Programmaverantwoording

Het programmaplan omvat de programma's uit het coalitieakkoord "Bouwen aan een duurzaam, sociaal en veilig Drimmelen". Dat zijn:

Programma 1 - Burger en bestuur
Programma 2 - Openbare ruimte
Programma 3 - Ruimte, wonen, duurzaamheid en economie
Programma 4 - Sociaal domein

Elk programma is uitgewerkt in:

  • de thema's uit het coalitieakkoord;
  • per thema: Wat hebben we dit jaar bereikt? en Wat hebben we dit jaar gedaan?
  • Wat heeft het  dit jaar gekost?

De programma's en de doelstellingen uit het coalitieakkoord gelden voor de gehele raadsperiode. In de jaarrekening kijken we naar de resultaten in 2024.

1. Burger en bestuur

Inleiding burger en bestuur

Het programma is uitgewerkt in drie thema’s. De programmadoelstellingen zijn uitgewerkt in de volgende thema’s en bijbehorende sub-doelstellingen:

  1. Veiligheid
  2. Dienstverlening en samenwerking met de inwoners
  3. Levendige dorpen.

1.1 Veiligheid

Wat hebben we dit jaar bereikt?

Terug naar navigatie - 1.1 Veiligheid - Wat hebben we dit jaar bereikt?

Een leefbare en veilige samenleving

Terug naar navigatie - 1.1 Veiligheid - Wat hebben we dit jaar bereikt? - Een leefbare en veilige samenleving

Een leefbare en veilige samenleving. Waarbij we als gemeente in verbinding staan met onze dorpen. We denken samen met onze inwoners na over veiligheidsvraagstukken en oplossingen. Onze boa's handhaven samen met de politie de veiligheid in situaties waar dat nodig is.

Wat hebben we dit jaar gedaan?

1.2 Dienstverlening en samenwerking met de inwoners

Wat hebben we dit jaar bereikt?

Terug naar navigatie - 1.2 Dienstverlening en samenwerking met de inwoners - Wat hebben we dit jaar bereikt?

Investeren in de relatie met onze inwoners

Terug naar navigatie - 1.2 Dienstverlening en samenwerking met de inwoners - Wat hebben we dit jaar bereikt? - Investeren in de relatie met onze inwoners

De steeds lagere opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen maakt het nodig om te investeren in de relatie met inwoners. Bovendien beschadigde de landelijke toeslagenaffaire het vertrouwen in de overheid. We gaan meer de dorpen in om met onze inwoners het gesprek aan te gaan, het vertrouwen te verdienen en initiatieven te omarmen. Het dorpsgericht werken met vaste aanspreekpunten per dorp moet daar een belangrijke rol in spelen. De energietransitie en het werken aan aardgasvrije wijken zijn bij uitstek onderwerpen die we op die manier aan moeten pakken.

Prestatie-indicator Werkelijk 2023 Begroot 2024 Werkelijk 2024
Digitalisering, aantal producten online totaal* 42 46 44
Invulbare pdf's 13 30 10*
Digitalisering, aantal producten online als pdf 30 46 10*
Wachttijd in minuten in de hal 2 2 2
Afhandeltijd in minuten, aan de balie** 10 10 10
* Het werkelijke aantal is lager dan wat er is begroot. Dit komt omdat de nieuwe website medio Oktober 2024 live is gegaan.
(er komen dus nog meer nieuwe producten als ook invulbare pdf's in 2025 online).
** Uitreiken van rijbewijzen en ID's is hierin niet meegenomen; dit gebeurt aan de servicebalie, zonder afspraak

Wat hebben we dit jaar gedaan?

1.3 Levendige dorpen

Wat heeft programma 1 gekost?

Tabel Prg. 1-1 Realisatie en begrotingsafwijkingen programma 1 (bedragen x € 1.000)
Nr. Thema Prim. Begroting Bijg. Begroting Realisatie Afwijkingen
2024 2024 2024 2024
1.1 Veiligheid -2.520 N -2.686 N -2.701 N -15 N
1.2 Dienstverlening en samenwerking met de dorpen -3.026 N -3.069 N -3.399 N -330 N
1.3 Levendige dorpen -151 N -211 N -66 N 145 V
Totaal lasten -5.697 N -5.966 N -6.167 N -201 N
1.1 Veiligheid 14 V 14 V 46 V 32 V
1.2 Dienstverlening en samenwerking met de dorpen 663 V 663 V 708 V 46 V
1.3 Levendige dorpen 0 V 0 V 0 V 0 V
Totaal baten 677 V 677 V 754 V 78 V
Saldo van baten en lasten excl. mut. reserves -5.020 N -5.289 N -5.412 N -123 N
Saldo mutaties reserves 19 V 82 V 70 V -12 N
Saldo van baten en lasten incl. mut. reserves -5.001 N -5.207 N -5.342 N -135 N
Nr. Thema Bijg. Begroting Realisatie Verschil Reserves Afwijkingen
2024 2024 2024 2024 2024
1.1 Veiligheid -2.672 N -2.655 N 17 V 0 V 17 V
1.2 Dienstverlening en samenwerking met de dorpen -2.406 N -2.691 N -285 N -12 N -297 N
1.3 Levendige dorpen -211 N -66 N 145 V 0 V 145 V
Saldo van baten en lasten incl. mut. reserves -5.289 N -5.412 N -123 N -12 N -135 N

Begrotingsafwijkingen programma 1:

1.1 Veiligheid (€ 17.000 voordeel)

Veiligheidsregio (€ 7.000 nadeel)
De brandweer in Lage Zwaluwe is onderdeel van de veiligheidsregio Brabant-Zuidoost. Deze brandweerkazerne speelt een cruciale rol in de brandweerzorg en rampenbestrijding in de regio. De hogere kosten zitten vooral in de energieafrekening voor gas, water en licht in deze kazerne.

Drugsdumping (€ 15.000 nadeel)
In 2024 is er een drugsdumping aangetroffen in Wagenberg. De kosten voor sanering drukken op het budget van openbare orde en veiligheid. 

Veiligheid (€ 10.000 voordeel)
Bij de jaarrekening zijn alle uren van de boa’s en bijbehorende kosten toegewezen aan één kostenplaats. Er zijn  minder bestellingen gedaan voor de boa's. Deze kostenplaats valt onder het thema veiligheid. 

Inzet Personeel toerekening uren aan Programma en Thema  (€ 29.000 voordeel)
In de afgelopen periode hadden zowel positieve als negatieve ontwikkelingen invloed op de personeelsplanning. Dit heeft leidde tot een herziening van de urenverdeling over de thema's binnen de programma's. De managers blijven zich inzetten om de kosten zorgvuldig te monitoren en personeel zo efficiënt mogelijk in te zetten. 

1.2 Dienstverlening en samenwerking met de inwoners (€ 285.000 nadeel)

Storting  pensioen voorziening APPA (€ 232.000 nadeel)
De pensioenvoorziening onder de APPA is een verplichte storting die zorgt voor een eerlijke en veilige pensioenopbouw. De voorziening wordt jaarlijks aangepast op basis van de onderbouwing van ProAmbt. Dit leidde tot een verhoging.

Fonds GGU Bijdrage (€ 14.000 nadeel) 
De Algemene ledenvergadering van de VNG stemde in met de Kadernota 2024 voor de gezamelijke gemeentelijke uitvoering (GGU) en de GGU-begroting voor 2024. In deze begroting werd een ophoging van het Fonds GGU voorgesteld. Dit was in verband met extra ondersteuning aan gemeenten via een programmatische aanpak, de uitbreiding van het dienstverleningsaanbod met 4 nieuwe structurele diensten  en de jaarlijkse indexatie op basis van indexcijfers van het CPB.  Dit leidde tot een nadeel in de jaarrekening.

Verkiezingen (€ 9.000 nadeel)
Stemmen is een fundamenteel onderdeel van onze democratie. Het stelt burgers in staat om bij te dragen aan de toekomstige richting van onze gemeente. Om dit proces te ondersteunen, investeerden we in 2024 meer in aanwijzigingsmaterialen en portocabins.

Advies Gemeenteraad (€ 5.000 nadeel)
Eind december nam de gemeente Drimmelen haar vernieuwde raadzaal officieel in gebruik. Het ontwerpconcept van M+R interior architecture voorziet in een flexibele ovale opstelling die de nadruk legt op gelijkwaardige interactie. Door de vernieuwde opzet zijn er extra kosten gemaakt voor de advisering en de implementatie van akoestische maatregelen.

Extra kosten Jaarrekeningcontrole (€ 9.000 nadeel)
Tijdens de jaarrekeningcontrole van het afgelopen boekjaar zijn er extra kosten gemaakt. Deze kosten zijn ontstaan door aanvullende werkzaamheden die noodzakelijk waren om te voldoen aan de wettelijke vereisten .

Diverse kleine verschillen per saldo (€ 15.000 nadeel)

1.3 Dorpsgericht werken (€ 145.000 voordeel)

Dorpsvisie Lage Zwaluwe (€ 45.000 voordeel)
Voor de snel uitvoerbare projecten vanuit de Dorpsvisie Lage Zwaluwe zijn middelen beschikbaar gesteld. Dit zoals besloten door de gemeenteraad bij de begroting 2024. De Dorpsvisie werd op 27 juni 2024 vastgesteld. Samen met een projectteam en een werkgroep uit het dorp ontwikkelden we een uitvoeringsagenda. Op basis daarvan is besloten om met het beschikbare budget een speeltuin aan te leggen. Helaas is de speeltuin niet in 2024, aangelegd waardoor de kosten doorschuiven naar 2025.

Inzet Personeel toerekening uren aan Programma en Thema  (€ 94.000 voordeel)
In de afgelopen periode hadden zowel positieve als negatieve ontwikkelingen invloed op de personeelsplanning. Dit heeft leidde tot een herziening van de urenverdeling over de thema's binnen de programma's. De managers blijven zich inzetten om de kosten zorgvuldig te monitoren en personeel zo efficiënt mogelijk in te zetten. 

Diverse kleine verschillen per saldo (€ 6.000 voordeel)

 

2. Openbare Ruimte

Inleiding openbare ruimte

Terug naar navigatie - Inleiding openbare ruimte - Inleiding openbare ruimte

Omschrijving

Het programma is uitgewerkt in drie thema’s. De programmadoelstellingen zijn uitgewerkt in de volgende thema’s en bijbehorende sub-doelstellingen:
1. Natuur en Groen
2. Verkeer en inrichting openbare ruimte
3. Water.
Er is een duidelijke koppeling met paragraaf C. Onderhoud Kapitaalgoederen. In die paragraaf beschrijven we de maatregelen voor het in stand houden van wegen, riolering, groen, civiele kunstwerken en openbare verlichting.  

2.1 Natuur en Groen

Wat hebben we dit jaar bereikt?

Terug naar navigatie - 2.1 Natuur en Groen - Wat hebben we dit jaar bereikt?

Meer aandacht voor biodiversiteit, dorpsbosjes in alle dorpen en liefde voor de natuur doorgeven aan de jeugd.

Terug naar navigatie - 2.1 Natuur en Groen - Wat hebben we dit jaar bereikt? - Meer aandacht voor biodiversiteit, dorpsbosjes in alle dorpen en liefde voor de natuur doorgeven aan de jeugd.

We willen meer aandacht voor biodiversiteit, streven naar dorpsbosjes in alle dorpen en willen dat onze kinderen de liefde voor de natuur van jongs af aan meekrijgen.
De staat van de natuur in Nederland verslechtert in hoog tempo. Rapport na rapport toont dat aan. In Drimmelen hebben we veel mooie natuur. Het maakt ons tot de blauwgroene gemeente, met de Biesbosch als kloppend hart. Maar het moet beter en we moeten meer doen.

Wat hebben we dit jaar gedaan?

2.2 Verkeer en inrichting openbare ruimte

Wat hebben we dit jaar bereikt?

Terug naar navigatie - 2.2 Verkeer en inrichting openbare ruimte - Wat hebben we dit jaar bereikt?

Stoepen, fietspaden en wegen veiliger maken zodat iedereen met een gerust hart door de dorpen heen kan.

Terug naar navigatie - 2.2 Verkeer en inrichting openbare ruimte - Wat hebben we dit jaar bereikt? - Stoepen, fietspaden en wegen veiliger maken zodat iedereen met een gerust hart door de dorpen heen kan.

Iedereen wil dat kinderen veilig naar school kunnen lopen en dat je 's avonds zonder zorgen naar de sportvelden kunt fietsen. Dat je na een dag werken je auto in de buurt kunt parkeren en makkelijk kunt gaan winkelen bij onze lokale ondernemers. Daarom investeren we in veilige stoepen, fietspaden en wegen. Soms zijn dat simpele maatregelen zoals scheve stoeptegels recht leggen.  Maar ook grotere aanpassingen pakken we aan als dat nodig is. Daarnaast zorgen we er voor dat het er netjes uit blijft zien. We onderhouden het groen dus goed, zodat onze blauwgroene gemeente een plek blijft om trots op te zijn.

Wat hebben we dit jaar gedaan?

2.3 Water

Wat hebben we dit jaar bereikt?

Terug naar navigatie - 2.3 Water - Wat hebben we dit jaar bereikt?

We streven naar een water- en volksgezondheidsveilige omgeving waarbij we insteken op klimaatadaptatie.

Terug naar navigatie - 2.3 Water - Wat hebben we dit jaar bereikt? - We streven naar een water- en volksgezondheidsveilige omgeving waarbij we insteken op klimaatadaptatie.

