Toelichting op de belangrijkste afwijkingen
Programma 2.
Hogere BTW-, rente- en overheadtoerekening aan rioolheffing
Door de hogere kosten voor onderhoud aan de riolering stijgen hiermee ook de kosten voor de toerekening van BTW aan de tarieven rioolheffing. Dit is een voordeel voor de (meerjaren)begroting.
Onderhoud openbaar groen, bomen, bermen, watergangen en natuurbescherming
De verhoging bestaat uit de volgende posten:
- Herstel van fouten bij de voorjaarsnota 2023 m.b.t. bermen en watergangen;
- Hoger benodigd budget voor toenemende inboet (herplant) van bomen en plantmateriaal en meer sterfte onder oudere bomen door de droge zomers van de afgelopen jaren. Dit ondanks onze inspanningen met watergeven.
Programma 3.
Leges omgevingsvergunning
Met de komst van de Omgevingswet zal ook de Wet kwaliteitsborging (Wkb) in werking treden. De Wkb brengt ‘de knip’ met zich mee tussen de bouwkundige toets (deze gaat naar de markt, de bouwborger) en de rest, waaronder de ruimtelijke toets, dat bij de gemeente blijft. Door diezelfde knip zal de legesopbrengt per aanvraag vallend onder de Wkb (grondgebonden woningbouw) met 40 procent dalen. Ondanks de verwachte groei aan aanvragen in 2024 direct voortkomend uit de woningbouwopgave als ook door het doorschuiven van een aantal werken uit 2023 naar 2024 zorgt dit tezamen met de duidelijkere impact van de Wkb nu niet voor de eerder opgegeven verwachte groei in de leges. Om die reden komen wij nu bij u met deze bijgestelde verwachte leges.
Actieve / faciliterende grondexploitaties
Op basis van vastgestelde exploitaties en afgesloten anterieure overeenkomsten wordt er per saldo een bedrag van ca. € 149.000 voor jaar 2024 aan ambtelijke kosten en overhead op projectontwikkelaars verhaald. Dit is een voordeel voor de begroting.
Ruimtelijke ordening: zonnevelden
Door de uitspraak van de Raad van State is het project Zonnevelden weer actueel geworden. In 2023 hebben we de vijf potentiële locaties opnieuw beoordeeld. Dit heeft geleid tot ontwerpbesluiten, welke eind juli tot begin september ter inzage hebben gelegen. Gedurende die periode konden belanghebbenden zienswijzen indienen, wat ook gebeurd is. Na het beoordelen van de zienswijzen volgt een definitief besluit (omgevingsvergunning) per locatie. Wat het besluit ook zal zijn: we verwachten in dit project wederom een langdurig juridisch traject, hetgeen betekent dat dit project in 2023 nog niet afgerond zal zijn. Vanwege de complexiteit verwachten we ook in 2024 kosten te maken voor het inwinnen van externe adviezen.
Gemeenschappelijke regeling OMWB
De tariefstijging komt door de nieuwe afspraken vanuit het CAO. Loonstijging en extra vrije dagen en het ziekte verzuim is bijgesteld. Daarnaast is op verzoek van de deelnemers door het DB besloten dat de benodigde kosten voor de implementatie Omgevingswet, de omzetting van inrichting naar milieubelastende activiteiten (MBA's) en het onderzoek naar ZZS bij bedrijven in de begroting van iedere deelnemer een plaats moeten krijgen.
Hogere BTW-, rente- en overheadtoerekening aan afvalstoffenheffing
Door de hogere kosten voor het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen e.d. stijgen hiermee ook de kosten voor de toerekening van BTW aan de tarieven afvalstoffenheffing. Dit is een voordeel voor de (meerjaren)begroting.
Programma 4.
