Programma burger en bestuur
In 2024 zijn er verschillende belangrijke stappen gezet om de veiligheid en dienstverlening binnen de gemeente te verbeteren. Op het gebied van veiligheid werd de focus gelegd op ondermijning en spookbewoning, waarbij een onderzoek naar woningen zonder BRP-inschrijving werd uitgevoerd met behulp van een specifieke tool van de taskforce RIEC. Verder werd gestart met een pilot voor cameratoezicht op de carpoolplaats in Terheijden en werd voorlichting gegeven over het voorkomen van onder andere drugsgebruik bij jongeren. De samenwerking met partners zoals Halt, Novadic Kentron, en de GGD werd verder versterkt. Wat betreft dienstverlening werd er gewerkt aan een vernieuwde, toegankelijke website, en is het dienstverleningsconcept voor de gemeente vastgesteld. Dit biedt een leidraad voor de organisatie van gemeentelijke diensten, met als doel de dienstverlening continu te verbeteren en aan te passen aan de behoeften van de inwoners. Bovendien is er gewerkt aan de participatie van inwoners, onder andere door het opstellen van een Denk- en Werkwijzer en het uitwerken van een nieuw vergadersysteem voor de gemeenteraad. Hierdoor kunnen inwoners direct met de raadsleden in gesprek.
In het algemeen blijven de meeste initiatieven op schema, hoewel sommige projecten wat vertraging hebben opgelopen, dit betreft de volgende projecten:
De opstart van de Dorpsvisie Wagenberg, gebaseerd op het succes van Lage Zwaluwe, verliep iets trager dan verwacht, maar het project loopt inmiddels op schema. De projecten rondom het sociaal-cultureel dorpshart van Made gingen vooruit, maar de realisatie van de ondergrondse parkeergarage met appartementen bij de Bernarduskerk had een langzamere voortgang. De Visie Lage Zwaluwe werd wel op tijd afgerond, maar de uitvoering van de participatietrajecten voor Wagenberg en andere dorpen is een doorlopend proces en wordt verder uitgewerkt. De Werkwijzer Participatie is vastgesteld door het college en de Denkwijzer Participatie door de gemeenteraad. Vervolgens is de vacature uitgezet voor een participatieadviseur.
Programma openbare werken
Het programma is opgebouwd rond drie kernthema's: Natuur en Groen, Verkeer en Inrichting Openbare Ruimte, en Water, met een nadruk op duurzaamheid en klimaatadaptatie. In 2024 zijn er vorderingen geboekt in het versterken van de biodiversiteit, met de inventarisatie van geschikte locaties voor onder andere de aanplant van dorpsbosjes, ecologisch bermbeheer, en het plaatsen van extra bomen. Er is verder gewerkt aan het verbeteren van de veiligheid en bereikbaarheid in de openbare ruimte, met nadruk op fiets- en voetpaden, de vermindering van vrachtverkeer in dorpskernen, en infrastructuurprojecten zoals de reconstructie van wegen en het aanleggen van waterornamenten. De projecten voor toerismebevordering rondom de Biesbosch en de verduurzaming van de natuur met extra groeninitiatieven werden ook uitgevoerd volgens plan.
Er waren echter enkele afwijkingen van de planning, dit betrof de volgende projecten:
De fietsveiligheid langs de Zonzeelseweg liep uitstel op door natuurwaardenonderzoeken die extra tijd vergden. Ook de reconstructie van de Zeggelaan ondervond vertraging door onvoorziene problemen met de riolering, waardoor de laatste fase pas in 2025 kan worden uitgevoerd. De aanleg van de rotonde bij de Godfried Schalckenstraat moest eveneens worden uitgesteld tot het tweede kwartaal van 2025 vanwege bezwaarprocedures. Op het gebied van waterbeheer werd de verbetering van de waterkwaliteit in stedelijke wateren vertraagd door een oponthoud in het groot onderhoud van de gemalen, dat nu in 2025 wordt afgerond. Desondanks zijn de meeste projecten op schema gebleven en wordt er verwacht dat de resterende acties in 2025 succesvol kunnen worden afgerond.
