Toelichting financiële afwijkingen
Thema Versterken vrijetijdseconomie
1. Toerisme en recreatie
Abusievelijk is er bij de Voorjaarsnota een bedrag te hoog onttrokken van € 14.884 uit de reserve Toerisme en recreatie. Dit wordt nu gecorrigeerd. Het bedrag is opgenomen in de begroting 2023 als dekking.
Thema Versterken economische structuur
2. Economie: inhuur personeel (knelpuntenpot)
Vanwege langdurige ziekte van de beleidsmedewerker Economie is besloten externe capaciteit in te huren.
Thema Ruimte
3. Externe expertise zonnevelden
In het coalitieakkoord is vastgelegd dat er een ‘passende oplossing’ moet komen voor het zonneveldendossier. Op dit moment huren wij daar externe expertise voor in. Het proces van de zonnevelden loopt door naar 2023. Daarom wordt voorgesteld ook voor 2023 geld op te nemen.
4. Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT): inhuur projectleider / personele uitbreiding (1 FTE)
Via de BGT wordt de topografie in Nederland op een eenduidige wijze vastgelegd en beschikbaar gesteld voor alle gebruikers. Gemeenten zijn bronhouder voor diverse basisregistraties, waaronder de BGT. Voor de werkzaamheden BAG, BRO en WOZ zijn in het verleden medewerkers aangenomen; voor BGT was en is dat niet het geval. Tot op heden zijn deze wettelijk vereiste werkzaamheden "erbij gedaan". Dit is al sinds 2017 (datum invoering Wet BGT) het geval. Dit is niet langer houdbaar: De kwaliteit van BGT is inmiddels onvoldoende en raakt direct ook de kwaliteit van met name BAG en WOZ (Basisregistratie Adressen en Gebouwen en Waardering Onroerende Zaken). En omdat diverse afnemers (intern maar ook extern) gebruik maken van onze BGT informatie is het projectmatig op orde brengen van BGT en beheer richting overdracht “in de lijn” noodzakelijk. Vandaar de voorstellen om budget te vragen voor een tijdelijk projectleider met BGT expertise om het daarna, na projectafronding, over te dragen aan de te benoemen BGT medewerker (structurele formatie;). Voor het aantrekken van 1 fte medewerker beheer en uitvoering BGT wordt € 78.000 geraamd; voor de inhuur van een projectleider implementatie BGT wordt een bedrag van € 49.500 (incidenteel) geraamd.
5a. Omgevingswet: overheveling budgetten naar 2023
Als het goed is, treedt op 1 januari 2023 de Omgevingswet in werking. Op dit moment voeren we de laatste invoeringsactiviteiten uit. Ook bereidt de organisatie zich voor op het werken met de Omgevingswet. Dit loopt door na 1 januari 2023. De Omgevingswet vraagt zowel van de gemeentelijke organisatie, als van onze inwoners, ondernemers, organisaties en ketenpartners een andere manier van werken, een andere houding. Dit heeft tijd nodig. In 2023 willen wij organisatie, inwoners en ondernemers daar nog bij ondersteunen door communicatie, trainingen en het gesprek met elkaar aan te gaan. Hiervoor willen wij € 80.000 inzetten van het invoeringsbudget Omgevingswet. Ook als de wet nog niet in werking treedt op 1 januari 2023 willen wij dit budget hiervoor inzetten, omdat we een deel van de nieuwe werkwijze toch willen invoeren. Daarnaast starten we in 2023 met het opstellen van het omgevingsplan nieuwe stijl. Dit is complex en vraagt veel van de organisatie. Externe ondersteuning is hierbij noodzakelijk. Hiervoor is nu nog onvoldoende budget beschikbaar. Daarom willen we € 44.500 van het invoeringsbudget Omgevingswet in 2023 inzetten voor het omgevingsplan. Van het invoeringsbudget Omgevingswet 2022 willen we in totaal dus € 124.500 overhevelen naar 2023: € 50.000 voor opleidingen/communicatie, € 30.000 voor communicatie-ondersteuning (we hebben vanaf 1 september 2022 tot 1 september 2023 tijdelijk iemand in dienst hiervoor) en € 44.500 voor het omgevingsplan.