Beschermd Wonen begroting 2024
De doordecentralisatie van Beschermd Wonen was jarenlang omgeven met financiële onzekerheden en risico’s, o.a. rond de overgang van cliënten van de Wmo naar de Wlz. Intussen is er meer duidelijkheid en blijkt het financiële perspectief voor de Beschermd Wonen regio Breda e.o. gunstig uit te vallen. In 2022 en 2023 zijn de overschotten teruggeven aan de gemeenten. Deze lijn zet zich naar verwachting in 2024 voort wat leidt tot een teruggave van € 351.000 welke € 141.000 hoger is dan de eerder ingeschat. Vanaf jaar 2025 wordt het perspectief onzeker (o.a. omdat het ministerie overweegt budget van Wmo naar Wlz over te hevelen.)
Inkoop JeugdzorgPlus
Gemeenten hebben op basis van de Jeugdwet de opdracht om JeugdzorgPlus (ook wel gesloten jeugdhulp genoemd) te bieden aan jeugdigen met ernstige opgroei- en opvoedingsproblemen. De jeugdhulpregio’s West-Brabant Oost, West-Brabant West en Zeeland (hierna regio’s) pakken deze opdracht samen op. Stichting Almata (gevestigd in Ossendrecht) verzorgt JeugdzorgPlus voor de regio’s. Er ligt een landelijke opdracht om het aantal gesloten plekken af te bouwen en de benodigde plekken om te bouwen naar vormen van kleinschalig verblijf. De afgelopen jaren is er - conform de overeenkomst 2019-2022 - al een afbouw gerealiseerd van 48 naar 36 plekken. De verdere afbouw in 2024-2025 en kleinere groepsgrootte zorgen voor een toename van de kosten JeugdzorgPlus. De beschikbare gelden worden aangewend om de zorg voor jeugdigen overeind te houden, te voorkómen dat zij JeugdzorgPlus nodig hebben en om alternatieven te ontwikkelen.
Negatieve stelpost meicirculaire hervormingsagenda (voordeel)
De in het coalitieakkoord opgenomen aanvullende besparing in het kader van de Jeugdwet van structureel € 511 miljoen is voor rekening en risico Rijk valt buiten de Hervormingsagenda. Gemeenten zullen hun medewerking verlenen waar dat nodig is, aan de uitvoering van de betreffende maatregelen. Deze zijn anders dan en in aanvulling op de voornemens en maatregelen in de Hervormingsagenda. Vinden de maatregelen geen of onvoldoende doorgang, en worden de kosten voor gemeenten daardoor niet lager, dan worden gemeenten daarvoor via het Gemeentefonds gecompenseerd. Omdat hier door het Rijk nog geen concrete aanvulling aan is gegeven, hebben de provinciale toezichthouders aangeven dat Gemeenten in de meerjarenraming van de begroting rekening mogen houden met een besparing van € 500 miljoen in 2025, € 500 miljoen in 2026 en vanaf 2027 € 511 miljoen structureel. In de meerjarenbegroting was al gedeeltelijk rekening gehouden met een kostendaling met als gevolg van de Hervormingsagenda waardoor het effect nu ca. € 200.000 structureel bedraagt.
CJG
In het coalitieakkoord zijn er structureel gelden opgenomen voor het verstevigen van het CJG en de samenwerking met onderwijs. Deze gelden stonden verdeeld in de begroting waardoor de verwerking van de gelden niet goed is gegaan. Dit corrigeren we nu. Dit heeft geleid tot een negatief effect in 2024 van € 68.000 en een positief effect vanaf 2025 van € 102.000.
Rijksvergoeding participatiewet
De voorlopige bijstandsbudgetten 2024 zijn eind september gepubliceerd- en zijn hoger dan het bedrag voor 2023 waarop de begroting 2024 was gebaseerd. Gemeenten betalen de uitkeringen voor bijstandsgerechtigden en de loonkostensubsidies uit deze budgetten.