We voeren het vastgestelde Water- en RioleringsPlan (WRP) Drimmelen 2023-2027 uit. De samenwerking met de gemeenten Geertuidenberg, Altena, Oosterhout en de waterschappen Brabantse Delta en Rivierenland (We4Climate) zetten we voort. Het uitvoeringsprogramma van het DeltaPlan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA) krijgt steeds meer vorm. We gaan binnen Drimmelen ook de oplossingen zien:

  •  Meer schaduw (hittestress),
  • Minder water op straat (hemelwateroverlast),
  • Waar mogelijk hemelwater afkoppelen en infiltreren in de bodem (droogte)
  • Dijkverzwaringen in Terheijden en langs de Amer (waterveiligheid).

In relatie tot die waterveiligheid kijken we steeds scherper naar toekomstbestendige woongebieden.

Wat heeft programma 2 gekost?

Tabel Prg. 2-1 Realisatie en begrotingsafwijkingen programma 2 (bedragen x € 1.000)
Nr. Thema Prim. Begroting Bijg. Begroting Realisatie Afwijkingen
2024 2024 2024 2024
2.1 Natuur en groen -3.125 N -3.242 N -3.003 N 238 V
2.2 Verkeer en inrichting openbare ruimte -5.082 N -5.158 N -5.112 N 46 V
2.3 Water -2.422 N -2.497 N -2.635 N -138 N
Totaal lasten -10.629 N -10.896 N -10.750 N 146 V
2.1 Natuur en groen 5 V 5 V 22 V 17 V
2.2 Verkeer en inrichting openbare ruimte 170 V 208 V 275 V 67 V
2.3 Water 3.697 V 3.697 V 3.636 V -62 N
Totaal baten 3.872 V 3.911 V 3.933 V 22 V
Saldo van baten en lasten excl. mut. reserves -6.757 N -6.985 N -6.817 N 168 V
Saldo mutaties reserves 1003 V 1.096 V 603 V -492 N
Saldo van baten en lasten incl. mut. reserves -5.754 N -5.890 N -6.214 N -324 N
Nr. Thema Bijg. Begroting Realisatie Verschil Reserves Afwijkingen
2024 2024 2024 2024 2024
2.1 Natuur en groen -3.237 N -2.981 N 255 V -264 N -8 N
2.2 Verkeer en inrichting openbare ruimte -4.950 N -4.837 N 113 V -219 N -106 N
2.3 Water 1.201 V 1.001 V -200 N -10 N -210 N
Saldo van baten en lasten incl. mut. reserves -6.985 N -6.817 N 168 V -492 N -324 N

Begrotingsafwijkingen programma 2:
2.1 Natuur en groen (€ 256.000 voordeel; reservemutaties € 264.000 nadeel) 
Natuurbescherming: aanleg ecologische verbindingszone  Mark en haven Lage Zwaluwe (€ 265.000 voordeel; reservemutaties  € 265.000 nadeel)
Het project voor de aanleg van de EVZ (Ecologische VerbindingsZone) inclusief aankoop gronden is vertraagd . De gemeente is afhankelijk van het Waterschap voor de uitvoering ervan.  

Onderhoud kapitaalgoederen Openbaar groen (€ 12.000 nadeel)
In de paragraaf C. Onderhoud kapitaalgoederen is een tabel opgenomen met de cijfermatige afwijkingen (zie tabel Par. C-2  - onderdeel d.).
Onderhoud cultuurbeplanting en grasvegetaties (€ 37.000 nadeel): Bij de opstelling van de begroting is er in het kader van een sluitende begroting besloten om een bezuiniging op te nemen € 47.000. Deze is niet gehaald waardoor we een overschrijding hebben. 
Onderhoud bermen (incl. egalisatie, biodiversiteit, stortkosten)" (€ 22.000 voordeel)": De uitgaven voor bermen zijn lager uitgevallen door lagere advies- en stortkosten.

Diverse kleine verschillen per saldo (€ 4.000 voordeel; reservemutaties € 1.000 voordeel)

2.2 Verkeer en inrichting openbare ruimte (€ 113.000 voordeel; reservemutaties € 219.000 nadeel) 
Onderhoud kapitaalgoederen Wegen ( € 36.000 nadeel)
In de paragraaf C. Onderhoud kapitaalgoederen is een tabel opgenomen met de cijfermatige afwijkingen (zie tabel Par. C-2  - onderdeel a.).  Het nadelig verschil wordt veroorzaakt door een overschrijding op klein onderhoud wegen met € 41.000 (o.a. als gevolg van hogere uitgaven schades).

Onderbesteding investeringen  (€ 236.000 voordeel; reservemutaties € 219.000 nadeel) 
Als gevolg van vertraagde uitvoering van de investeringen zijn er lagere kapitaallasten. Dit bestaat uit lagere afschrijvingslasten met € 321.000 (voordeel) en een rentetoerekening (omslagrente) van € 85.000 (nadeel) welke niet geraamd was op het programma. De raming van de rentelasten (omslagrente) is opgenomen in het programma Algemene dekkingsmiddelen). Een groot deel van de afschrijvingslasten wordt gedekt vanuit de reserve Kapitaallasten. Door de lagere onttrekking geeft dit een nadeel van  € 219.000. Voor een inhoudelijke toelichting op de voortgang van deze investeringen wordt verwezen naar het onderdeel "Lopende kredieten programma 2".

Openbare verlichting  ( € 66.000 nadeel) 
De kosten voor het onderhoud, beheer (€ 17.000) als de elektriciteitsverbruik (€ 22.000) vallen hoger uit. Ook het verhalen van schades (op derden) vallen lager uit aan de opbrengstenkant (€ 27.000).
Diverse kleine verschillen per saldo (€ 21.000 nadeel).

2.3 Water (€ 200.000 nadeel; reservemutaties € 10.000 nadeel)
Riolering: toerekening omslagrente (€ 166.000 nadeel)
Aan de investeringen ten behoeve van de riolering, drukriolering en IBA's zijn rentelasten toegerekend middels de renteomslag methode, welke niet waren geraamd. De raming van deze rentelasten is opgenomen onder het programma Algemene dekkingsmiddelen.

Rioolheffing: lagere toerekening overhead, rente en straatvegen  (€ 116.000 nadeel)
Het nadeel wordt veroorzaakt door lagere kosten welke toe te rekenen zijn aan de tarieven van de riolering. Dit betreft de grotendeels de rentelasten aan de rioolheffing vanwege vertraagde uitvoering van de investeringen. Voor een inhoudelijke toelichting op de voortgang van deze investeringen wordt verwezen naar het onderdeel "Lopende kredieten programma 2".

Watergangen / stedelijk water (€ 75.000 voordeel; reserve mutaties € 10.000 nadeel)
a. In de paragraaf C. Onderhoud kapitaalgoederen is een tabel opgenomen met de cijfermatige afwijkingen (zie tabel Par. C-2  - onderdeel c.).  De kosten voor het onderhoud vallen lager uit voor het maaien, opschonen en afvoeren van baggerspecie (€ 60.000 voordeel). Het cyclisch onderhoud en afvoeren van baggerspecie is afhankelijk van het Waterschap.
b. Vanwege onderbesteding, vertraagde uitvoering, en lagere uitgaven op de lopende kredieten en de af te sluiten kredieten is er een voordeel op de afschrijvingslasten van € 14.000 en een nadeel op de lagere onttrekking uit de reserve kapitaallasten van € 10.000. Zie voor een inhoudelijke toelichting het overzicht van de lopende kredieten en de af te sluiten kredieten van programma 2. Dit betreft de kredieten Baggeren stedelijk water (lopend) en de Waterornamenten (af te sluiten). 

Diverse kleine verschillen per saldo (€ 7.000 voordeel).

Lopende kredieten programma 2

Thema 1

Terug naar navigatie - Lopende kredieten programma 2 - Thema 1
Tabel
Lopende kredieten Jaar (van aanvang) Raming Totaal Uitgaven Restant Projectfase Planning (afgerond in )
Thema Natuur en Groen
Alternatief omranding Zilverlindes Markstraat Made (CA) 2023 40.000 23.458 16.542 5. Realisatie Q2 2025
Totaal 40.000 23.458 16.542

Alternatief omranding Zilverlindes Markstraat Made (CA)
Omranding en maken van een markeerstreep met betrekking tot parkeren is gemaakt.

Thema 2

Terug naar navigatie - Lopende kredieten programma 2 - Thema 2
Tabel
Lopende kredieten Jaar (van aanvang) Raming Totaal Uitgaven Restant Projectfase Planning (afgerond in )
Thema Verkeer en inrichting openbare ruimte
Aansluiting Zoutendijk / Horenhilsedijk 2018 4.200.000 950.824 3.249.176 3. Ontwerp Q4 2024
Aankoop grond Zoutendijk 2018 516.000 157.224 358.776 5. Realisatie Q2 2024
Verkeersreconstructies extra uit CA 2023 2023 100.000 60.958 39.042 4. Voorbereiding Q2 2024
Aanleg sport- en schoolroutes (verkeersveiligheid) CA 2023 2023 710.000 325.586 384.414 3. Ontwerp Q3 2024
Verkeersreconstructies 2024 24/00 CA 2024 148.100 - 148.100
Aanl.rotonde Godfried-Schal.st Made24/00 2024 750.000 42.980 707.020 4. Voorbereiding Q2 2024
Fietsveilig maken Zonzeelseweg 24/00 2024 450.000 1.155 448.845 4. Voorbereiding Q2 2024
Centrumplan Made 2016 2.940.000 2.715.758 224.242 3. Ontwerp Q1 2026
Vervanging keerwanden Stationsstrt VJN24 2024 75.000 65.000 10.000 3. Ontwerp Q3 2024
Vergroten burgertevredenheid 2022 2022 90.000 81.829 8.171 4. Voorbereiding Q2 2024
Vergroten burgertevredenheid 2023 2023 90.000 67.886 22.114 5. Realisatie Q1 2024
Vervanging openbare verlicht. 2024 24/00 2024 147.363 32.269 115.093
Vergroten burgertevredenheid 2024 24/00 2024 113.922 7.996 105.926
Civiele werken buiten projectgeb. Romboutsstr Made 2021 117.750 64.403 53.347 5. Realisatie Q2 2026
Herinrichting havenplein Terheijden (CA) 2023 450.000 31.436 418.564 3. Ontwerp Q1 2025
Wegen/rehabilitatie 2024 24/00 2024 229.694 236.207 6.513-
Verkeersveilig Zeggelaan (minimale variant) 2020 935.000 544.913 390.087 4. Voorbereiding Q4 2024
Laadpalen 2024 (CA) 24/00 2024 50.000 - 50.000
Totaal 12.112.829 5.386.424 6.726.405

Aansluiting Zoutendijk / Horenhilsedijk
Het technische ontwerp voor de bypass is gereed. We starten in Q1 2025 met de aanbestedingsprocedure en we verwachten in Q3 2025 met de werkzaamheden te kunnen starten. 

Aankoop grond Zoutendijk
De verwerving van gronden voor de bypass wordt in Q1 2025 afgerond, waardoor de bypass kan worden aangelegd.

Verkeersreconstructies extra uit CA 2023 / Verkeersreconstructies 2024 24/00 CA 
We hebben nu een medewerker verkeer die zich met de uitvoering gaat bezig houden. 

Aanleg sport- en schoolroutes (verkeersveiligheid) CA 2023
In 2024 rondden we de werkzaamheden in Wagenberg af. In Terheijden en Lage Zwaluwe startten we met het verkeerskundig onderzoek en participatie. Daarna maakten we keuzes voor verkeersmaatregelen, die we in 2025 gaan aanleggen. In 2025 volgen ook de kernen Made, Hooge Zwaluwe en Drimmelen.

Aanleg rotonde Godfried-Schal.st Made24/00
In 2024 maakten we het ontwerp voor de rotonde af. Met de aannemer hebben we de voorbereidingen voor het werk opgestart. In Q2 2025 wordt de rotonde aangelegd.

Fietsveilig maken Zonzeelseweg 24/00 
We maakten het ontwerp voor de Zonzeelseweg af. Ook verrichtten we onderzoeken naar onder andere de natuurwaarden. Hieruit blijkt dat er nader onderzoek nodig is. Deze onderzoeken worden in 2025 uitgevoerd. Een startdatum van de werkzaamheden is nog niet te geven.

Centrumplan Made
Het functionele ontwerp voor de riolering is gemaakt. Verdere voorbereiding en uitvoering zijn afhankelijk van de bouwwerkzaamheden en de hemelwatersnelweg (Made hoog) waar het resterende  deel ook onderdeel van is.

Vervanging keerwanden Stationsstrt VJN24
De vervanging van de damwand is in 2024 gestart en afgerond in 2025. De werkzaamheden zijn naar tevredenheid uitgevoerd.

Vergroten burgertevredenheid 2022/ Vergroten burgertevredenheid 2023 / Vergroten burgertevredenheid 2024 24/00
Met de middelen voor burgertevredenheid hebben we diverse extra werkzaamheden kunnen doen in de kernen Hooge Zwaluwe en Lage Zwaluwe. Hiervoor gebruikten we meldingen van bewoners. Denk hierbij aan extra onderhoud aan bestrating, verkeersmaatregelen, straatmeubilair en bebording.

Vervanging openbare verlicht. 2024 24/00
We stelden een vervangingsplan voor openbare verlichting op. Deze werkzaamheden zijn in 2024 gestart en lopen door tot in 2025.

Civiele werken buiten projectgeb. Romboutsstr Made
De herinrichting van het parkje naast het nieuwe appartementencomplex op de hoek Van Gilslaan – Romboutsstraat is begin 2026 gepland, kort voor de oplevering van IKC Stuifhoek.

Herinrichting havenplein Terheijden (CA)
Het project dijkverzwaring van het waterschap zijn in 2024 afgerond. De voorbereidingen voor het havenplein zijn opgepakt. Uitvoering in 2025

Wegen/rehabilitatie 2024 24/00 
Betreft de reconstructie van de Zeggenlaan. De werkzaamheden worden het 1e halfjaar van 2025 afgerond.