5b. Omgevingswet: september-circulaire (algemene uitkering)
In de meicirculaire 2022 is reeds aangekondigd dat het Rijk in totaal € 150 miljoen bijdraagt aan de transitiekosten die gemeenten hebben gemaakt in aanloop naar de invoering van de Omgevingswet. Er volgt nog een stelselevaluatie, waarbij de daadwerkelijk gemaakte kosten opnieuw in kaart worden gebracht. De verdeling van deze decentralisatie-uitkering vindt plaats via de verdeelsleutel 60% inwonertal, 25% landoppervlak en 15% vast bedrag. De middelen zijn beleids- en bestedingsvrij. Over de middelen voor de jaren 2023 tot en met 2025 volgt meer informatie in een latere circulaire.
5c. Omgevingswet: overheveling naar 2023 e.v.
Iedere gemeente moet uiterlijk in 2029 één omgevingsplan voor haar hele grondgebied hebben. De gemeente Drimmelen start in 2023 met het opstellen van dit omgevingsplan, het zogenaamde omgevingsplan nieuwe stijl. Omdat dit een complexe opgave is, hebben we hiervoor een plan van aanpak gemaakt: het transitieplan omgevingsplan. Daarin is ook een raming gemaakt van de te verwachten externe kosten. Deze komen uit op € 550.000. De huidige beschikbare budgetten hiervoor zijn niet toereikend. Daarom willen we de uitkering uit de septembercirculaire inzetten voor het omgevingsplan. Omdat het opstellen van het omgevingsplan gefaseerd plaatsvindt, zijn de middelen verdeeld over de jaren 2023 tot en met 2027. Het streven is namelijk om het nieuwe omgevingsplan in 2027 op te leveren.
6. Ruimtelijke ordening: inhuur personeel (inzet vacaturegelden)
Het is tot nu toe niet gelukt om de vacature RO in te vullen. De arbeidsmarkt is erg lastig. De vacaturegelden worden ingezet voor de inhuur van capaciteit.
Thema Wonen
7a. Actieve grondexploitaties
Voor het project Degaterrein Lage Zwaluwe is de verkoop voor het resterende perceel verschoven van 2022 naar 2023. Het woonrijp maken wordt in 2022 grotendeels afgerond. We verwachten in 2023 een winst te behalen van € 96.401 (vermindering winstbedrag € 8.764).
De Kavels Antwerpsestraat / Geraniumstraat zijn verkocht. De winstneming en de stortingen ten gunste van de reserve ruimtelijke ontwikkeling zijn in 2021 uitgevoerd. De werkzaamheden voor het woonrijp maken staan gepland voor 2023 (na bouw woning aan de Geraniumstraat). Deze grondexploitatie zal naar verwachting in 2023 met een klein positief saldo afgesloten worden (€ 5.424).
Voor het E-veld is op 30 september 2021 een verkoopovereenkomst met de ontwikkelaar ondertekend. In juni en juli 2022 zijn de gronden verkocht en geleverd aan de ontwikkelaar. Daarnaast zijn in 2022 een 5-tal kavels voor Tiny-houses verkocht. Het bouwrijp maken en de bouw van de woningen is in 2022 gestart. Door meer grondopbrengsten is een totaal winstbedrag berekend van € 1.341.158 (vermeerdering winst van € 227.352). Deze wordt in meerdere jaren ten gunste van de Algemene Bedrijfsreserve Grondbedrijf geboekt.
In januari van 2021 heeft de gemeenteraad een grondexploitatie vastgesteld voor de ontwikkeling van het Dorpshart in Made. Eind augustus 2022 is een samenwerkings-koopovereenkomst Sociaal-Cultureel Dorpshart Made tussen de gemeente en de ontwikkelaar ondertekend. Door meer verwachte grondopbrengsten is de verliesvoorziening bijgesteld. Deze ontwikkeling laat momenteel een tekort van
€ 446.704 zien (vermindering verliesvoorziening van € 92.720).