De bijstandsuitgaven 2024 zijn met indexering gebaseerd op de (vermoedelijke) bijstand uitgaven voor 2023. Bij een gezinsgrootte van 4 personen komen we uit op 20 gezinnen. Deze komen niet allemaal gelijk en om deze reden houden we rekening met de bijstandsuitgaven door het hele jaar heen van 10 gezinnen voor een bedrag van € 264.000. Door een andere samenstelling of een andere gemiddelde instroom kunnen de uiteindelijke kosten afwijken.
Groei WMO begeleiding
De kosten m.b.t. de WMO begeleiding zijn in 2024 hoger t.o.v. eerder ingeschat. We krijgen veel meldingen en aanvragen voor verschillende vormen van begeleiding. Inwoners weten de gemeente goed te vinden als het leven tegenzit. We leveren veel begeleiding aan mensen met GGZ-problematiek (ADD, ADHD, autisme, bi-polair etc.) maar ook aan mensen met NAH of een vorm van dementie. Ook een aantal vluchtelingen krijgt begeleiding. De Wmo is een open eind-regeling. Dat betekent dat als er meer inwoners deze voorziening nodig hebben, deze geleverd wordt. Door vergrijzing en extramuralisering neemt het aantal inwoners die WNO begeleiding nodig hebben steeds toe.
Bibliotheek/Theek 5
Theek5 heeft te maken met fors hogere huurkosten voor alle drie de locaties vanuit de gemeente vanwege de hoogte van de indexeringen. Dit willen we compenseren. Daarnaast blijken er vanwege de verhuizing naar de Bernarduskerk o.a. structureel hogere schoonmaakkosten en kosten voor de huur van kantoorruimte. Voor 2024 wordt hiervoor vooralsnog een bedrag opgenomen van € 25.000. De jaren erna blijven de kosten onverminderd hoog, maar komt er een regeling specifieke uitkering lokale bibliotheekvoorzieningen vanuit het rijk ter ondersteuning van bibliotheken en kunnen we het bedrag daaruit bekostigen.
Algemene dekkingsmiddelen
Hogere rentelasten
In verband met een nog af te sluiten langlopende lening en de gestegen rentepercentages stijgen de rentekosten vanaf 2024 ad € 265.000. Aangezien er op de leningen ook wordt afgelost is de stijging niet gelijk maar dalen de kosten vanaf 2025.
Hogere WOZ opbrengsten
Door indexeringen en areaaluitbreidingen stijgen de WOZ opbrengsten vanaf 2024. Dit leidt tot een voordeel in 2024 van € 206.000.
Algemene uitkering
Een uitgebreide toelichting is hierop gegeven in het programma algemene dekkingsmiddelen.
Overhead
Hogere personeelskosten door verhoging thuiswerkvergoeding naar € 3
Op 5 april 2023 is er een nieuwe CAO afgesloten voor de gemeente ambtenaren. Hierin is vastgelegd dat de thuiswerkvergoeding voor gemeente ambtenaren stijgt naar € 3 per dag.
Deze stijging zorgt voor € 32.000 aan extra kosten voor de gemeente Drimmelen.
Hogere kosten werving- en selectie door krappe arbeidsmarkt
Door de krappe arbeidsmarkt is het steeds moeilijker om aan personeel te komen. Om de openstaande vacatures in te vullen wordt er vaker gebruik gemaakt van onder andere werving & selectie bureaus. Hierdoor stijgen de kosten van werving & selectie met € 18.000 voor 2024.
Hogere kosten opleidingen door hogere lonen
In het coalitie akkoord is afgesproken dat het opleidingsbudget 2% van de totale loonsom van de gemeente Drimmelen bedraagt. Door de sterk gestegen salarissen in het afgelopen jaar wordt ook het opleidingsbudget verhoogd. Dit leidt tot € 40.000 aan extra kosten.
Stijging lonen als gevolg premiewijzigingen e.d. + overige personele lasten
Door de sterk gestegen salarissen zijn ook de kosten voor de overige personeelskosten zoals bijvoorbeeld premies gestegen. Dit leidt tot € 228.000 aan extra kosten.