Verkeersveilig Zeggelaan (minimale variant)
In 2024 legden we 5 van de 6 fases van het project Zeggelaan aan. In Q2 2025 ronden we de werkzaamheden af.

Laadpalen 2024 (CA) 24/00 
We hebben nu een medewerker verkeer die zich met de uitvoering gaat bezig houden. 

Thema 3

Terug naar navigatie - Lopende kredieten programma 2 - Thema 3
Tabel
Lopende kredieten Jaar (van aanvang) Raming Totaal Uitgaven Restant Projectfase Planning (afgerond in )
Thema Water
Baggeren stedelijk water 2014 681.000 377.563 303.437 5. Realisatie Q3 2024
Rioolvervanging Burg. van Campenhoutstraat / Boerenhoekstraat 2018 1.884.000 989.429 894.571 5. Realisatie Q2 2025
Maatregelen kern Made uitvoering: vervanging (Nachtegaalstraat) 2021 1.147.200 1.295.312 148.112- 5. Realisatie Q3 2024
Maatregelen kern L.Zw.: uitvoering: vervanging (Griendwerkerstraat) 2021 1.412.500 1.406.178 6.322 5. Realisatie Q3 2024
Maatregelen kern Thd: voorbereiding (Molenstraat) 2021 1.450.000 80.315 1.369.685 3. Ontwerp Q1 2026
Maatregelen kern Made (Schoolstraat,Dreef): verv. 2023 788.200 - 788.200 3. Ontwerp Q3 2026
Mt.kern Md voorber(Fresia- Ger.str)23/00 2023 100.000 - 100.000
Maatregelen kern Made (de Gijster) 2023 527.000 331.282 195.718 3. Ontwerp Q4 2024
Maatregelen kern Made (Meidoornln Hoefkensstr) 2023 1.122.808 1.322.356 199.548- 3. Ontwerp Q4 2024
Maatregelen kern Wagenberg (Gomarusstraat eo) 2023 828.400 601.342 227.058 3. Ontwerp Q4 2024
Vervanging rioolontstopper 24/00 2024 70.000 - 70.000
Maatregelen kern Terheijden 24/00 2024 98.560 - 98.560
Maatregelen Made hoog: voorbereid. 24/00 2024 50.000 - 50.000
Mtrgl.kern Ma(Schoolstr/Dreef)VerF1 24/00 2024 394.100 - 394.100
Mtrrgl Made:uitv(Fres/Gerstr)vervF1 24/00 2024 1.372.650 8.674 1.363.976
Rioolvervanging Kerkstraat Made 2018 608.464 113.115 495.349 3. Ontwerp Q1 2026
Maatregelen kern Made: voorbereiding Stationsstraat 2020 100.000 37.939 62.061 3. Ontwerp Q1 2025
Maatregelen gebied Oude haven Drimmelen 2020 100.000 86.708 13.292 4. Voorbereiding Q2 2025
Maatregelen kern Made: uitstroomleiding (Kievitstr./Acaciastr.) i.c.m. Nachtegaalstr. 2020 189.560 42.969 146.591 5. Realisatie Q2 2025
Vervanging drukriolering (mechanisch/elektrisch) 2023 275.000 - 275.000 4. Voorbereiding Q3 2024
Totaal 13.199.442 6.693.181 6.506.261

Baggeren stedelijk water
Eind 2024 is het gedeelte Terheijden voorbereid. Wederom betrof het de B-watergangen binnen de bebouwde kom. Begin 2025 heeft de aannemer de werkzaamheden conform het bestek uitgevoerd.

Rioolvervanging Burg. van Campenhoutstraat / Boerenhoekstraat
 Het project voor het gedeelte Burgemeester van Campenhoutstraat en de Boerenhoekstraat is afgerond. We gebruiken, zoals in de vorige bestuursperiode besloten, het restant krediet voor het vergroten van de riolering in de Prinsenpolderstraat tussen de Burgemeester van Campenhoutstraat en de Vierendeelseweg. Dit is inclusief het aanpassen van de overstort in de Vierendeelseweg (Ambities Klimaatadaptatie). We willen dit deel van het project in 2025 voorbereiden en aansluitend uitvoeren. 

Maatregelen kern Made uitvoering: vervanging (Nachtegaalstraat)
Het project is gereed. Vanwege het vele slechte weer in de afgelopen periode liep het project vertraging op. Door de vele regen was de grondwaterstand erg hoog. Om droog te werken maakten we extra kosten.

Maatregelen kern L.Zw.: uitvoering: vervanging (Griendwerkerstraat)
Het project is bijna gereed. Vanwege het vele slechte weer in de afgelopen periode liep het project vertraging op. Door de vele regen was de grondwaterstand erg hoog. Om droog te werken maakten we extra kosten. Het budget was toereikend. Het waterschap bekijkt of er nog extra berging nodig is. Indien deze noodzakelijk is, moet het krediet worden opgehoogd. 

Maatregelen kern Thd: voorbereiding (Molenstraat)
Het project is in voorbereiding. Het bovengrondse ontwerp is gereed. Ondergronds nog niet. Het verlengen van de persleiding van het waterschap en vervanging van de kabels en leidingen inclusief netverzwaring moet nog geregeld worden. Dit willen we gelijk meenemen in het project. Het TEC (Terheijdens Energie Collectief) gaat geen warmtenet aanleggen. We wachten nog op de afwaardering van de Molenstraat als dijklichaam. De verwachting is dat we eind 2025 / begin 2026 kunnen starten. 

Maatregelen kern Made (Schoolstraat,Dreef): verv.
Het functionele ontwerp voor de riolering is gereed. De besteksvoorbereiding zal in de loop van 2025 worden opgestart. 

Mt.kern Md voorber(Fresia- Ger.str)23/00
Het functionele ontwerp voor de riolering is gereed. De besteksvoorbereiding zal in de loop van 2025 worden opgestart. 

Maatregelen kern Made (de Gijster) 
Het project is bijna gereed en zal in 2025 worden afgerond. 

Maatregelen kern Made (Meidoornln Hoefkensstr)
Het project is bijna gereed en zal in 2025 worden afgerond. 

Maatregelen kern Wagenberg (Gomarusstraat eo)
Het project is bijna gereed en zal in 2025 worden afgerond. 

Vervanging rioolontstopper 24/00
De afspraak met het inkoopbureau is gemaakt om het Plan van Eisen (PvE) op te stellen en dan de aanbesteding te doen.

Maatregelen kern Terheijden 24/00
Het laatste aan te pakken deel van de kern Terheijden is deelproject “maatregelen kern THD: voorbereiding (Molenstraat).

Maatregelen Made hoog: voorbereid. 24/00
Het functionele ontwerp voor de riolering is gereed. De besteksvoorbereiding zal in de loop van 2025 worden opgestart. 

Mtrgl.kern Ma(Schoolstr/Dreef)VerF1 24/00
Het functionele ontwerp voor de riolering is gereed. De besteksvoorbereiding zal in de loop van 2025 worden opgestart. 

Mtrgl Made:uitv(Fres/Gerstr)vervF1 24/00
Het functionele ontwerp voor de riolering is gereed. De besteksvoorbereiding zal in de loop van 2025 worden opgestart. 

Rioolvervanging Kerkstraat Made
Het functionele ontwerp voor de riolering is gereed. De besteksvoorbereiding zal in de loop van 2025 worden opgestart.

Maatregelen kern Made: voorbereiding Stationsstraat
Het functionele ontwerp voor de riolering is gereed. De besteksvoorbereiding zal in de loop van 2025 worden opgestart. 

Maatregelen gebied Oude haven Drimmelen
Het werk nadert de voltooiing. Dit jaar zal dit project worden afgerond door het aanbrengen van een overstortconstructie die uitmondt op de Amer.

Maatregelen kern Made: uitstroomleiding (Kievitstr./Acaciastr.) i.c.m. Nachtegaalstr.
Conform de strategische rioolplanning passen we 2 overstorten aan. Kievitstraat leverden we in 2023 op. Om de Acaciastraat aan te leggen, is het noodzakelijk dat Brabant Water een transportleiding verlegt. Door de omvang van deze leiding heeft dit een grote impact op de watervoorziening in Made. Omdat Brabant Water heeft aangegeven deze leiding eind 2025 te gaan vervangen is besloten om hierop te wachten. We maken werk met werk.

Vervanging drukriolering (mechanisch/elektrisch)
Het werk is afgerond. Conform het bestek heeft de aannemer de werkzaamheden uitgevoerd en in april afgerond.

Thema 4

Terug naar navigatie - Lopende kredieten programma 2 - Thema 4
Tabel
Lopende kredieten Jaar (van aanvang) Raming Totaal Uitgaven Restant Projectfase Planning (afgerond in )
Thema Tractie en gereedschappen
Bestelauto 2021 47.226 41.668 5.558 5. Realisatie Q1 2025
Bestelauto 2022 47.226 44.103 3.123 5. Realisatie Q1 2025
Bus met laadkraan (3 stuks) 24/00 2024 166.244 - 166.244
Totaal 260.696 85.771 174.925

Bestelauto (2x)
De twee bestelauto’s zijn afgeleverd in het 4e kwartaal 2024.

Bus met laadkraan (3 stuks) 24/00 
De afspraak met inkoopbureau is gemaakt om het Programma van Eisen (PvE) op te stellen en dan de aanbesteding te doen. 

Af te sluiten kredieten programma 2

Tabel
Af te sluiten kredieten Jaar (van aanvang) Raming Totaal Uitgaven Restant
Thema Natuur en Groen
Renovatie openbaar groen 2023 2023 219.017 219.720 703-
Renovatie openbaar groen 2024 2024 147.292 173.086 25.794-
Totaal thema Natuur en Groen 366.309 392.806 26.497-
Thema Verkeer en inrichting openbare ruimte
Rode loperroute 2019 1.000.000 1.013.013 13.013-
Aanleg rotonde Godfried-Schalkenstraat te Made (CA) :voorbereiding 2023 50.000 49.194 806
Project de Kleine Schans eo (Zuiderwaterlinie) (CA) 2020 268.000 291.915 23.915-
Aanbrengen brug de Schans 2020 100.000 145.954 45.954-
Aanhangstrooier 24/00 2024 45.000 42.776 2.224
Vervanging openbare verlichting 2023 2023 125.000 130.199 5.199-
Wegen / rehabiliatie 2023 2023 202.000 202.000 -
Totaal thema Verkeer en inrichting openbare ruimte 1.790.000 1.875.050 85.050-
Thema Water
Waterornament Dorpsplein 2022 75.000 73.970 1.030
Waterornament Nieuwstraat 2022 75.000 66.917 8.083
Ambitieniveau WRP 2018 487.667 487.885 218-
Aanpassing persleiding (BP De Schakel Drimmelen) 2023 163.150 382.410 219.260-
Totaal thema Water 800.817 1.011.183 210.366-
Totaal 2.957.126 3.279.039 321.913-

Toelichting af te sluiten kredieten (afwijking > € 25.000)
Renovatie groen 2023 / 2024
Werkzaamheden mbt diverse groenprojecten, verbetervoorstellen etc. zijn afgewikkeld.

Aanbrengen brug de Schans
Deze brug is tegelijkertijd aangebracht met het realiseren van de watertrap. Zowel de brug als de watertrap zijn gereed. 

Aanpassing persleiding (BP De Schakel Drimmelen)
De wegenstructuur en het rioolstelsel in de Marinaweg zijn aangepast. Jachthaven Biesbosch kan nu verder met de ontwikkeling van het gebied De Schakel. 

3. Ruimte, wonen, duurzaamheid en economie

Inleiding ruimte, wonen, duurzaamheid en economie

3.1 Woningbouw en ruimte

Wat hebben we dit jaar bereikt?

Terug naar navigatie - 3.1 Woningbouw en ruimte - Wat hebben we dit jaar bereikt?

Voldoende woningen bouwen in alle kernen en alle prijsklassen

Terug naar navigatie - 3.1 Woningbouw en ruimte - Wat hebben we dit jaar bereikt? - Voldoende woningen bouwen in alle kernen en alle prijsklassen

Er is een grote behoefte aan veel nieuwe, duurzame woningen. Jongeren en ouderen hebben moeite om een woning te vinden en de druk op de woningmarkt is enorm. De komende vier jaar zijn daarom cruciaal. We moeten de bouw van nieuwe woningen dus gaan versnellen. Dat doen we ook door actiever grondbeleid te voeren. Maar bouwen is meer dan stenen stapelen. 
De plannen voor de dorpen en de randen van de dorpen moeten veel betaalbare woningen voor onze inwoners bieden, in een groene omgeving, natuurinclusief en energieneutraal. Dat staat allemaal in het Programma Wonen. Daarnaast zorgen we ervoor dat andere voorzieningen, zoals scholen en sportaccommodaties, ook klaar zijn voor de groei van het aantal inwoners.

Wat hebben we dit jaar gedaan?

3.2 Duurzaamheid

Wat hebben we dit jaar bereikt?

Terug naar navigatie - 3.2 Duurzaamheid - Wat hebben we dit jaar bereikt?

We kiezen voor duurzaamheid, minder afval en nieuwe energie

Terug naar navigatie - 3.2 Duurzaamheid - Wat hebben we dit jaar bereikt? - We kiezen voor duurzaamheid, minder afval en nieuwe energie

We kiezen voor duurzaamheid, minder afval en nieuwe energie. We willen zwerfafval in onze gemeente verminderen en naar circulariteit toewerken. We willen duurzame energie voor de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen. We moeten snel stappen zetten om onze energievoorziening te verduurzaam en Drimmelen wil hierin voorop blijven lopen. Dat vraagt soms om moeilijke keuzes. De uitvoering van de Transitie Visie Warmte en het werken aan aardgasvrije wijken vraagt veel mensen en middelen. 
Drimmelen staat voor grote opgaven op het gebied van duurzaamheid. De vraag is niet of we deze transitie technisch kunnen realiseren maar of deze transitie ook sociaal lukt. De energietransitie moet voor iederéén haalbaar en betaalbaar zijn. 

