € 3,75 € 1,05
- per perceel bij verzamelcontainers € 111,06 € 118,51 € 172,27 € 158,51 € 13,76-
Inzameling grove huishoudelijke afvalstoffen
- per aanvraag € 17,50 € 17,50 € 17,50 € 17,50 € -
- per 0,5 m³ € 30,00 € 30,00 € 30,00 € 30,00 € -
Inzameling grof tuinaanval
- per aanvraag € 45,00 € 45,00 € 45,00 € 45,00 € -
Aanbieding op de milieustraat
-grove huishoudelijke afvalstoffen per 10 kilogram € 2,15 € 2,15 € 2,15 € 2,15 € -
- bouw- en sloopafval per 10 kilogram € 2,15 € 2,15 € 2,15 € 2,15 € -
- schoon puin per 10 kilogram € 0,50 € 0,50 € 0,50 € 0,50 € -
Rioolheffing 2022 2023 2024 2025 Stijging t.o.v. 2024
vastrecht tarief € 66,74 € 117,46 € 195,93 € 207,50 € 11,57
variabele tarieven (verbruik water):
0 - 250 m³ € 0,59 € 0,59 € 0,59 € 0,59 € -
251 - 500 m³ € 0,41 € 0,41 € 0,41 € 0,41 € -
501 - 1.000 m³ € 0,08 € 0,08 € 0,08 € 0,08 € -
meer dan 1.000 m³ € 0,03 € 0,03 € 0,03 € 0,03 € -
Tabel Par.B-5: Overzicht kostendekkendheid
Bestemmingsbelastingen/ heffingen Retributies/ rechten Totaal
Afvalstoffenheffing Rioolheffing BIZ Lijkbezorging Marktgelden/ standplaatsen Leges
Directe lasten -/- baten 3.021.349 2.357.213 22.410 156.871 48.055 1.309.601 6.915.499
Overhead 587.508 526.868 0 21.588 37.449 743.871 1.917.284
Rente 36.477 971.593 0 1.181 0 0 1.009.251
Btw 598.770 312.761 0 27.001 1.890 26.476 966.898
Totaal lasten 4.244.104 4.168.435 22.410 206.641 87.394 2.079.948 10.808.932
Totaal baten heffingen 4.127.196 3.833.173 22.410 126.750 26.091 1.691.050 9.826.670
Inzet voorzieningen (zie Tabel Finbgr-B2.2) 116.907 335.262 0 452.169
Totaal baten heffingen/ leges (incl. inzet voorziening) 4.244.104 4.168.435 22.410 126.750 26.091 1.691.050 10.278.839
Kostendekkendheid 100% 100% 100% 61% 30% 81% 95%
Titel 1 Algemene dienstverlening Titel 2 Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning Titel 3 Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn
Directe lasten -/- baten 522.308 763.936 23.357
Overhead 266.938 453.869 23.064
Btw 2.402 24.074 0
Totaal lasten 791.648 1.241.879 46.421
Totaal baten heffingen/ leges 598.281 1.074.169 18.600
Kostendekkendheid 76% 86% 40%

Kwijtschelding

In de gemeente Drimmelen kun je kwijtschelding aanvragen voor de onroerendezaakbelasting, rioolheffing en afvalstoffenheffing. Voor andere belastingen wordt geen kwijtschelding gegeven.
De gemeente Drimmelen hanteert een kwijtscheldingsnorm van 100% van de bijstandsuitkering, terwijl de landelijke norm 90% is. Hierdoor komen meer mensen in aanmerking voor kwijtschelding. Dit betekent dat iedereen met een inkomen op bijstandsniveau kwijtschelding kan krijgen, zolang hij/zij geen vermogen heeft. Vermogen is bijvoorbeeld spaargeld, een auto of een huis.
Sinds 1 januari 2023 is de vermogensnorm voor kwijtschelding versoepeld. Inwoners met een laag inkomen mogen nu een kleine buffer hebben voor onverwachte uitgaven, zonder dat dit invloed heeft op hun kwijtschelding. Hierdoor kunnen inwoners wat geld opzij zetten en worden ze meer zelfredzaam.
Het totale bedrag voor de kwijtschelding van riool- en afvalstoffenheffing wordt verwerkt in de tarieven voor alle belastingbetalers in de gemeente. Dit betekent dat iedereen in de gemeente meebetaalt aan deze kwijtschelding.