Toelichting financiële afwijkingen
Thema Opgroeien en opvoeden
1a . Jeugdhulp toegang – Clientparticipatie
Landelijk zijn er verschillende initiatieven die ingezet kunnen worden voor het project cliëntparticipatie. Om tot de beste keuze te komen, heeft er een inventarisatie plaatsgevonden tussen de mogelijkheden. Uiteindelijk is de keuze gemaakt voor Buurtgezinnen, omdat dit initiatief het beste bij de vraag past. Vervolgens heeft het college in juli ingestemd en heeft Buurtgezinnen een traject opgezet om een coördinator te werven. In augustus is dit afgerond en is per september Buurtgezinnen actief in de gemeente Drimmelen. Hierdoor valt er incidenteel een bedrag van € 30.000 vrij.
1b. Jeugdhulp specialistische zorg
De rapportage over het tweede kwartaal laat zien dat we ruim onder de begroting voor 2022 blijven.
Een belangrijke oorzaak is de nieuwe Wet woonplaatsbeginsel die per 1 januari 2022 is ingegaan. Rekening houdend met de trend dat er in het najaar een toename meer jeugdigen in zorg zitten en dat het aantal toewijzingen hoger is en declaraties achterlopen op de toewijzingen ramen we nu € 386.000 af. In de begroting 2023 is hiermee al rekening gehouden.
1b. Jeugdhulp specialistische zorg Aanbesteding
Het verhoogde benodigde budget is nodig door de stijging van projectkosten van de opgaven die voortkomen uit de Norm van Opdrachtgeverschap jeugd, onder meer door het temporiseren van het inkoopproces.
1b. Jeugdhulp specialistische zorg Dienstverleningsovereenkomst WBO
De kosten zijn naar verwachting voor 2022 € 21.000 lager vooral doordat de functie van beleidscoördinator (nog) niet ingevuld is en de beschikbare capaciteit voor contractmanagement over het hele jaar niet volledig uitgenut wordt.
1c. Onderwijs - verhogen krediet Stuifhoek
Voor het IHP 202-2023 is destijds een berekening gemaakt dat voor de nieuwbouw van het IKC de Stuifhoek in Made een bruto investering benodigd zou zijn van € 7,1 miljoen, en een netto investering van € 5,3 miljoen (bedragen incl. BTW). Het verschil betrof de ruimtes die we voor SKOD (bestuurskantoor) en Kibeo (kinderopvanglokalen) zouden bouwen; dit wordt via een kostendekkende huur weer terugverdiend. In de begroting is rekening gehouden met de netto-last o.b.v. de € 5,3 miljoen.
Echter nu we drie jaar verder zijn, is het wenselijk om de bruto investering op te nemen en tevens de huurinkomsten zodat dit budgettair neutraal verwerkt kan worden. Tevens blijkt dat het budget ontoereikend is. In de afgelopen jaren zijn de bouwkosten onder invloed van een aanhoudend grote vraag en schaarste van zowel personeel als grondstoffen schrikbarend gestegen. Met de recente gebeurtenissen in Oekraïne, de oplopende spanningen en de sancties tegen Rusland, lijkt er voorlopig geen zicht op verbetering. In juli 2022 heeft adviesbureau Sygma op ons verzoek een nieuwe doorrekening gemaakt. Echter door de grote prijsfluctuaties in de bouw en de niet te voorspellen effecten van de oorlog blijft het nadrukkelijk een raming. Tevens dient zowel de architect (in januari 2023) als straks de bouwende partij (medio 2024) nog aanbesteed te worden. Ook dit zal effect hebben op het benodigde budget. De kosten en opbrengst van de extra laag appartementen is niet meegenomen hierin. De bouw vangt eind 2024 aan.
Het benodigde krediet wordt nu als volgt ingeschat:
Bruto € 10,373 mln (een verhoging van € 3,32 mln)
Netto € 8,114 mln (een verhoging van 2,84 mln).