Ook veel direct zichtbare dingen, zoals het proactief opzetten van een laadpalenstructuur voor fiets en auto en de toepassing van LED-veldverlichting, vragen nu om beslissingen en de daarbij behorende randvoorwaarden.

Wat hebben we dit jaar gedaan?

3.3 Economie, recreatie en toerisme

Wat hebben we dit jaar bereikt?

Terug naar navigatie - 3.3 Economie, recreatie en toerisme - Wat hebben we dit jaar bereikt?

Bloeiende en sterk lokaal verbonden economie

Terug naar navigatie - 3.3 Economie, recreatie en toerisme - Wat hebben we dit jaar bereikt? - Bloeiende en sterk lokaal verbonden economie

Een bloeiende en sterk lokaal verbonden economie is belangrijk voor het levendig en bruisend houden van onze dorpen. Zodat je er kunt winkelen, van evenementen kunt genieten, uit eten kunt gaan, kan werken en recreëren. Lokale ondernemers moeten kunnen blijven ondernemen, kunnen groeien, zich ontwikkelen, en daarom willen we ze faciliteren in het ontplooien van nieuwe initiatieven. Op die manier zorgen we voor werkgelegenheid, een gezonde toeristisch-economische sector en vitaliteit van onze dorpen ook richting de toekomst.

Drimmelen moet zich verder ontwikkelen als recreatiegemeente. Met als aantrekkelijke pijlers de Biesbosch, de Zuiderwaterlinie en ons vitale platteland. De Biesbosch is en blijft onze troef als het gaat om natuur en recreatie. Een goede balans daartussen is belangrijk. Dat vraagt om goede samenwerking tussen alle betrokken partijen en heldere keuzes. Er moet een betere spreiding komen van toeristen en recreanten over onze gemeente. De randen van de Biesbosch moeten daar op worden ingericht en de recreatieve ontwikkeling van het Gat van den Ham moet worden gestimuleerd.
Overnachtingen en bestedingen moeten verder zijn toegenomen. De havens van Lage Zwaluwe, Terheijden en Drimmelen en het vitaal platteland vormen het zwaartepunt van onze recreatieve structuur. De gemeente werkt intensief samen met ondernemers en organisaties op het gebied van recreatie en toerisme. Er is een stichting opgericht voor marketing en promotie en er is een nieuw informatiecentrum gerealiseerd in Drimmelen. Er wordt geïnvesteerd in recreatieve verbindingen over land en water.

Wat hebben we dit jaar gedaan?

Wat heeft programma 3 gekost?

Tabel Prg. 3-1 Realisatie en begrotingsafwijkingen programma 3 (bedragen x € 1.000)
Nr. Thema Prim. Begroting Bijg. Begroting Realisatie Afwijkingen
2024 2024 2024 2024
3.1 Woningbouw en ruimte -10.549 N -14.500 N -11.932 N 2.568 V
3.2 Duurzaamheid -4.663 N -8.388 N -4.959 N 3.429 V
3.3 Economie, Toerisme en Recreatie -1.050 N -1.405 N -1.769 N -365 N
Totaal lasten -16.262 N -24.293 N -18.660 N 5.633 V
3.1 Woningbouw en ruimte 7.722 V 11.263 V 8.820 V -2.442 N
3.2 Duurzaamheid 5.105 V 8.625 V 5.515 V -3.110 N
3.3 Economie, Toerisme en Recreatie 302 V 466 V 996 V 530 V
Totaal baten 13.129 V 20.353 V 15.331 V -5.022 N
Saldo van baten en lasten excl. mut. reserves -3.133 N -3.940 N -3.329 N 610 V
Saldo mutaties reserves -553 N 111 V 299 V 188 V
Saldo van baten en lasten incl. mut. reserves -3.686 N -3.829 N -3.031 N 799 V
Nr. Thema Bijg. Begroting Realisatie Verschil Reserves Afwijkingen
2024 2024 2024 2024 2024
3.1 Woningbouw en ruimte -3.238 N -3.112 N 126 V 356 V 482 V
3.2 Duurzaamheid 236 V 556 V 319 V -35 N 285 V
3.3 Economie, Toerisme en Recreatie -938 N -773 N 165 V -133 N 32 V
Saldo van baten en lasten incl. mut. reserves -3.940 N -3.329 N 610 V 188 V 799 V

Begrotingsafwijkingen Programma 3:

3.1 Woningbouw en ruimte (€ 126.000 voordeel; reservemutaties € 355.000 voordeel)
Actieve grondexploitaties (€ 567.000 nadeel; Algemene bedrijfsreserve Grondbedrijf/ reserve Bovenwijkse voorzieningen € 567.000 voordeel) 
Zie voor een inhoudelijke toelichting paragraaf G. Grondbeleid. Het nadeel wordt grotendeels veroorzaakt door het treffen van een extra voorziening ter grootte van € 607.000. Deze wordt gedekt vanuit de Algemene reserve Grondbedrijf (is een voordeel).

Faciliterende grondexploitaties (€ 495.000 voordeel; reserve Landschappelijke inpassing/ reserve Bovenwijkse voorzieningen € 213.000 nadeel)
Met het ingaan van de Omgevingswet zagen we een afwachtende houding bij projectontwikkelaars. Pas in de loop van 2024 kwamen er meer nieuwe plannen binnen maar het duurt dan nog een paar maanden voor we tot een anterieure overeenkomst (en dus verrekening van de kosten) komen.  

Woningbouwprojecten (€ 44.000 voordeel) 
Onze woningbouwambitie is verdubbeld, van 100 woningen per jaar naar 200 woningen per jaar. Om dit mogelijk te maken, hebben wij een projectenteam in het leven geroepen. In 2024 bestond het grootste deel van het team nog uit personeel van derden. Om die reden hebben we een fors positief resultaat op eigen personeelskosten, maar een negatief resultaat op inhuur. In 2025 wordt het aandeel personeel van derden fors teruggebracht. Aan de inkomstenkant zien we dat er minder leges zijn binnengekomen voor principebesluiten. Doordat er onder de Omgevingswet met intaketafels en omgevingstafels wordt gewerkt, worden er minder principeverzoeken ingediend. Hierdoor zijn er minder inkomsten uit leges op principebesluiten.

Ruimtelijke Ordening (€ 249.000 nadeel)
Het nadeel op Ruimtelijke ordening wordt voor het grootste deel veroorzaakt door de inzet van personeel, vooral personeel van derden. Vanwege de komst van de Omgevingswet hebben we in 2023 nog zoveel mogelijk bestemmingsplannen voor het einde van het jaar als ontwerp in procedure gebracht. Omdat veel procedures nog doorliepen in 2024, was hier ook in 2024 extra inzet op nodig. Inmiddels is het aandeel personeel van derden binnen cluster RO fors teruggebracht. 

Omgevingswet (€ 125.000 voordeel)
In 2024 is met de Konijnenburggroep gewerkt aan de eerste fase van het Omgevingsplan. We zijn begonnen met een transitieplan en hebben de gewenste structuur van het omgevingsplan bepaald. Het budget voor inhuur van Konijnenburggroep is volledig ingezet. Door de gedeeltelijke uitbesteding hadden we een aanzienlijk voordeel op eigen personeelskosten; onze inzet kon beperkt blijven tot een aantal kerngroep bijeenkomsten. Verder hadden we een voordeel op advieskosten. Dit betrof budget voor het actualiseren van de Omgevingsvisie. Door een personeelswisseling is het niet gelukt hier in 2024 mee te starten.   

Overige grondzaken (€ 49.000 voordeel)
Door hogere opbrengsten verkoop reststroken en ontvangsten recognities vallen de baten met € 32.000 hoger uit. Ook zijn de kosten voor taxaties grondaankopen en herstel van teruggegeven reststroken lager uitgevallen met € 17.000.

Omgevingsvergunning (€ 137.000 voordeel)
a. Leges (€ 279.000 voordeel)
In het eerste kwartaal van 2025 is er een fout in het VTH systeem naar boven gekomen waardoor er circa € 200.000 aan vorderingen uit de jaren 2021-2023 alsnog zijn gefactureerd. Deze zijn niet in 2025 geboekt maar op 2024 en zien we nu terug in een deel van deze afwijking. De resterende afwijking van € 79.000 komt voort uit het verschuiven van projecten die eerste in 2025 aangevraagd zouden worden maar al in 2024 zijn aangevraagd. Hier is te denken aan bijvoorbeeld het project de Biezen waarvoor eerst 16 woningen in 2024 en 48 in 2025 gepland waren en vervolgens alle 64 woningen alsnog in 2024 zijn aangevraagd. De verschuiving zal in 2025 dan weer een tekort van circa € 70.000 geven. 
b. Toezicht en handhaving / omgevingsvergunningen (€142 .000 nadeel): Het nadeel wordt vooral veroorzaakt door inhuur van personeel. Per abuis staat het budget voor deze inhuur volledig bij RO en niet ook deels bij Vergunningen. Overigens staan er wel inkomsten in de vorm van leges tegenover maar dit is niet volledig kostendekkend.

Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant (€ 63.000 voordeel)
De positieve afwijking komt vooral doordat er minder uitgaven zijn geweest op de budgetten van de hercontroles. Dit is te wijten aan het feit dat er door de OMWB efficiënter wordt gewerkt en dat het naleefgedrag van onze bedrijven verbeterd waardoor er minder hercontroles nodig zijn. 

Diverse kleine verschillen per saldo (€ 29.000 voordeel)

3.2 Duurzaamheid (€ 319.000 voordeel; reservemutaties € 35.000 nadeel)
Duurzaamheid: verduurzaming gemeentelijke panden (€ 35.000 voordeel; reserve Duurzaamheid € 35.000 nadeel)
We zijn in 2024 gestart met het opstellen van een routekaart op het gebied van duurzaamheid gemeentelijk vastgoed. Door de complexiteit van het maken van deze routekaart en de beperkte capaciteit bij gebouwenbeheer is het opstellen van deze routekaart vertraagd. Tweede helft 2025 wordt de raad met een raadsbrief op de hoogte gebracht over de stand van zaken en het vervolg.

Duurzaamheid: inzet ambtelijk personeel (€ 103.000 voordeel)
In 2024 zijn we druk bezig geweest met de actualisatie van het Programma Duurzaamheid, maar daarnaast ook gewoon met de uitvoering van het huidige Programma Duurzaamheid. De capaciteit, die wordt besteed aan de uitvoering, wordt toegeschreven aan de daarbij behorende kostenplaatsen, zoals mobiliteit, energietransitie en klimaatadaptatie. 

Afvalstoffen: beleid (€ 43.000 voordeel)
De kosten voor externe advisering en voorlichting zijn ongeveer € 17.000 lager uitgevallen. Door een personele wisseling (invulling vacature) zijn ook de ambtelijke kosten ongeveer € 26.000 lager.

Afvalstoffenheffing (€ 23.000 nadeel)
Het werkelijke resultaat van de afvalstoffenheffing (uitgaven en inkomsten) bedraagt een tekort van € 123.966 (zie ook de paragraaf B. Lokale heffingen).
De geraamde onttrekking bedraagt (inclusief begrotingswijzigingen) een tekort van € 248.589. Per saldo dus een lager tekort van € 124.623 dan was geraamd (voordeel). Door lagere kosten heeft er ook een lagere BTW toerekening plaatsgevonden waardoor er een tekort op de exploitatie ontstaat van ongeveer € 23.000 (nadeel).

Energietransitie, WijkUitvoeringsPlannen (WUP) en warmteleiding Moerdijk (€ 183.000 voordeel)
Energietransitie (€ 25.000)
Het voordeel wordt veroorzaakt doordat de animo (aanvragen) voor subsidie "groene daken" voor het eerst tegenvalt met € 30.000  en  hoeven we geen financiële bijdrage van € 10.000 meer te betalen aan Energie A16. Ook dit jaar was er een piek van kosten (juridische advisering) met betrekking tot het zonneparkdossier met € 15.000.

Wijkuitvoeringsplannen (WUPs) Hooge Zwaluwe en Terheijden (€ 88.000)
Voor Hooge Zwaluwe is er een licht voordeel van € 10.000. Naast hogere advies- en onderzoekskosten zijn er minder communicatiekosten. Het WUP Hooge Zwaluwe gaat ‘in de uitvoering’ in 2025. Het WUP Terheijden, kwam na een voortvarende project start up, halverwege stil te liggen. Dit omdat de aandeelhouders/eigenaren van TREM besloten niet langer te willen investeren in het warmtenetwerk van Terheijden. Daarmee viel het fundament van het project weg, want we hadden geen communicatieboodschap/ toekomstperspectief meer voor de inwoners. Uiteindelijk is slechts € 10.000 van de geraamde € 75.000 uitgegeven en zijn er minder kosten  gemaakt door een lagere ureninzet van eigen personeel met € 13.000. Het WUP Terheijden mag dan stil komen te liggen, maar het budget (vanuit programma SIE2/PNB) dient in 2025 wel te worden aangewend voor andere warmteprojecten. We zijn immers een overeenkomst aangegaan met Provincie en Buurkracht.

Warmteleiding Moerdijk (€ 70.000)
De ontwikkelingen rond deze toekomstige ‘Brabantleiding’ (van Moerdijk naar Geertruidenberg) zijn op een heel laag pitje komen te staan. Het private warmtebedrijf Ennatuurlijk heeft hier voorlopig haar handen vanaf getrokken, mogelijk vanwege de warmtewet die per 1 januari 2026 van kracht wordt. Deze bepaalt dat de energie-infrastructuur voor 51% in publieke handen moet zijn, en dat maakt het voor hen minder interessant. Het budget van € 40.000 was door ons opgenomen voor nader onderzoek, om daarmee inzicht te krijgen of gemeente Drimmelen/onze kernen konden profiteren van deze warmteleiding in relatie tot aardgasvrije wijken. Dit onderzoek heeft dus niet meer plaatsgevonden. Het project (ook onderdeel van RES West-Brabant) heeft wel ambtelijke uren gekost, maar minder dan was geraamd (€ 30.000).