Voor de ontwikkeling Norbartstraat in Terheijden is met woningbouw geen rendabele ontwikkeling te realiseren. Thans wordt onderzocht of de gemeente in combinatie met partners een andere invulling aan het gebied kan geven. De verwachte ambtelijke kosten (€ 4.958) worden naar de balans geboekt.
Het project De Ligne-Hoogerheide in Made verkeert in een voor verkennende fase waardoor er op dit moment nog weinig concreet is. De verwachte ambtelijke kosten (€ 7.437) worden naar de balans geboekt.
De ontwikkeling Norbartstraat – Romboutstraat in Made is in een voorbereidende fase echter eerst dient de Stuifhoekschool vernieuwd te zijn voordat met het ontwikkelen van de woningen kan worden aangevangen. De verwachte ambtelijke kosten (€ 3.619) worden naar de balans geboekt.
Voor de Van Hooijdonklaan in Lage Zwaluwe neemt het proces veel meer tijd in beslag dan verwacht. Onderzoek naar private ontwikkeling met ontwikkelende partij is in volle gang. In de loop van 2023 komen wij met voorstellen naar u toe. De verwachte ambtelijke kosten (€ 27.114) worden naar de balans geboekt.
7b. Faciliterende grondexploitaties (raadsbesluit / overeenkomst)
Voor diverse woningbouwprojecten worden ambtelijke voorbereidingskosten gemaakt die verhaald worden met de ontwikkelaars. Ook wordt het volledige uurtarief (inclusief opslag) in rekening gebracht. Voor 2022 geeft dit een extra nadeel van ca. € 21.850.
8. Inhuur projectleider flexwoningen
Door het college is besloten 100 flexwoningen te bouwen voor diverse doelgroepen. Voor dat doel wordt een extern projectleider ingehuurd.
Thema Duurzaamheid
9. Afvalstoffen(heffing): lagere BTW toerekening BTW
De grootste voordelen zijn het gevolg van hogere verwachte inkomsten van het PMD-afval en de milieustraat. Daarnaast zijn er voordelen aan de uitgavenkant vanwege lagere kosten aanschaf keukenemmers GFT. Het uiteindelijke nadeel (voor de begroting) van € 15.450 komt door de bijstelling van de BTW-component (lagere toerekening).
Thema Leefomgeving
10. Wet kwaliteitsborging: september-circulaire (algemene uitkering)
De (Wkb) treed naar verwachting vanaf 1 januari 2023 gefaseerd in werking. De Wkb heeft als doel de bouwkwaliteit en het bouwtoezicht te verbeteren door inschakeling van private kwaliteitsborgers. Onder deze wet zullen kwaliteitsborgers zorgdragen voor het voldoen aan de bouwtechnische regels. Deze taken vervallen hiermee bij gemeenten die overigens wel het bevoegd gezag blijven houden. Tegelijkertijd wijzigen bepaalde wettelijke taken en krijgen gemeenten er extra wettelijke taken bij, zoals registratie en beoordeling van de Wkb-meldingen. Hieronder vallen onder andere bouwmeldingen, gereed meldingen en informatieverstrekking van de start en einde van bouwwerkzaamheden. Zoals in de meicirculaire aangekondigd ontvangen gemeenten, voor de noodzakelijke voorbereidingen die de gemeenten nog moeten treffen tot de inwerkingtreding van de Wkb in 2022 een bijdrage van € 25 miljoen in aanvulling op de 10 miljoen die eerder in 2021 is verstrekt. Daarnaast ontvangen de gemeenten na inwerkingtreding een jaarlijkse bijdrage (tot en met 2026) van € 10 miljoen voor het uitvoeren van de Wkb-taken. De bedragen van 2023 e.v. zijn al reeds opgenomen in de (meerjaren)begroting 2023.