Programma ruimte, wonen, duurzaamheid en economie
In 2024 heeft de gemeente Drimmelen aanzienlijke vooruitgang geboekt in de thema's woningbouw, duurzaamheid, economie, recreatie en toerisme, maar ook te maken gehad met belemmeringen in de planning. De bouw van tijdelijke woningen liep vast door langdurige ruimtelijke procedures, wat leidde tot uitstel, net als bij het streven naar 800 nieuwe woningen, waarvan tot nu toe slechts 385 zijn opgeleverd.
Plannen voor de Ecowijk en de herstructurering van woningen kwamen niet zo snel van de grond als verwacht. De initiatieven voor natuurinclusief bouwen en huisvesting voor aandachtsgroepen verliepen wel conform schema. Er werd succes geboekt op het gebied van duurzaamheid, zoals het verstrekken van startersleningen en leningen voor woningverduurzaming: in totaal 29 startersleningen en 32 verduurzamingsleningen. De samenwerking met andere regio’s om woonbeleid en duurzaamheid te versterken is verder geïntensiveerd, al kende het beleid voor arbeidsmigranten en woningherstructurering enkele obstakels.
Op het vlak van duurzaamheid zette Drimmelen stappen, ondanks enkele oponthoud. Het aardgasvrij maken van wijken, het stimuleren van hergebruik en de ontwikkeling van duurzame energievoorzieningen vorderden gestaag, met onder meer de plaatsing van laadpalen en fiets-oplaadpunten. Er werd hard gewerkt aan energiebesparingen, zoals isolatie en groene daken, maar sommige projecten liepen achter op schema, waaronder het beleidsplan voor afval en de verduurzaming van gemeentelijke gebouwen. Ook het ambitieuze plan om Terheijden het eerste energie-neutrale dorp te maken, werd tijdelijk gepauzeerd. Desondanks blijft de gemeente zich inzetten voor de energietransitie, onder meer met de ontwikkeling van een toekomstbestendig elektriciteitsnet en de voortzetting van samenwerking met lokale initiatieven zoals de Traaise Energie Maatschappij.
In de sector economie, recreatie en toerisme werd gewerkt aan het versterken van de lokale economie door ondernemers te ondersteunen met projecten zoals een marketingstichting en een informatiecentrum. De Biesbosch blijft een belangrijke toeristische trekpleister, hoewel enkele initiatieven, zoals de Ameroever en het Beverpad, werden vertraagd door beperkingen in de communicatie met het Rijksvastgoedbedrijf, onder andere door het ontbreken van een vaste contactpersoon met betrekking tot pachtoverdracht. Al met al is de voortgang gemengd, maar zijn er duidelijke successen geboekt in diverse andere gebieden, waaronder duurzaamheid en samenwerking met ondernemers.
Programma sociaal domein
In 2024 heeft de gemeente Drimmelen aanzienlijke vooruitgang geboekt in het sociaal domein, met focus op onderwijs, jeugd, gezondheid en participatie. De reguliere schuldhulpverlening verliep volgens schema, met extra aandacht voor mentale gezondheid. Er werden maatwerkoplossingen geboden via de Participatiewet en Wmo-voorzieningen, en het participatiebudget werd afgerond. Samenwerkingen met regionale partners in beschermd wonen en maatschappelijke opvang verliepen goed. Er waren ook vertragingen bij de huisvesting van statushouders, wat gevolgen had voor hun inburgering. Ook werden de Huiskamers vertraagd, met een uitstel van het voorstel voor structurele financiering naar 2025. De gemeentelijke inzet op preventie, gezondheidsbevordering en samenwerking met onderwijs werd voortgezet, en het aantal mantelzorgwaarderingen steeg licht.
