Inleiding

Strekking Najaarsnota 
Met haar Najaarsnota legt het college verantwoording aan de raad af over de uitvoering van het beleid over de periode januari – augustus 2022.  Het college doet verslag van situaties waarin er sterk van de begroting wordt afgeweken en verwacht dat herstel van de situatie binnen de looptijd of het financieel kader van de begroting niet mogelijk zal zijn (afwijkingscategorie rood).
Daarnaast informeert het college de raad over situaties waarin er beperkt van de begroting wordt afgeweken. Alle inspanningen zijn gericht op het herstellen van de situatie binnen de looptijd of het financieel kader van de begroting (afwijkingscategorie oranje). 
Tot slot licht het college situaties toe waarin weliswaar niet van de begroting wordt afgeweken maar waarvan het college het toch relevant vindt om de raad daarover te informeren.

Tijdsbeeld
Deze Najaarsnota komt in een bijzondere tijd tot stand. Het leven voor veel van onze inwoners, ondernemers en organisaties is duurder en onzekerder geworden. Het kabinet Rutte IV heeft maatregelen getroffen om de meeste kwetsbare groepen bestaanszekerheid te kunnen bieden. Het energieplafond en een nieuw pakket voor koopkrachtbehoud zijn recente voorbeelden.
Gemeenten zagen de kabinetsmaatregelen terug in de circulaires van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Zo ontvingen gemeenten in de septembercirculaire budget om nieuwe energietoeslagen aan hun inwoners uit te keren.

Jaarprognose
De Najaarsnota heeft een positief effect op het verwachte jaarresultaat van 2022. Dat geldt niet voor toekomstige jaren. Desondanks is tot en met 2026 steeds sprake van overschotten op het exploitatie- en structureel resultaat. Dit is voor de jaren 2022 – 2025 te danken aan de bevriezing door het ministerie van BZK van het volumedeel van de Algemene Uitkering. 

Harry Bakker
Wethouder Financiën

In deze samenvatting worden de situaties genoemd waar de uitvoering van het beleid of de financiering daarvan sterkt afwijkt van de begroting. Waarbij het college verwacht dat herstel binnen de looptijd of het financieel kader van de begroting niet mogelijk zal zijn (afwijkingscategorie rood). 

Beleidsafwijkingen

Programma 1 Burger Bestuur
Binnen Burger en Bestuur is geen sprake van belangwekkende beleidsmatige afwijking of afwijking in het tempo van de uitvoering van het voorgenomen beleid.

Programma 2 Openbare Ruimte
Binnen Openbare Ruimte is sprake van de volgende belangwekkende beleidsmatige afwijkingen of afwijkingen in het tempo van de uitvoering van het voorgenomen beleid:
•    Parkeeronderzoek havengebied kern Drimmelen: de herinrichting van een deel van de Biesboschweg aan de Oude Haven kan pas in 2023 worden uitgevoerd. Dan zal ook een nieuwe parkeerdrukmeting worden uitgevoerd.
•    Netwerk prioritaire looproute: deze ‘Goeiestoepkesroute’ is voltooid in de kernen, Drimmelen, Hooge Zwaluwe, Lage Zwaluwe en Wagenberg. Het college verwacht begin volgend jaar zicht te hebben op de kosten voor de aanleg in Made en Terheijden. Bekend is al dat het nog beschikbare budget niet toereikend is. 
•    Transitie openbaar vervoer naar gedeelde mobiliteit: het overleg met de provincie over het inrichten van hubs loopt uit. Het college verwacht nog dit jaar duidelijkheid. Deze afwijking bevindt zich dus buiten onze invloedssfeer.

Bij de uitvoering van infrastructurele werken wordt ook de gemeente geconfronteerd met hogere grondstofkosten zoals asfalt (+40%) en straatstenen (+30%). Vooralsnog streeft het college er naar om alle projecten af te maken. Het college zal, zoals gebruikelijk, situaties waarin sprake is van een tekort aan middelen om kostenverhogingen af te dekken aan de raad voorleggen.

Programma 3 Ruimte, Wonen en Economie
Binnen Ruimte, Wonen en Economie is geen sprake van een belangwekkende beleidsmatige afwijking of afwijking in het tempo van de uitvoering van het voorgenomen beleid.

Programma 4 Sociaal Domein
Binnen Sociaal Domein is sprake van de volgende belangwekkende beleidsmatige afwijkingen of afwijkingen in het tempo van de uitvoering van het voorgenomen beleid:

•    IKC De Stuifhoek: adviesbureau Sygma heeft in 2019 berekend dat de nieuwbouw een investering van € 7,1 miljoen zou vragen. Na verrekening van de opbrengsten uit de verhuur van kantoorruimtes aan SKOD en Kibeo zou het om een netto investering van € 5,3 miljoen gaan.  Sindsdien zijn de kosten bouwmaterialen door een aanhoudend grote vraag en schaarste aan personeel en grondstoffen fors gestegen. Een hernieuwde berekening van de bouwkosten van juli jl. wijst uit dat de nieuwbouw netto € 8,1 miljoen gaat kosten. Een toename van € 2,8 miljoen. Ook deze afwijking bevindt zich buiten onze invloedssfeer.
•    Inburgering statushouders: het Rijk verdubbelde de taakstelling voor het huisvesten van statushouders. Onze gemeente voldoet nog niet aan die verhoogde taakstelling. Om die reden zijn we door de Provincie onder actief toezicht gesteld. We hebben tot in 2023 de gelegenheid om aan de nieuwe taakstelling te voldoen.

In onderstaande tabel zijn de financiële afwijkingen opgenomen. Te zien is dat het exploitatieresultaat voor 2022 voordelig wordt beïnvloed met een bedrag van € 1.088.000. Dit is onder meer te danken aan het beschikbaar komen van budgetten die pas in of vanaf 2023 tot uitgaven gaan leiden. Daarbij kan gedacht worden aan een budget van Delta Fiber voor het verhelpen van trottoirverzakkingen na de aanleg van glasvezel (post 5) en een extra rijksbudget voor de invoering van de Omgevingswet (post 9). In het sociaal domein vallen daarnaast de kosten voor de specialistische jeugdzorg (post 12) en voor Beschermd Wonen (post 14) mee.

De financiële afwijkingen leiden in 2022 tot een positieve bijstelling van het resultaat. Onderstaande tabel laat zien dat het exploitatieresultaat in 2022 verbetert naar € 1.855.000 (Voorjaarsnota € 767.000). Het structurele resultaat verbetert naar € 1.724.000 (Voorjaarsnota € 355.000).