De jaarlijkse kapitaallasten hiervan zijn o.b.v. afschrijving gedurende 40 jaar ruim € 229.000 per jaar. Hiervan wordt € 56.500 gedekt door huurinkomsten waardoor de structurele netto-lasten € 203.000 bedragen. Dit is voor 2024 een netto toename van € 35.500 en de voor de jaren daarna € 71.000.
Thema Zorg voor kwetsbare burgers
2. Beschermd Wonen
De gemeenschappelijke regeling Beschermd Wonen voorziet voor dit en komend jaar meevallers. Dit kent een aantal oorzaken: het rijk stelt meer middelen ter beschikking; de overgang van een deel van de cliënten naar de Wlz pakt financieel gunstig uit voor de regio; cliënten stromen later in vanuit of eerder uit naar Wmo ambulante begeleiding. Het laatste betekent mogelijk extra druk op de middelen voor Wmo begeleiding. Per saldo betekent het dat wij de zogenaamde LVB-gelden niet hoeven door te sluizen naar de gemeente Breda en zelfs ons aandeel in het overschot ontvangen. Conform de gemeenschappelijke regeling wordt dit overschot verdeeld over de gemeenten in de regio.
3. WMO hulpmiddelen
In de Coronatijd was er een sterke afname in de aanvragen naar hulpmiddelen. De verwachting was dat er in 2022 een toename in de aanvragen zou komen. Deze toename is uitgebleven. Het aantal uitstaande voorzieningen is zelfs afgenomen. Daarom wordt begroting 2022 naar beneden bij gesteld evenals de jaren daarna.
4. WMO Woningaanpassingen
In 2022 worden minder grote woningaanpassingen uitgevoerd waardoor het budget nu met € 90.000 verlaagd kan worden. Er zijn aanvragen in behandeling en ook goedgekeurd. De verwachting is echter dat de kosten ten laste van 2023 zullen komen.
Daarbij loopt er nog een beroepsprocedure voor een grote woningaanpassing (unit) en een beroepsprocedure met risico op een woningaanpassing van € 600.000 (opgenomen in NARIS)
5. WMO eenzaamheid
Het restant van de coronamiddelen voor het bestrijden van eenzaamheid (€ 17.000) zal in 2022 niet voor bestrijding eenzaamheid nodig zijn. Door de werkgroep Drimmelen Verbindt, bestaande uit diverse lokale zorg- en welzijnsaanbieders, wordt een evenement in de week tegen de eenzaamheid georganiseerd: 10 oktober 2022 in de Mayboom. Dit bekostigen we uit reguliere middelen.
6. WMO Begeleiding
Wij ontvangen momenteel veel aanvragen voor GGZ-begeleiding waardoor de kosten stijgen en het budget met € 40.000 verhoogd moet worden. Er is in deze sector sprake van een capaciteitsprobleem. Als de geïndiceerde begeleiding niet geleverd kan worden, dan vallen de kosten mee, maar dan ontvangen cliënten niet de ondersteuning die ze nodig hebben.
7. WMO - Huiskamers
Surplus Welzijn geeft aan dat de exploitatiekosten van Huiskamers lager zijn dan geraamd waardoor de kosten voor de gemeente in 2022 € 30.000 lager zijn.
Risico Huishoudelijke ondersteuning
Huishoudelijke Ondersteuning (HO) is een maatwerkvoorziening en valt onder het abonnementstarief Wmo. Het abonnementstarief heeft een aanzuigende werking op de vraag naar HO. Op termijn zal de behoefte aan HO toenemen door vergrijzing en het langer thuis blijven wonen van oudere inwoners. We houden rekening met een matige groei van de vraag, maar het risico is aanwezig dat de vraag sterker stijgt.
Huishoudelijke Ondersteuning is per 2021 opnieuw ingekocht, samen met de gemeenten Altena en Geertruidenberg. Bij de vaststelling van het tarief moeten gemeenten voldoen aan de AMvB Reële kostprijs Wmo. In de overeenkomst is een afspraak opgenomen over indexering van het tarief. Als de indexering niet voldoende is in het licht van de AMvB Reële prijs Wmo, dienen tarieven te worden aangepast. Momenteel stijgen de lonen en overige kosten in de (thuis)zorgsector sterker dan de afgesproken indexering. Dit leidt vrijwel zeker tot een herziening van het tarief en de indexeringssystematiek waardoor de kosten voor HO sterk zullen stijgen. De omvang van het risico wordt ingeschat op € 150.000 vanaf 2023.