Naast de behaalde resultaten constateren we ook verschillende afwijkingen en vertragingen ten opzichte van de planning, deze worden hieronder kort benoemd:
Het Beleidsplan Sociaal Domein werd pas eind 2024 vastgesteld, waardoor de uitvoering van plannen voor jeugd- en jongerenbeleid pas in 2025 zou starten. Daarnaast liep de herijking van het gezondheidsbeleid vertraging op en werd deze pas in 2025 opgepakt. De wachttijden bij het Centrum Jeugd en Gezin stegen door personeelstekorten. Een taskforce vanuit het onderwijs is bezig geweest met de mogelijke Taalklas in Made in 2025, als alternatief voor de taallessen in Breda. De steun aan verenigingen verliep trager dan verwacht, en de rol van de Coördinator Sport en Preventie/Verenigingsondersteuner zal pas in 2025 volledig van start gaan. Bovendien is het onderzoek naar de bredere inzet van binnensportaccommodaties nog niet uitgevoerd, en de verplaatsing van de BMX-vereniging was uiteindelijk niet nodig omdat de vereniging besloot op het huidige terrein te blijven.
Algemene dekkingsmiddelen
De algemene dekkingsmiddelen zijn de vrij beschikbare inkomsten waarmee de gemeente haar uitgaven financiert. Deze bestaan uit lokale heffingen, algemene uitkeringen uit het gemeentefonds, dividend, financieringsresultaten, en overige algemene middelen. In 2024 was er een nadeel bij lokale heffingen, vooral door meer bezwaarzaken en inefficiënties bij de overdracht van TOG naar SVHW, wat leidde tot lagere inkomsten en hogere kosten. De algemene uitkeringen uit het gemeentefonds lagen hoger dan begroot, door gunstige landelijke bijstellingen, correcties uit voorgaande jaren en een geactualiseerd aantal huishoudens met een laag inkomen. Het saldo financieringsfunctie gaf een voordeel, mede door een hogere omslagrente, wat binnen de algemene middelen leidde tot een positief resultaat. Overige algemene middelen lieten een positief verschil zien, onder andere door lagere personeelskosten. Tot slot is de gemeente vennootschapsbelastingplichtig over bepaalde inkomsten, zoals opbrengsten uit grondexploitatie en afvalverwerking.
Overhead
In 2024 heeft de gemeente Drimmelen verschillende positieve en negatieve ontwikkelingen doorgemaakt op het gebied van overheadkosten. Zo werd er vooruitgang geboekt met het project e-formulieren, waardoor de gemeente efficiënter is gaan werken met digitale aanvragen. Daarnaast leidde de inzet van personeel voor de vernieuwingen binnen de informatievoorziening tot een lager budgetverbruik, wat ruimte bood voor andere projecten. Door de krapte op de arbeidsmarkt wordt het steeds moeilijker om personeel te vinden. Om de openstaande vacatures in te vullen, is er vaker gebruikgemaakt van wervings- en selectiebureaus, en ontstonden er extra kosten door de inzet van extern personeel.
In het verslagjaar is de urenverdeling binnen de programma’s herzien, wat leidt tot verschuivingen binnen de overhead budgetten en de programmakosten. De managers blijven deze kosten nauwlettend monitoren en streven naar een zo efficiënt mogelijke inzet van personeel.
Financieel
De jaarrekening over 2024 sluit met een positief resultaat van €4.241.783. Dit resultaat is tot stand gekomen ondanks de aanhoudende financiële druk op het sociaal domein en de stijgende kosten voor jeugdzorg en Wmo. Dankzij een combinatie van doelmatige uitgaven, hogere inkomsten uit algemene uitkeringen en incidentele meevallers heeft de gemeente haar financiële positie weten te versterken. Dit biedt ruimte om te blijven investeren in maatschappelijke opgaven, zoals duurzaamheid en woningbouw.
De positieve resultaten en de groei in de reserves dragen bij aan een stabiele financiële situatie voor de gemeente Drimmelen, waardoor er ruimte is voor het uitvoeren van geplande projecten. Tegelijkertijd blijven er onzekerheden over de ontwikkeling van de algemene uitkering bestaan, ondanks de toezeggingen van het Rijk in de voorjaarsnota 2025. Dit vraagt om blijvende aandacht en zorgvuldige monitoring om de financiële positie op lange termijn te waarborgen.