Diverse kleine verschillen per saldo (€ 22.000 nadeel)

3.3 Economie, recreatie en toerisme (€ 165.000 voordeel; reservemutaties € 133.000 nadeel)
Toerisme en recreatie (toeristenbelasting) (€ 115.000 voordeel; reserve Toerisme en recreatie € 115.000 nadeel) 
De opbrengst van de toeristenbelasting wordt volledig besteedt aan uitgaven Toerisme en recreatie. De niet bestede middelen van ongeveer € 115.000 worden conform gestort in de reserve Toerisme en recreatie voor besteding in de volgende jaren. Het voordeel bestaat grotendeels uit een werkelijk hogere opbrengst toeristenbelasting met € 35.000. In de begroting was de opbrengst te laag geraamd. Tevens is er ook een lager uitgekeerd aan subsidies met ongeveer € 35.000 en zijn een aantal projecten vertraagd zoals Uitvoering aantrekkelijke entrees kernen (totaal € 100.000, waarvan € 50.000 gereserveerd voor 2024) en Nieuwe toeristische bewegwijzering (€ 25.000). Deze projecten en meer worden in 2025 uitgevoerd.

Onderbesteding investeringen  (€ 19.000 voordeel; reservemutaties € 17.000 nadeel) 
Als gevolg van vertraagde uitvoering van de investeringen zijn er lagere kapitaallasten. Dit bestaat uit lagere afschrijvingslasten met € 47.000 (voordeel) en een rentetoerekening (omslagrente) van € 28.000 (nadeel) welke niet geraamd was op het programma. De raming van de rentelasten (omslagrente) zijn opgenomen in het programma Algemene dekkingsmiddelen). Een groot deel van de afschrijvingslasten wordt gedekt vanuit de reserve Kapitaallasten. Door de lagere onttrekking geeft dit een nadeel van € 17.000. Voor een inhoudelijke toelichting op de voortgang van deze investeringen wordt verwezen naar het onderdeel "Lopende kredieten programma 3".

Stimulering en ondersteuning van ondernemers: ondernemersloket en - fonds (€ 38.000 voordeel)
Het invoeren van een (gemeente breed) ondernemersfonds is een ingrijpend besluit, dat vraagt om draagvlak onder de ondernemers. In 2024 is gestart met een draagvlakonderzoek, in de vorm van individuele gesprekken, een informatiebijeenkomst en een eerste enquête. De uitkomsten van het onderzoek worden in 2025 verwacht. De kosten voor de invoeren van het fonds zijn daarom ook niet uitgegeven. 

Beleid ter versterking van economische bedrijvigheid: uitvoering nota Economie en ontwikkeling berdrijventerreinen (€ 97.000 voordeel) 
Het traject ter voorbereiding op de ontwikkeling/uitbreiding van bedrijventerrein Brieltjenspolder loopt nog in 2025.

Afwaardering / verkoop perceel grond (€ 116.000 nadeel)
Ten behoeve van toekomstige woningbouw in Hooge Zwaluwe is een grond perceel aangeschaft. Een deel ervan is tegen taxatiewaarde (agrarische gronden) verkocht. De gemiddelde m2 prijs was hoger voor het gehele perceel dan deel wat tegen agrarische taxatiewaarde is verkocht. Dit betreft een afwaardering van ongeveer € 116.000 (nadeel). Dit "verlies" zal gecompenseerd gaan worden wanneer we overgaan naar een actieve grondexploitatie (BIE). Zie hiervoor ook de paragraaf G. Grondbeleid (Project Hooge Zwaluwe Zuid).

Diverse kleine verschillen per saldo (€ 12.000 voordeel)

Lopende kredieten programma 3

Tabel
Lopende kredieten Jaar (van aanvang) Raming Totaal Uitgaven Restant Projectfase Planning (afgerond in )
Thema Duurzaamheid
Aanschaf Papiercontainers 2023/14-12 2024 480.000 322.707 157.293 5. Realisatie Q2 2025
Totaal 480.000 322.707 157.293

Aanschaf Papiercontainers 2023/14-12 
Papiercontainer zijn uitgewisseld als het gaat om de huisaansluitingen. De bovengrondse containers voor de hoogbouw zitten in de aanbestedingsfase. In de tweede helft van 2025 zullen de containers geplaatst worden. 

Thema 3

Terug naar navigatie - Lopende kredieten programma 3 - Thema 3
Tabel
Lopende kredieten Jaar (van aanvang) Raming Totaal Uitgaven Restant Projectfase Planning (afgerond in )
Thema Economie, recreatie en toerisme
Voetgangers- veerverbinding Drimmelen 2019 150.000 46.386 103.614 2. Definitie 2027-2028
Vervanging stroomkasten 2021 150.000 85.388 64.612 5. Realisatie Q2 2025
Verlengen fietspad Beverpad (fase 3) 2022 812.000 36.474 775.526 3. Ontwerp Q2/3 2026 (fase 1)
Haven Lage Zwaluwe 2022 184.271 98 184.173 3. Ontwerp Q4 2025
Totaal 1.296.271 168.346 1.127.925

Voetgangers- veerverbinding Drimmelen
Samen met de gemeenten Altena en Geertruidenberg is de intentie uitgesproken om te komen tot een driehoeksveerverbinding. Doordat de aanlandplaats in Altena nog niet in 2026 voorzien kan worden is de uitwerking van deze intentie doorgeschoven naar 2027.

Vervanging stroomkasten
De voorbereiding voor het vervangen van de verdeelkasten is afgerond in 2024. De vervanging zal plaats vinden in jaar 2025.

Verlengen fietspad Beverpad (fase 3)
Na een uitgebreid voorbereidings- en participatietraject wordt in mei 2025 het voorkeurstracé voor de aansluiting van het Beverpad op Lage Zwaluwe (bestuurlijk) vastgesteld. Hierna wordt het ontwerp verder uitgewerkt/vastgesteld en worden in de loop van 2025 de benodigde (planologische) procedures doorlopen, vergunningen aangevraagd en overeenkomsten met de betrokken partijen (o.a. Waterschap, Rijksvastgoedbedrijf en IJsvereniging) opgesteld en ondertekend. Het project wordt in twee fases uitgevoerd. Het streven is om de eerste fase in 2026 uit te voeren. De tweede fase volgt op het moment dat het Waterschap de dijkversterking realiseert (naar verwachting over ca. 5 jaar).  

Haven Lage Zwaluwe
Er vinden gesprekken plaats tussen de gemeente, de huidige erfpachter (Dubbelman) en Rijkswaterstaat en het Rijksvastgoedbedrijf. Mogelijke scenario's over de inrichting van het gebied worden met hen besproken. De communicatie met Rijkswaterstaat en Rijksvastgoedbedrijf lopen echter moeizaam waardoor er nog geen concrete plannen zijn gemaakt of bestuurlijke besluiten zijn genomen. 

Af te sluiten kredieten programma 3

Tabel
Af te sluiten kredieten Jaar (van aanvang) Raming Totaal Uitgaven Restant
Thema Woningbouw en ruimte
Stedenbouwkundige visie Stuifhoekgebied 2021 95.000 94.046 954
Totaal thema Woningbouw en ruimte 95.000 94.046 954
Thema Duurzaamheid
Vervanging GFT mini-containers 2023 525.000 537.008 12.008-
Totaal thema Duurzaamheid 525.000 537.008 12.008-
Totaal 620.000 631.054 11.054-

Toelichting af te sluiten kredieten (afwijking > € 25.000)
Geen toelichting benodigd.

4. Sociaal Domein

Inleiding sociaal domein

4.1 Onderwijs, jeugd en gezondheid

Wat hebben we dit jaar bereikt?

Terug naar navigatie - 4.1 Onderwijs, jeugd en gezondheid - Wat hebben we dit jaar bereikt?

We willen kwalitatief goed onderwijs in goed geventileerde scholen met groene schoolpleinen

Terug naar navigatie - 4.1 Onderwijs, jeugd en gezondheid - Wat hebben we dit jaar bereikt? - We willen kwalitatief goed onderwijs in goed geventileerde scholen met groene schoolpleinen

We willen kwalitatief goed onderwijs in goed geventileerde scholen met groene schoolpleinen. We staan voor gelijke kansen en willen samen met het onderwijs kijken hoe we dat optimaal kunnen invullen. Onze jeugd verdient meer aandacht en mag meer meedoen door meer activiteiten te organiseren met onze jongerenwerkers en buurtsportcoaches. Als het even niet zo goed gaat, investeren we in de samenwerking tussen onder andere scholen, huisartsen en jeugdzorg in alle dorpen. Zo thuis mogelijk en niet alles medisch maken. Gezondheid is een belangrijk onderwerp in en buiten het sociaal domein. In Drimmelen stimuleren we dit.

Prestatie-indicator Werkelijk 2023 Begroot 2024 Werkelijk 2024
Aantal vve-leerlingen (voor- en vroegschoolse educatie) 38 40 38
Percentage doorverwijzingen door huisartsen 39 40 100
Percentage overgewicht jongeren 10 10 10
Percentage roken jongeren 4 2 7
Percentage problematisch alcoholgebruik jongeren niet beschikbaar 4 niet beschikbaar
Percentage recent binge drinken ** 23 32
Percentage jongeren dat te weinig sport en beweegt (semi-inactief/inactief) niet beschikbaar 40 niet beschikbaar
Pecentage kinderen dat dagelijks minstens 1 uur beweegt (4-11 jaar) ** 44 44
*Gegevens zijn afkomstig van de jaarlijkse screening van de GGD in de tweede klas van het voortgezet onderwijs. Deze jongeren zijn 13 of 14 jaar.
** Wegens wijziging van screening zijn indicatoren aangepast

Wat hebben we dit jaar gedaan?

4.2 Participatie en schuldenproblematiek

Wat hebben we dit jaar bereikt?

Terug naar navigatie - 4.2 Participatie en schuldenproblematiek - Wat hebben we dit jaar bereikt?

Iedereen heeft recht op een sociaal minimum

Terug naar navigatie - 4.2 Participatie en schuldenproblematiek - Wat hebben we dit jaar bereikt? - Iedereen heeft recht op een sociaal minimum

Iedereen heeft recht op een sociaal minimum. Het Rijk is daar in de basis aan zet. Lokaal kunnen wij het verschil maken en veel van het (landelijk) verloren vertrouwen terugwinnen. De nieuwe vormen van armoede, zoals energiearmoede, pakken we aan en lossen we op. Ook door de verbinding tussen domeinen te leggen.

Prestatie-indicator Werkelijk 2023 Begroot 2024 Werkelijk 2024
Aantal plaatsen beschut werken 8 9 10
Aantal loonkostensubsidie 47 55 43
Aantal Wsw-ers 47 47 43

4.3 Sociale structuur, sport en zorg

Wat hebben we dit jaar bereikt?

Terug naar navigatie - 4.3 Sociale structuur, sport en zorg - Wat hebben we dit jaar bereikt?

Investeren in onze sociale structuur

Terug naar navigatie - 4.3 Sociale structuur, sport en zorg - Wat hebben we dit jaar bereikt? - Investeren in onze sociale structuur

De zorgvraag neemt toe. Op alle zorgterreinen, van jong tot oud en van rijk tot arm. Nu is hét moment om te investeren in onze sociale structuur, het voorliggend veld. Meer en hogere subsidies voor onze verenigingen, stimuleringsregelingen op het gebied van bijvoorbeeld gezondheid, bewegen en sport, vernieuwde afspraken met onze welzijnsinstellingen. De dorpshuizen vervullen een cruciale functie in onze dorpen. Op deze manier houden we de zorg in de toekomst goed en betaalbaar. Sporten is gezond en zorgt voor sociale samenhang.

Prestatie-indicator Werkelijk 2023 Begroot 2024 Werkelijk 2024
Percentage jeugdleden sportverenigingen 41 45 38
Aantal deelnemers SjorsSportief en -creatief 392 450 276
Aantal kinderen dat na Sjors sportief en -creatief lid wordt van club/vereniging ** 59 55 n.n.b.
** stabilisatie vanwege corona

Wat heeft programma 4 gekost?

Tabel Prg. 4-1 Realisatie en begrotingsafwijkingen programma 4 (bedragen x € 1.000)
Nr. Thema Prim. Begroting Bijg. Begroting Realisatie Afwijkingen
2024 2024 2024 2024
4.1 Onderwijs, Jeugd en gezondheid -12.333 N -13.431 N -13.522 N -90 N
4.2 Participatie en schuldenproblematiek -8.077 N -14.499 N -13.029 N 1.470 V
4.3 Sociale structuur, sport en zorg -12.590 N -13.091 N -13.654 N -563 N
Totaal lasten -33.001 N -41.021 N -40.205 N 816 V
4.1 Onderwijs, Jeugd en gezondheid 788 V 1.078 V 1.028 V -50 N
4.2 Participatie en schuldenproblematiek 4.250 V 10.052 V 10.380 V 328 V
4.3 Sociale structuur, sport en zorg 1.536 V 1.681 V 2.200 V 519 V
Totaal baten 6.574 V 12.811 V 13.609 V 798 V
Saldo van baten en lasten excl. mut. reserves -26.427 N -28.210 N -26.596 N 1.614 V
Saldo mutaties reserves 846 V 1.254 V 1.260 V 6 V
Saldo van baten en lasten incl. mut. reserves -25.581 N -26.956 N -25.336 N 1.620 V
Nr. Thema Bijg. Begroting Realisatie Verschil Reserves Afwijkingen
2024 2024 2024 2024 2024
4.1 Onderwijs, Jeugd en gezondheid -12.353 N -12.493 N -140 N 0 V -140 N
4.2 Participatie en schuldenproblematiek -4.447 N -2.649 N 1.798 V 0 V 1.798 V
4.3 Sociale structuur, sport en zorg -11.410 N -11.454 N -44 N 6 V -38 N
Saldo van baten en lasten incl. mut. reserves -28.210 N -26.596 N 1.614 V 6 V 1.620 V

Begrotingsafwijkingen Programma 4:

4.1 Onderwijs, Jeugd en Gezondheid (€ 140.000  nadeel)

Onderwijs (€ 46.000 nadeel) 
Het leerlingenvervoer kostte € 46.000 meer dan begroot na de start met de nieuwe vervoerder in het nieuwe schooljaar. Dit is het gevolg van de aanbesteding waarbij het nieuwe contract duurder is dan het vorige. Daarnaast is er een voordeel van € 59.000 op vroeg- en voorschoolse educatie door correcties op de uitgaven van 2022 en 2023. De lasten voor onderwijshuisvesting zijn echter per saldo € 55.000 hoger uitgevallen door toegerekende rentelasten. Het resterende verschil van € 4.000 hogere kosten is toe te bedelen aan diverse kleine posten.