Thema Participatie door werk en maatschappelijke inzet
8. Uitkeringen
Bij de IOAW is er tot op heden een grotere uitstroom dan instroom waardoor de kosten naar verwachting € 40.000 lager zullen zijn dan begroot.
9. Re-integratie
Op het programma Sociaal domein is budget beschikbaar voor aanname van personeel met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit budget is ingezet voor in dienst name van een medewerker binnen één va de afdelingen waardoor dit budget is verschoven naar Salariskosten.
10. Kwijtschelding belastingen
De kosten voor kwijtscheldingen vallen lager uit. Bij het opstellen van begroting 2022 is uitgegaan van de tarieven zonder de extra inzet van de egalisatievoorzieningen; deze zijn later in het proces opgenomen. Het voordeel valt gedeeltelijk weg i.v.m. naar inschatting meer toekenningen.
11. Coronacompensatie MidZuid
Het kabinet heeft de gemeenten in 2020 en 2021 een bijdrage verstrekt voor het opvangen van de exploitatietekorten van de Sociale Werkbedrijven als gevolg van de coronapandemie. Het kabinet heeft voor ditzelfde doel aanvullend € 10 miljoen (Drimmelen € 7.500) beschikbaar gesteld voor de periode van 1 januari tot 1 april 2022. Conform de GR betalen we deze eenmalige verhoging van de Rijksbijdrage Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw) door aan MidZuid.
12. Energietoeslag
In de meicirculaire 2022 is € 854 miljoen (Drimmelen € 630.000) beschikbaar gesteld in verband met het verstrekken van een energietoeslag aan huishoudens met een laag inkomen. Door het kabinet is extra budget (€ 550 miljoen) toegekend aan gemeenten voor de ophoging van de energietoeslag van € 800 naar € 1.300 en de extra uitvoeringkosten. Hiervan is € 500 miljoen bestemd voor de ophoging van de energietoeslag en € 50 miljoen voor de extra uitvoeringskosten van gemeenten. Dit budget is toegevoegd aan dit programma met als dekking de extra inkomsten gemeentefonds. In 2022 is er hierdoor in totaal € 1,1 miljoen beschikbaar voor de energietoeslag en de uitvoering daarvan.
Tijdens de augustusbesluitvorming is besloten om in 2023 nogmaals € 1.300 aan deze doelgroep uit te keren. Dit is opgenomen in de Miljoenennota 2023. De verwachting is dus dat Drimmelen voor 2023 ook € 1,1 miljoen za ontvangen voor de uitvoering van de energietoeslag. Om huishoudens in 2022 nog beter te ondersteunen, wordt gemeenten de mogelijkheid geboden om € 500 hiervan al in 2022 uit te keren. Gemeenten hebben onder de huidige wetgeving de tijd om de toeslag tot 1 juli 2023 uit te keren. De begroting voor het Gemeentefonds zal hier nog op worden aangepast. De inkomsten en uitgaven van de betaling van de gedeeltelijke energietoeslag 2023 in 2022 zijn hierdoor nog niet verwerkt in de gemeentelijke begroting 2022.
13. Uitvoeringskosten instroom asielhouders
In het bestuurlijk akkoord met betrekking tot de opvang van asielzoekers op 26 augustus jl. is afgesproken dat het kabinet voldoende financiële middelen beschikbaar stelt voor integratie. Als gevolg van een hogere instroom van inburgeraars is afgesproken het budget voor de inburgering voor de jaren 2022, 2023 en 2024 op te hogen met respectievelijk € 20, 40 en 30 miljoen. Hiermee worden gemeenten in staat gesteld alle inburgeraars passende ondersteuning te bieden. In 2022 wordt hiervoor extra personeel ingehuurd. De extra middelen en kosten 2023 en verder zijn verwerkt in de begroting 2023.