Jeugd (€ 77.000 nadeel)
De kosten voor de niet vrij toegankelijke jeugdzorg zijn € 283.000 hoger uitgevallen. Dit komt door de toenemende complexiteit van hulpvragen (Multi problematiek), waardoor trajecten intensiever en langduriger zijn. Dit is vooral terug te zien in de ambulante jeugdhulp, pleegzorg en gezinshuiszorg. Dit is te verklaren doordat steeds meer hulpverlening dichterbij huis wordt georganiseerd zoals ook wordt beoogd in de regiovisie.
Tegenover deze kostenstijging staan twee incidentele meevallers. De eerste is een positief resultaat van het CJG over 2023, wat heeft geleid tot een afrekening van € 106.000. De tweede is een afrekening van Zorg in Natura over de periode 2020-2023, wat resulteerde in een voordeel van € 108.000. Deze afrekening vloeit voort uit een herbeoordeling van de verdeling van enkele zorgkosten in die periode.
Het resterende verschil van € 8.000 aan hogere kosten is toe te schrijven aan diverse kleinere posten.

Gezondheid (€ 17.000 nadeel)
Alle verstrekte trapliften tot en met juli 2024 zijn bekostigd vanuit de specifieke uitkering GALA valpreventie. Uiteindelijk bleken de kosten voor valpreventie hierdoor € 19.000 hoger uit te komen dan de beschikbare GALA-middelen.
Het resterende verschil van € 2.000 lagere kosten wordt veroorzaakt door diverse kleine posten.

4.2 Participatie en schuldenproblematiek (€ 1.798.000 voordeel)

Participatie en schuldenproblematiek (€ 105.000 voordeel)
De lasten voor schuldhulpverlening (€ 63.000 voordeel) zijn lager uitgekomen dan begroot doordat een deel van de kosten voor vroegsignalering gedekt konden worden met een specifieke uitkering. Daarnaast werd in de begroting rekening gehouden met een aanzienlijke stijging van het aantal aanvragen voor schuldhulpverlening. De uiteindelijke stijging is echter lager uitgekomen dan verwacht.
De kosten van bijzondere bijstand zijn lager dan verwacht doordat de huur van woningen voor de opvang van statushouders in 2024 lager bleek dan de middelen die hiervoor waren toegekend (€ 30.000 voordeel). Daarentegen is de kwijtschelding gemeentelijke belastingen hoger uitgekomen dan verwacht (€ 30.000 nadeel) door kwijtschelding van rioolheffing en afvalstoffenheffing over 2023.
Het resterende verschil van €42.000 lagere kosten wordt veroorzaakt doordat er per saldo meer BUIG-middelen van het rijk zijn ontvangen voor de loonkostensubsidies en bijstandsuitkeringen (participatie uitkeringen) dan er daadwerkelijk uitgekeerd moest worden en nodig was voor de uitvoering. De hoger dan voorziene BUIG-middelen komen voort uit de hogere loon- en prijsbijstelling die in het najaar door het Rijk bekend worden gemaakt. 

Middellange termijn opvang vluchtelingen Oekraïne (€ 1.693.000 voordeel)
De gemeente ontving een grotere bijdrage dan was ingediend bij het voorschot. De werkelijke uitgaven ten opzichte van de ontvangen subsidie (gerealiseerde opvangplaatsen) zijn ongeveer € 1.693.000 lager (voordeel voor gemeente). Het voordeel van de jaarrekening 2024 ten opzichte van 2023 (€ 659.000 voordeel) is € 1.034.000 hoger, ondanks de verlaging van de normbedragen in 2024 ten opzichte 2023. De uitvoeringskosten in 2023 waren veel hoger dan 2024 door de kosten voor cruiseschip en de eenmalige transitiekosten.

4.3 Sociale structuur, sport en zorg (€ 44.000 nadeel en € 6.000  voordeel reservemutaties)

Sociale structuur (€ 82.000 nadeel, € 6.000 voordeel reservemutaties)
De kosten van de gemeenschapshuizen zijn hoger (€ 108.000) door toegerekende rentelasten op de activa. Daarentegen was er minder klein onderhoud noodzakelijk aan de gebouwen (€ 11.000 voordeel).
Het resterende verschil van € 21.000 voordeel inclusief reservemutaties wordt veroorzaakt door diverse kleine posten.

Sport (€ 268.000 nadeel)
Voor sport in het algemeen is het nadeel € 158.000:
- toegerekende rentelasten op de activa voor sportaccommodaties (€ 47.000 nadeel)
- inhuur personeel voor het evalueren van het accommodatiebeleid en het op orde krijgen van de uitvoering hiervan (€ 68.000 nadeel)
- diverse kleine posten (€ 43.000 nadeel).  

Binnensport € 66.000 nadeel:
- hogere concessievergoeding van de Amerhal (€ 35.000 nadeel) inclusief het onderzoek in verband met de hoogte van de concessie;
- hogere energielasten sporthallen (€ 39.000 nadeel). Door faillissement van de oude energieleverancier is de overstap gemaakt naar een andere leverancier. De energieprijzen bij de nieuwe leverancier liggen hoger;
- diverse kleine voordelige verschillen (€ 8.000 voordeel)

Buitensport € 55.000 nadeel. Dit nadeel wordt met name veroorzaakt door hogere kosten voor onderhoud aan de accommodaties dan waar in de begroting rekening mee was gehouden. Zo zijn bij zowel Madese Boys als bij SV Terheijden hoge kosten gemaakt voor het herstellen van kunstgrasvelden.

Zwembaden € 11.000 voordeel.
- € 14.000 nadeel als gevolg van hogere advieskosten en personele inzet dan geraamd in verband met de rechtsprocedure inzake de renovatie van de zwembaden
- € 27.000 voordeel door hogere baten uit de Specifieke uitkering stimulering sport (compensatie BTW)
- diverse kleine posten (€ 2.000 nadeel)

Zorg (€ 306.000 voordeel)
De regionale voorziening Beschermd Wonen Wmo eindigde in 2024 met € 521.000 voordeel. Door een combinatie van voorzichtig begroten door de GR Beschermd Wonen en extra uitkeringen door het Rijk voor loon- en prijsindexatie en voor volumestijging heeft de regio Beschermd Wonen een groter overschot dan voorzien. Overschotten worden verdeeld over de deelnemende gemeenten naar rato van het aantal inwoners.  Naast de niet voorziene afrekening van het overschot over 2023 van € 180.000 ontvangt de gemeente Drimmelen € 341.000 meer overschot dan was voorzien over 2024. Het overschot is mede ontstaan door streng te indiceren voor Beschermd Wonen, waardoor de druk bij de lokale Wmo voorziening Begeleiding toeneemt.  
Aan begeleiding en dagbesteding Wmo is € 143.000 (nadeel) meer uitgegeven dan voorzien door stijging van de vraag door extramuralisatie, kortere behandelingen, langer thuis blijven wonen en strenger indiceren bij Beschermd Wonen. 
Ondanks dat de trapliften tot en met juli verantwoord zijn onder GALA Valpreventie is er € 56.000 (nadeel) meer besteed aan woningaanpassingen dan begroot. We zien het aantal woningaanpassingen snel toenemen door de vergrijzing en omdat onze inwoners langer thuis willen of moeten blijven wonen.  Ook is er een tekort aan levensloopbestendige woningen in onze gemeente waardoor senioren niet naar een geschikte woning kunnen verhuizen. 
De lasten ten behoeve van rolstoelvoorzieningen zijn € 56.000 (voordeel) lager dan begroot wegens een nieuw contract voor hulpmiddelen.
Tot slot zijn de kosten voor toegang Wmo € 70.000 (nadeel) hoger uitgevallen door inhuur van personeel voor vervanging van langdurig zieken.

Lopende kredieten programma 4

Tabel
Lopende kredieten Jaar (van aanvang) Raming Totaal Uitgaven Restant Projectfase Planning (afgerond in )
Thema Sociale structuur, sport en zorg
LED verlichting buitensport 2022 250.000 290.247 40.247- 6. Nazorg-, en overdracht Q4 2025
Investering in Frisse scholen - 2023 (CA) 2023 125.000 43.727 81.273 4. Voorbereiding Q4 2026
Nieuwbouw IKC de Stuifhoek 24/00 2024 9.982.645 492.735 9.489.910 4. Voorbereiding Q4 2026
Krediet Frisse scholen 2024 VJN 24 2024 125.000 3.231 121.769 4. Voorbereiding Q4 2026
Vervangen 3 kunststof banen Tennis Ruitersvaart 2022 76.500 - 76.500 1. Initiatief Q1 2024
Renov. toplaag grasveld A Moerbos 2023 132.113 114.286 17.827 6. Nazorg-, en overdracht Q3 2025
Totaal 10.691.258 944.227 9.747.031

LED verlichting buitensport
Alle werkzaamheden zijn uitgevoerd. Afronding van het krediet vindt plaats na definitieve vaststelling van de BOSA-subsidie.  Deze wordt in 2025 verwacht.

Investering in Frisse scholen - 2023 (CA) / Krediet Frisse scholen 2024 VJN 24 
In 2024 is het onderzoek afgerond naar de benodigde aanpassingen per school om te voldoen aan de eisen van Frisse Scholen Klasse B. De uitkomsten zijn gedeeld met de schoolbesturen. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt over de inzet van de subsidie, de planning en de uitvoering.  Hierna kan het restant van € 450.000 worden verdeeld (met terugwerkende kracht vanaf 2023 t/m 2026 is er € 125.000 per jaar beschikbaar). De uitvoering en verdeling vindt deels plaats in 2e helft 2025 en grotendeels in 2026.

Nieuwbouw IKC de Stuifhoek 24/00 
In 2024 is de voorbereiding van de nieuwbouw IKC de Stuifhoek in Made afgerond. Na gunning maakte de aannemer het definitieve ontwerp (DO) voor IKC de Stuifhoek. In meerdere sessies is het voorlopig in samenspraak met gemeente, gebruikers en onder regie van Van Daalen doorontwikkeld tot een definitief ontwerp. Begin 2025 start de bouw en in het eerste kwartaal van 2026 moet het klaar zijn. 

Vervangen 3 kunststof banen Tennis Ruitersvaart
De tennisbanen konden langer mee dan verwacht waardoor vervanging uitgesteld kon worden. De vervanging is gepland voor het laatste kwartaal van 2025. 

Renovatie toplaag grasveld A Moerbos
Er wordt nog een verharding aangelegd. De afronding is gepland voor het derde kwartaal van 2025.

Af te sluiten kredieten programma 4

Tabel
Af te sluiten kredieten Jaar (van aanvang) Raming Totaal Uitgaven Restant
Thema Sociale structuur, sport en zorg
Voorbereidingskrediet Stuifhoek 2020 390.000 388.877 1.123
Renovatie zwembaden Randoet / Puzzelbad 2018 3.627.152 3.700.703 73.550-
Trapveldje Hooge Zwaluwe 2021 154.755 152.889 1.866
Pumptrackbaan 2022 125.000 156.022 31.022-
Soc cult dorpshart investering kerk 2022 3.000.000 3.000.000 -
Soc cult dorpshart bibliotheek 2022 312.500 312.500 -
Soc cult dorpshart verzinkbaar podium 2022 60.000 50.000 10.000
Soc cult dorpshart inrichting te verhuren ruimtes stichting 2022 1.032.000 1.032.000 -
Sportprk Ruitersvaart verv.toplaag VJN24 2024 131.000 135.393 4.393-
Vervang gevel Sporthal de Amerhal VJN24 2024 120.000 120.823 823-
Totaal Thema Sociale structuur, sport en zorg 8.952.407 9.049.206 96.799-
Totaal 8.952.407 9.049.206 96.799-

Toelichting af te sluiten kredieten (afwijking > € 25.000)
Renovatie zwembaden Randoet / Puzzelbad
De splashparken zijn in 2024 vernieuwd. De kosten zijn hoger uitgevallen dan verwacht door werkzaamheden van onvoldoende kwaliteit door de aannemer, die moesten worden hersteld. De extra kosten zijn meegenomen in de juridische procedure die tegen de aannemer loopt.

Pumptrackbaan
De kosten  van de pumptrackbaan zijn hoger dan begroot als gevolg van het herinrichten van de berm en het asfalt rondom de pumptrackbaan. Daarentegen zijn de kosten in de exploitatie voor bermonderhoud en asfalteringsonderhoud wegen in 2024 hierdoor lager uitgevallen.

5. Algemene Dekkingsmiddelen

Inleiding algemene dekkingsmiddelen

Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de algemene dekkingsmiddelen.  De algemene dekkingsmiddelen zijn de gemeentelijke inkomsten die vrij besteedbaar en daarmee bestuurlijk afweegbaar zijn. De besteding van deze inkomsten is niet gerelateerd aan een vooraf bepaald doel (programma). Het gemeentefonds (algemene uitkeringen) en de OZB (lokale heffingen) zijn de grootste onderdelen. We lichten hierna de significante verschillen tussen de begrote en werkelijke inkomsten toe. 

Tabel Prg. AD-1 Realisatie en begrotingsafwijkingen programma algemene dekkingsmiddelen (bedragen x € 1.000)
Thema Primaire Begroting Bijg. begroting Realisatie Afwijkingen
2024 2024 2024 2024
A. Lokale heffingen Lasten -371 N -347 N -643 N -296 N
B. Algemene uitkeringen Lasten -6 N -6 N -5 N 1 V
C. Dividend Lasten 0 N 0 N 0 N 0 V
D. Saldo financieringsfunctie Lasten -561 N -1.024 N -118 N 906 V
E. Overige algemene dekkingsmiddelen Lasten -295 N -674 N -332 N 342 V
F. Onvoorzien Lasten -5 N -5 N -9 N -4 N
G. Vennootschapsbelasting Lasten -13 N -13 N -8 N 5 V
Totaal lasten algemene dekkingsmiddelen -1.250 N -2.068 N -1.114 N 954 V
A. Lokale heffingen Baten 5.736 V 5.736 V 5.605 V -132 N
B. Algemene uitkeringen Baten 46.591 V 48.829 V 49.389 V 559 V
C. Dividend Baten 91 V 91 V 79 V -12 N
D. Saldo financieringsfunctie Baten 77 V 77 V 113 V 36 V
E. Overige algemene dekkingsmiddelen Baten 0 V -0 V 0 V 0 V
F. Onvoorzien Baten 0 V 0 V 0 V 0 V
G. Vennootschapsbelasting Baten 0 V 0 V 0 V 0 V
Totaal baten algemene dekkingsmiddelen 52.496 V 54.733 V 55.185 V 452 V
Saldo van baten en lasten excl. mutaties reserves 51.246 V 52.665 V 54.071 V 1.406 V
Mutatie Reserves 0 V 0 V 0 V 0 V
Saldo van baten en lasten inclusief mutaties reserves 51.246 V 52.665 V 54.071 V 1.406 V

Analyse algemene dekkingsmiddelen

Tabel Prg. AD-2 Realisatie en begrotingsafwijkingen programma algemene dekkingsmiddelen (bedragen x € 1.000)
Cijfers Alg. Dekkingsmiddelen (x 1.000 Bijg. begroting Realisatie Afwijkingen
2024 2024 2024
A. Lokale heffingen 5.390 V 4.962 V -428 N
B. Algemene uitkeringen 48.824 V 49.384 V 560 V
C. Dividend 91 V 79 V -12 N
D. Saldo financieringsfunctie -947 N -5 N 942 V
E. Overige algemene dekkingsmiddelen -675 N -332 N 343 V
F. Onvoorzien -5 N -9 N -4 N
G. Vennootschapsbelasting -13 N -8 N 5 V
Saldo van baten en lasten inclusief mutaties reserves 52.665 V 54.071 V 1.406 V

A. Lokale heffingen

Onder de Lokale heffingen vallen de volgende belastingen:
- Onroerendezaakbelasting
- Precariobelasting
- Toeristenbelasting.

Een nadere toelichting op deze belastingen is opgenomen in de paragraaf B. Lokale heffingen.

Het nadeel van € 428.000 wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een verhoogd aantal bezwaren en inefficiënties die zijn opgetreden in de overdracht van TOG naar SVHW. De toegenomen bezwaren en afhandeling ervan hebben geleid tot lagere OZB baten (circa € 131.000 nadelig), maar vooral hogere invorderingskosten, inzet van zowel TOG als SVHW en een hogere belasting op onze eigen organisatie (circa € 304.000 nadelig). Het restant van € 7.000 voordelig wordt veroorzaakt door diverse kleine posten.

 

B. Algemene uitkeringen

De werkelijk ontvangen uitkeringen uit het gemeentefonds liggen € 560.000 hoger dan begroot. Hiervan heeft €366.000 betrekking op het boekjaar 2024. Dit verschil is grotendeels het gevolg van gunstiger uitpakkende effecten uit de uitgebrachte circulaires in combinatie met voorzichtig geraamde stelposten. € 194.000 heeft betrekking op correcties en nabetalingen over voorgaande jaren als gevolg van het definitief vaststellen van aantallen van maatstaven. In beide bedragen zijn herverdeeleffecten opgenomen als gevolg van een gewijzigde definitie ‘huishoudens met een laag inkomen’ met geactualiseerde aantallen vanuit CBS (met ingang van juli 2024). Dit draagt in hoge mate bij het voordeel.

Overeenkomstig het in eerdere jaren toegepaste stelsel, verwerken we circulairebijstellingen in het jaar van uitbetaling. Dat betekent dat niet de volledige effecten van de decembercirculaire 2024 zijn verwerkt. 

C. Dividend

Tabel AlgDm-4 Dividend
Deelneming Belang Drimmelen (%) Verkrijgingsprijs 31-12-2024 Dividend Prim. Begroting 2024 Dividend na wijziging 2024 Dividend Realisatie 2024 Dividend Afwijking 2024
NV Brabant Water 1,400% 120.252 0 0 0 0
Bank Nederlandse gemeenten 0,065% 82.647 91.065 91.065 78.680 -12.385
Eerste Traais Warmtebedrijf B.V. 0,909% 1 0 0 0 0
Totaal 91.065 91.065 78.680 -12.385

De gemeente bezit 0,065% van de totale aandelen van de Bank Nederlandse gemeenten (BNG) en bezit daarmee 36.426 aandelen. Het dividend over 2023 (verantwoord in 2024) bedraagt € 2,16 per aandeel. Dat leidt tot een totaal dividend van € 78.680 in totaal. In de begroting hebben we rekening gehouden met € 2,50 per aandeel.

D. Saldo financieringsfunctie

Het voordeel van € 942.000 op de financieringsfunctie bestaat uit twee effecten.

Het daadwerkelijke saldo (externe) rentelasten en -baten bedraagt €651.000 ten opzichte van € 947.000. Dit betekent een voordeel van € 296.000.

Het financieringsresultaat is het werkelijk toegerekende resultaat van de externe rentelasten en -baten. De omslagrente is in 2024 hoger dan 0,5% (zie Paragraaf D. Financiering). Hierdoor moet de gemeente de rentelasten en -baten toerekenen aan alle programma’s. Dit leidt tot hogere lasten binnen de programma’s en een voordeel op het saldo financieringsfunctie onder de algemene dekkingsmiddelen van  € 646.000.

E. Overige algemene dekkingsmiddelen

Onder de overige algemene dekkingsmiddelen staan bedragen die nog niet specifiek aan een programma zijn toegewezen zoals de kosten voor het vervangen van gepensioneerden, vacaturegelden en een meer toekomstigbestendige bezetting, waaronder traineeships. Doordat daadwerkelijke kosten of benutting van de middelen gedeeltelijk op de feitelijke programma's zijn geboekt, ontstaat binnen de algemene dekkingsmiddelen een voordeel van € 343.000.

F. Onvoorzien

Het BBV verplicht ons om een post onvoorzien op te nemen. Als binnen de begroting geen andere dekkingsmiddelen beschikbaar zijn, kan de gemeente een beroep doen op deze post. Dit kan alleen als de last onvoorzienbaar, onvermijdbaar, onuitstelbaar en incidenteel is. 

In verband met de implementatie van het nieuwe financiële pakket en bijbehorende migratie van de data, hebben  we enkele oude kleine boekingen moeten corrigeren om  de gegevens schoon over te kunnen hevelen.  Dit heeft geleid tot een resultaateffect van  € 9.000.

G. Vennootschapsbelasting

De belastingplicht gaat over alle opbrengsten die de gemeenten ontvangen voor diensten die niet rechtstreeks in verband staan met de uitoefening van het openbaar bestuur. Voor Drimmelen zijn dit inkomsten uit (actieve) grondexploitatie en opbrengsten uit de reststromen afval. 

6. Overhead

Inleiding overhead

Om de gemeenteraad op eenvoudige wijze meer inzicht te geven in de totale kosten van de overhead voor de organisatie en ook meer zeggenschap over die kosten te geven, treft u hier een apart overzicht aan. In de programma’s leest u de kosten die betrekking hebben op het primaire proces. Om vast te stellen welke kosten gerekend kunnen worden tot de overhead, gebruiken we de volgende definitie: alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. Het uitgangspunt is dat kosten zoveel mogelijk direct worden toegerekend aan de betreffende taken/activiteiten. Dit betekent dat alle kosten, die direct verbonden zijn aan activiteiten die gericht zijn op de externe klant, in de betreffende taakvelden zijn geregistreerd.

Toerekening overhead aan grondexploitaties, investeringen en subsidieprojecten
Er is een uitzondering gemaakt voor grondexploitaties, investeringen en subsidieprojecten. Het saldo dat gepresenteerd wordt onder de overhead is daarom een netto bedrag.
De toerekening heeft plaatsgevonden op basis van het aantal uren dat geraamd is ten laste van de grondexploitaties en kredieten. Voor deze uren is een opslag voor de overhead berekend en verwerkt in de begroting. De opslag is berekend door de totale (bruto)overhead te delen door het aantal uren dat geraamd wordt ten laste van het primaire proces, inclusief kredieten.

Overhead

Tabel Prg. O-1 Realisatie en begrotingsafwijkingen programma overhead (bedragen x € 1.000)
Thema Primaire Begroting Bijg. Begroting Realisatie Afwijkingen
2024 2024 2024 2024
Management en bestuursondersteuning Lasten -1.208 N -1.097 N -1.063 N 35 V
Huisvesting Lasten -657 N -657 N -741 N -84 N
Automatisering Lasten -3.319 N -3.564 N -3.593 N -29 N
Planning & Control Lasten -782 N -868 N -906 N -38 N
Facilitaire zaken Lasten -1.580 N -1.580 N -1.294 N 286 V
Financiële administratie Lasten -262 N -262 N -331 N -69 N
Personeel en organisatie Lasten -1.634 N -2.223 N -1.897 N 325 V
Communicatie Lasten -418 N -498 N -347 N 151 V
Front-office Lasten -349 N -428 N -389 N 40 V
Totaal lasten Overhead -10.209 N -11.176 N -10.560 N 616 V
Management en bestuursondersteuning Baten 0 V 0 V 0 V 0 V
Huisvesting Baten 25 V 25 V 66 V 41 V
Automatisering Baten 0 V 0 V 0 V 0 V
Planning & Control Baten 0 V 0 V 0 V 0 V
Facilitaire zaken Baten 0 V 0 V 0 V 0 V
Financiële administratie Baten 0 V 0 V 0 V 0 V
Personeel en organisatie Baten 15 V 15 V 1 V -14 N
Communicatie Baten 0 V 0 V 0 V 0 V
Front-office Baten 0 V 0 V 0 V 0 V
Totaal baten Overhead 40 V 40 V 67 V 27 V
0 V
Saldo van baten en lasten excl. mutaties reserves -10.168 N -11.136 N -10.493 N 643 V
Saldo Mutaties Reserves 81 V 586 V 586 V 0 V
Saldo van baten en lasten incl. mutaties reserves -10.087 N -10.550 N -9.907 N 643 V
Thema Bijg.Begroting Realisatie Verschil Reserves Afwijkingen
2024 2024 2024 2024 2024
Management en bestuursondersteuning -1.097 N -1.063 N 35 V 0 V 35 V
Huisvesting -631 N -675 N -44 N 0 V -44 N
Automatisering -3.564 N -3.593 N -29 N 0 V -29 N
Planning & Control -868 N -906 N -38 N 0 V -38 N
Facilitaire zaken -1.580 N -1.294 N 287 V 0 V 287 V
Financiële administratie -262 N -331 N -69 N 0 V -69 N
Personeel en organisatie -2.208 N -1.896 N 311 V 0 V 311 V
Communicatie -498 N -347 N 151 V 0 V 151 V
Front-office -428 N -389 N 40 V 0 V 40 V
Saldo van baten en lasten incl. mutaties reserves -11.136 N -10.493 N 643 V 0 V 643 V

Het overheadtarief wordt bepaald door het totaal volume aan overheadkosten te delen door het totaal aan productieve uren van de primaire afdelingen (de programma's exclusief het programma overhead).

Management en bestuur ondersteuning (€ 35.000 voordeel)
Project e-formulieren (€ 42.000 voordeel)
De eerste fase van het project e-formulier is inmiddels opgeleverd. Er zijn in 2024 al negentien formulieren voor VTH (Veiligheid, Toezicht en Handhaving) op de website geplaatst. De eerste formulieren zijn inmiddels ook door ondernemers en burgers ingevuld. 
In de tweede fase van het project gaan we verder met het bouwen van e-formulieren voor andere producten en diensten. Onze  vernieuwde website is inmiddels ook online.

Diverse kleine verschillen per saldo € 7.000 nadeel.

Huisvesting (€ 43.000 nadeel)
Verduurzaming gemeentehuis (€ 13.000 voordeel)
De verduurzaming van het gemeentehuis is slechts deels uitgevoerd, waardoor er budget technisch een overschot is ontstaan.

Rentetoerekening (€41.000 nadeel)
Als gevolg van de rentetoerekening vanuit de algemene dekkingsmiddelen in verband met de verhoogde omslagrente, ontstaat een nadeel van €41.000. 

Lagere overige toerekeningen van en naar programma's (€15.000 nadeel)
De toerekening van kosten van het gemeentehuis naar andere programma's en andersom, is lager dan begroot. Dit leidt tot een nadeel van €15.000. 

Diverse kleine verschillen per saldo € 6.000 nadeel.