14. Maatschappelijke begeleiding statushouders
Conform de Wet inburgering 2013 voorzien gemeenten in de maatschappelijke begeleiding van inburgeringsplichtige asielmigranten en hun gezinsleden. Gemeente Drimmelen ontvangt voor de maatschappelijke begeleiding van inburgeringsplichtige asielmigranten en hun gezinsleden in 2022 in totaal € 52.000 miljoen (22 personen * € 2.370). Het op dit moment beschikbare budget 2022 is voldoende. Daarom wordt voorgesteld de middelen vanuit de septembercirculaire naar 2023 over te hevelen. We verwachten extra uitgaven aan de maatschappelijke begeleiding statushouders kwijt te zijn in 2023. De Pilot die we momenteel draaien met Surplus om daar een rol bij te spelen, zal in 2023 mogelijk een vervolg moeten krijgen. De Pilot van dit jaar hebben we gefinancierd met budget dat is overgeheveld t.b.v. de ondertussen groep. De Pilot heeft zich tot nu toe in hoofdzaak gericht op de begeleiding van de ondertussengroep, echter, voor 2023 zal dit zich vooral richten op de maatschappelijke begeleiding van de asielmigranten (verhoogde instroom).
Thema Sport en bewegen
15. Pumptrackbaan
In juli 2021 is door de kinderen van groep 4 t/m 8 van basisschool De Lage Weide te Made, een petitie aangeboden aan de burgemeester met het verzoek om een pumptrackbaan te realiseren in Made.
Een voorlopige verkenning op productniveau en van mogelijke locaties laat zien dat voor de aanleg minimaal een investering nodig is van naar schatting € 119.000 excl. btw.
Er dient nog nader onderzoek plaats te vinden naar de locatie en grootte van de voorziening.
Naar verwachting kan (weersafhankelijk) de uitvoering plaatsvinden in Q1 2023 of Q2 2023.
Voor het aanleggen van een pumptrackbaan wordt een nieuw krediet aangevraagd van € 119.000. Dit wordt via programma 4 gedekt uit rijksmiddelen m.b.t. Sportakkoord (€ 52.000) en € 67.000 vanuit programma 2.
16. Energiefonds
17. Noodfonds
Het college stelt voor een reservering van € 150.000 te doen voor een energiefonds voor verenigingen i.c.m. rijksmaatregelen. En om een noodfonds van € 100.000 in te stellen . Details hiervoor worden nog uitgewerkt.
18. Het budget voor dit thema moet, aanvullend op bovenstaande punten, incidenteel verhoogd worden met € 75.000 en kent diverse oorzaken waarvan de belangrijkste zijn: opstellen nieuw groenbestek sportparken (€ 18.500), nieuwe exploitant Driedorp (€ 11.000), gas- en Coronacompensatie (€ 12.500), meer subsidie sportverenigingen (€ 10.000), exploitatie gymzaal Lage Weide naar schoolbestuur en hogere onderhoudskosten (€ 10.000).
Thema Sociaal culturele accommodaties
19. Sociaal cultureel dorpshart
Eind augustus 2022 is de start van de renovatie en verbouwing voor de Bernarduskerk gestart. Vanwege de complexe contractvorming is het gewenst dat er voor de algemeen juridische kosten voor het Dorpshart, dit betreft de juridische kosten die niet ten laste van de grondexploitatie van het Dorpshart kunnen (en mogen) worden gebracht, Daarom wordt er voor 2022 € 60.000 bijgeraamd.
Ook de beheersstichting voor het sociaal-cultureel centrum is inmiddels opgericht. Om de stichting in de aanloopfase te ondersteunen, is besloten externe capaciteit in te huren. De kosten hiervan bedragen € 20.000 in 2022 en € 40.000 in 2023.
20. Dit thema kent ook enkele kleiner afwijkingen van in totaal € 31.000 met name veroorzaakt door niet vergoede Coronasteun en compensatie van gestegen gaskosten en bijbehorend juridisch advies.
Urenverschuivingen
Door met name zwangerschapsverlof en vacatures zijn er minder uren besteed, maar was er ook duurdere inhuur nodig.