Informatievoorziening en Automatisering  (€ 29.000 nadeel)
Betreft de kosten voor aanschaf, onderhoud en licenties van hard- en software, systeem- en netwerkbeheer, applicatiebeheer en ondersteuning van medewerkers voor zover niet toe te rekenen aan het primaire proces. 

Vernieuwingen binnen informatievoorziening (€ 125.000 voordeel)
Dit budget heeft betrekking op de vernieuwingen die zijn doorgevoerd. De projectkosten vielen lager uit dan begroot. De vraag rijst waarom er dan niet meer projecten zijn uitgevoerd. Dit kwam doordat we een deel van het jaar bezig waren met het inwerken van collega’s voor de ketens waar de doorontwikkeling plaatsvond.

Inzet Personeel toerekening uren aan Programma en Thema  (€ 154.000 nadeel)
In de afgelopen periode hebben zowel positieve als negatieve ontwikkelingen invloed gehad op de personeelsplanning. Dit heeft geleid tot een herziening van de urenverdeling over de thema's binnen de programma's. De managers blijven zich inzetten om de kosten zorgvuldig te monitoren en personeel zo efficiënt mogelijk in te zetten. 

Planning & Control (€ 38.000 nadeel)
Wervingskosten en externe inhuur (€ 38.000 nadeel)
Door de krapte op de arbeidsmarkt wordt het steeds moeilijker om personeel te vinden. Om de openstaande vacatures in te vullen, is er vaker gebruikgemaakt van wervings- en selectiebureaus, en werden tijdelijke medewerkers geworven en ingezet bij afdeling financiën ten behoeve van planning & control.

Facilitaire zaken (€ 287.000 voordeel)
Inzet Personeel toerekening uren aan Programma en Thema  (€ 290.000 voordeel)
In de afgelopen periode hebben zowel positieve als negatieve ontwikkelingen invloed gehad op de personeelsplanning. Dit heeft geleid tot een herziening van de urenverdeling over de thema's binnen de programma's. De managers blijven zich inzetten om de kosten zorgvuldig te monitoren en personeel zo efficiënt mogelijk in te zetten. 

Diverse kleine verschillen (€ 3.000 nadeel)

Financiële administratie (€ 69.000 nadeel)
Digitalisering en hybride werken (€ 5.000 voordeel)
Door het hybride werken en de digitalisering is de vraag naar printerfaciliteiten verminderd. Dit jaar is er opnieuw minder uitgegeven aan printerkosten dan begroot.

Inzet Personeel toerekening uren aan Programma en Thema  (€ 74.000 nadeel)
In de afgelopen periode hebben zowel positieve als negatieve ontwikkelingen invloed gehad op de personeelsplanning. Dit heeft geleid tot een herziening van de urenverdeling over de thema's binnen de programma's. De managers blijven zich inzetten om de kosten zorgvuldig te monitoren en personeel zo efficiënt mogelijk in te zetten. 

Personeel en organisatie (€ 311.000 voordeel)
Opleidingsbudget (€ 248.000 voordeel)
In het coalitie akkoord is afgesproken dat het opleidingsbudget 2% van de totale loonsom van de gemeente Drimmelen bedraagt. Door de sterk gestegen salarissen in het afgelopen jaar is ook het opleidingsbudget verhoogd. Er is alleen minder gebruik van gemaakt en minder geld uitgegeven aan opleiding en training (incl. bestuur). Ruim 50% van het beschikbare budget is onbesteed.

Voorziening spaarverlof € 21.000 nadeel)
Er hebben meer ambtenaren gekozen om hun verlof om te zetten in spaarverlof. 

Arbeidsvoorwaarden € 19.000 nadeel)
Er is meer ingezet op themabijeenkomsten en teambuildingactiviteiten om de motivatie en betrokkenheid van medewerkers te vergroten. 

Inzet Personeel toerekening uren aan Programma en Thema  (€ 103.000 voordeel)
In de afgelopen periode hebben zowel positieve als negatieve ontwikkelingen invloed gehad op de personeelsplanning. Dit heeft geleid tot een herziening van de urenverdeling over de thema's binnen de programma's. De managers blijven zich inzetten om de kosten zorgvuldig te monitoren en personeel zo efficiënt mogelijk in te zetten. 

Communicatie ( € 151.000 voordeel)
Burgerpeiling (€ 25.000 voordeel)
De burgerpeiling is dit jaar niet uitgevoerd vanwege tijd- en capaciteitsgebrek. Binnen de afdeling communicatie wordt onderzocht of het beter is om de burgerpeiling om het jaar te laten plaatsvinden in plaats van elk jaar.

Inzet Personeel toerekening uren aan Programma en Thema  (€ 126.000 voordeel)
In de afgelopen periode hebben zowel positieve als negatieve ontwikkelingen invloed gehad op de personeelsplanning. Dit heeft geleid tot een herziening van de urenverdeling over de thema's binnen de programma's. De managers blijven zich inzetten om de kosten zorgvuldig te monitoren en personeel zo efficiënt mogelijk in te zetten. 

Front-office (€ 40.000 voordeel)
Kosten noodnummer gemeentehuis (€ 5.000 nadeel)
Er nemen steeds meer burgers buiten de openingstijden contact op met het noodnummer van het gemeentehuis. Dit heeft geleid tot een overschrijding van het budget, waarvoor het komende jaar een aanpassing zal worden doorgevoerd. In 2024 resulteert dit echter in een overschrijding.

Inzet Personeel toerekening uren aan Programma en Thema  (€ 45.000 voordeel)
In de afgelopen periode hebben zowel positieve als negatieve ontwikkelingen invloed gehad op de personeelsplanning. Dit heeft geleid tot een herziening van de urenverdeling over de thema's binnen de programma's. De managers blijven zich inzetten om de kosten zorgvuldig te monitoren en personeel zo efficiënt mogelijk in te zetten. 

Lopende kredieten overhead

Tabel
Lopende kredieten Jaar (van aanvang) Raming Totaal Uitgaven Restant Projectfase Planning (afgerond in )
Gemeentehuis
Interieur aanpassingen VJN24 2024 100.000 86.270 13.730 5. Realisatie Q2 2025
Totaal Gemeentehuis 100.000 86.270 13.730
ICT: vervanging hardware
Presentatiefaciliteiten 2021 109.821 90.878 18.943 5. Realisatie Q2 2025
Totaal ICT: vervanging hardware 109.821 90.878 18.943
Totaal 209.821 177.149 32.673

Interieur aanpassingen VJN24
Paternosterkast wordt in april 2025 weggehaald. De akoestische aanpassingen op zuid worden Q2 2025 gerealiseerd. Daarna kan het krediet afgesloten worden.

Presentatiefaciliteiten
Narrow casting aanschaf nadat pantry's vernieuwd zijn. Hiermee kunnen we intern digitaler communiceren. Het resterende budget wordt gebruikt om aan de buitenkant van de vergaderzalen roombooking tablets op te hangen. 

Af te sluiten kredieten overhead

Tabel
Af te sluiten kredieten Jaar (van aanvang) Raming Totaal Uitgaven Restant
Gemeentehuis
Meubilair (gemeentehuis) 2021 493.575 496.902 3.327-
Vervangen koffie corners 24/00 2024 80.000 77.010 2.990
Totaal Gemeentehuis 573.575 573.913 338-
Thema ICT: vervanging hardware
Vervanging technische infrastructuur 2016 112.778 112.778 0-
Devices 2021 87.226 86.669 557
Totaal ICT: vervanging hardware 200.004 199.447 557
Totaal 773.579 773.360 557

Toelichting af te sluiten kredieten (afwijking > € 25.000)
Geen toelichting benodigd.

7. Basisset beleidsindicatoren

Het Besluit Begroting en Verantwoording en de Regeling Beleidsindicatoren gemeenten schrijven voor dat gemeenten een uniforme set van beleidsindicatoren in hun begroting (en jaarstukken) opnemen. Gemeenten kunnen daarmee de maatschappelijke effecten van hun beleid toelichten. Bovendien wordt het mogelijk gemaakt om gemeentebegrotingen onderling beter te vergelijken. De basisset is ingedeeld naar de taakvelden die een gemeente kent:

* Bestuur en ondersteuning (taakveld 0)

* Veiligheid (1)
* Economie (3)
* Onderwijs (4)
* Sport, cultuur en recreatie (5)
* Sociaal Domein (6)

* Volksgezondheid en milieu (7)

* Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing (8)


Voor het taakveld Verkeer, vervoer en waterstaat (2) zijn voor 2024 landelijk geen beleidsindicatoren verplicht gesteld.

Tabel Indic-1 17.630 28 17.943 28
Verplichte beleidsindicatoren
Nr. Taak veld Indicator Eenheid Periode Nederland Realisatie 2023 Drimmelen Realisatie 2023 Nederland Realisatie 2024 Drimmelen Realisatie 2024 Bron
1 0 Formatie Fte per 1.000 inwoners 2024 n.v.t. 7,5 n.v.t. 7,8 Eigen gegevens
2 0 Bezetting Fte per 1.000 inwoners 2024 n.v.t. 7,2 n.v.t. 7,6 Eigen gegevens
3 0 Apparaatskosten Kosten per inwoner 2024 n.v.t. 731 n.v.t. 500 Eigen gegevens
4 0 Externe inhuur Kosten als % van totale loonsom + totale kosten inhuur externen 2024 n.v.t. 23 n.v.t. 30 Eigen gegevens
5 0 Overhead % van totale lasten 2024 n.v.t. 13 n.v.t. 12 Eigen gegevens
6 1 Verwijzingen Halt per 1.000 inw. 12-18 jr 2024 10,2 27,0 11,1 11,3 Bureau Halt
7 1 Winkeldiefstal per 1.000 inwoners aantal per 1.000 inwoners 2024 2,5 0,5 2,2 0,5 CBS - Diefstallen - Gebiedscan / afd. Veiligheid
8 1 Geweldsmisdrijven per 1.000 inwoners aantal per 1.000 inwoners 2024 4,3 2,4 4,2 2,0 CBS - Criminaliteit Gebiedscan / afd. Veiligheid
9 1 Diefstal uit woning per 1.000 inwoners aantal per 1.000 inwoners 2024 1,3 1,5 1,2 1,4 CBS - Diefstallen Gebiedscan / afd. Veiligheid
10 1 Vernieling en beschadiging per 1.000 inwoners aantal per 1.000 inwoners 2024 5,8 2,7 4,0 2,7 CBS - Criminaliteit Gebiedscan / afd. Veilgheid
11 3 Functiemenging % 2024 54,2 46,3 52,6 44,7 CBS - BAG/LISA Landelijk Informatiesysteem Arbeidsplaatsen.
12 3 Vestigingen per 1.000 inw 15-64 jr 2024 197,1 181,5 140 133 LISA Landelijk Informatiesysteem Arbeidsplaatsen.
13 4 Absoluut verzuim per 1.000 leerlingen 2023 13,7 (1,4) 1,3 14,5 (1,6) 1,5 DUO - Dienst Uitvoering Onderwijs/Ingrado
14 4 Relatief verzuim per 1.000 leerlingen 2024 27 26,5 28,3 27,8 DUO - Dienst Uitvoering Onderwijs/Ingrado
15 4 Voortijdige schoolverlaters totaal (VO + MBO) % 2024 18,5 3 20 3 DUO - Dienst Uitvoering Onderwijs/Ingrado
16 5 Niet-sporters % 2024 46,4 42 38 40 Gezondheidsmonitor volwassenen (en ouderen), GGD, CBS en RIVM
17 6 Banen per 1.000 inw 15-64 jr 2024 836,6 472,4 906 467,7 CBS - Bevolkingsstatistiek/LISA
18 6 Jongeren met delict voor rechter % 2024 1,3 1 1,3 1 CBS - Jeugd
19 6 Kinderen in uitkeringsgezin % 2024 3,6 2 3,5 3,2 CBS - Jeugd
20 6 Netto arbeidsparticipatie % 2024 82,4 72,6 82,5 80,2 CBS - Arbeidsdeelname
21 6 Werkloze jongeren % 2024 8,9 7,8 8,7 8,1 CBS - Jeugd
22 6 Personen met een bijstandsuitkering per 10.000 inw 18 jr e.o. 2024 225 11 232 11 CBS - Participatie Wet
23 6 Aantal re-integratievoorzieningen per 10.000 inw 15-64 jr 2024 206 177 204 180 CBS - Participatie Wet
24 6 Jongeren met jeugdhulp % van alle jongeren tot 18 jaar 2024 14,3 13,7 14,2 12,7 CBS - Jeugd
25 6 Jongeren met jeugdbescherming % 2024 1,1 1,2 1 1,1 CBS - Jeugd
26 6 Jongeren met jeugdreclassering % 2024 0,3 0,3 0,8 n.b. CBS - Jeugd
27 6 Cliënten met een maatwerkarrangement WMO per 10.000 inw 2024 650 730 650 843 CBS - Monitor Sociaal Domein WMO
28 7 Omvang huishoudelijk restafval kg per inwoner 2024 148 82,7 150 81,2 CBS - Statistiek Huishoudelijk afval
29 7 Hernieuwbare elektriciteit % 2023 41,30 n.b. 50,00 n.b. VNG/Regionale klimaatmonitor
30 8 WOZ-waarde woningen x 1.000 euro 2024 368 372 379 413 CBS - Statistiek Waarde Onroerende Zaken
31 8 Nieuw gebouwde woningen aantal per 1.000 woningen 2024 9,1 11,5 5,9 2,6 BAG
32 8 Demografische druk % 2024 70 73 80 65 CBS
33 8 Woonlasten éénpersoonshuishouden euro 2024 n.v.t. 867 811 911 COELO, Groningen
34 8 Woonlasten meerpersoonshuishouden euro 2024 n.v.t. 944 951 994 COELO, Groningen