Prioritaire beleidswensen
Tabel 1 bevat de beleidswensen met een hoge prioriteit. Een prioriteit die voortkomt uit wetgeving, het coalitieakkoord, een raadsbesluit of verbonden is aan grote maatschappelijke opgaven.
Tabel 1: prioritaire beleidswensen 2022
1. Revitalisering openbaar groen
Bij de begrotingsbehandeling 2021 verlaagden we voor de jaren 2022 en verder het krediet Renovatie groen van €145.000 naar € 115.000. Echter uit een quickscan in 2020 van het openbaar groen bleek dat we meer aandacht moeten schenken aan de open plekken in de heestervakken en gazons. Inboeten of vervangen is noodzakelijk om te blijven voldoen aan de gestelde beeldkwaliteit. Het betreft circa 10% van de heestervakken van het totale areaal per woonkern. Het inboet/vervangingspercentage van deze heestervakken ligt tussen de 20% en 30%. Voor de gazons geldt dat circa 15% van het totale areaal te veel open plekken heeft. Van de gazons die hier onder vallen dient circa 15% hersteld en opnieuw ingezaaid te worden. Om deze achterstand weg te werken en het groenareaal te laten voldoen aan de gestelde beeldkwaliteit wordt voorgesteld om de bestaande investering in de renovatie van openbaar groen van € 115.000 te verhogen met jaarlijks € 56.000 voor de jaren 2022 en 2023. Hiermee verwachten we ook de burgertevredenheid over het groenonderhoud te verhogen.
2. Onderhoud waardevolle bomen
Met de behandeling van de waardevolle bomenkaart in de opinieronde van 8 april 2021 sprak de raad haar wens uit om een subsidieregeling in te stellen voor particulieren met een waardevolle boom. Particulieren kunnen hiermee professionele onderzoeken en ingrepen aan de boom laten verrichten. Het waardevolle karakter van een boom kunnen we daarmee beter beschermen. Voorwaarde is dat de boom geregistreerd staat op de waardevolle bomenkaart.
Een subsidieverordening moet nog worden opgesteld en is niet bedoeld voor het regulier onderhoud. De subsidie is dus vooral bedoeld als tegemoetkoming in de kosten van boomonderzoek, onvoorzien onderhoud, groeiplaatsverbetering en bij probleemsituaties. Dit op basis van een subsidieverordening en ter beoordeling van de bevoegd ambtenaar van de gemeente. De bijdrage is inclusief verschuldigde BTW.
We hebben hiervoor twee varianten uitgewerkt. Variant a is opgenomen als prioritaire beleidswens en de meerkosten van variant b bij de overige beleidswensen.
Variant a.
Een totale ontzorgprincipe voor de particuliere boomeigenaar. Vanuit de subsidieverordening kan bijvoorbeeld eens in de drie jaar maximaal € 1.500 bijdragen worden aan het niet regulier onderhoud en/of onderzoek naar de gezondheid en de conditie van de boom. De maximale bijdrage wordt nooit hoger dan het vooraf toegekende bedrag. De hoogte van de bijdrage wordt bij de toezegging meegedeeld.
De verwachting is dat een bedrag van € 20.000 jaarlijks in de begroting opgenomen moet worden. Het benodigde bedrag kan per jaar verschillen. Zo nodig stellen we jaarlijks de begroting bij. Er is geen plafondbedrag opgenomen in de subsidieverordening.
Variant b.
We werken met een plafondbedrag. Op is op. Vanuit de subsidieverordening kan bijvoorbeeld eens in de drie jaar maximaal € 1.500 bijgedragen worden aan het niet regulier onderhoud en/of onderzoek naar de gezondheid en de conditie van de boom. Dit tot een maximum van 75% van de werkelijk gemaakte kosten. De maximale bijdrage wordt nooit hoger dan het vooraf toegekende bedrag.
De hoogte van de bijdrage wordt bij de toezegging meegedeeld. In de begroting wordt een jaarlijks bedrag van € 40.000 opgenomen. Dit bedrag wordt tevens als plafondbedrag opgenomen in de subsidieverordening en is bepalend.
3. Waterpleinen en waterornamenten
Op het Molenplein Made brachten we bij de herinrichting een fontein aan. Bewoners beleven veel plezier aan deze fontein. Ook andere kernen willen we voorzien van een waterelement. Bij het Dorpsplein in Terheijden en bij de Nieuwstraat in lage Zwaluwe hebben we nog werkzaamheden onder handen. We maken van deze mogelijkheid gebruik om water en groen aan te brengen
We onderzoeken de mogelijkheid om de aanleg en onderhoud te bekostigen uit Klimaatadaptatie. Een voorwaarde daarbij is dat er een koppeling te leggen is met de opvang van regenwater.
Waterrijk/ Groenrijk Dorpsplein (Terheijden)
De raad gaf aan het Dorpsplein autovrij te maken. Dit biedt de kans om het plein aantrekkelijker in te richten. We willen naast het groener maken van het plein (bijvoorbeeld met mobiele plantenbakken) ook een element met water aanbrengen. De kosten voor het waterornament bedragen bij de minimale variant € 35.000. Deze bestaat uit een bovengrondse aansluiting en dagelijkse vervanging van water. Een installatie met ondergrondse buffer kost minimaal € 75.000. In het kader van het voorkomen van waterverspilling is deze oplossing duurzamer. We onderzoeken de optimale variant binnen de beschikbare middelen.
Onderhoud
Een dergelijk waterornament heeft een installatie om virussen en bacteriën uit het fonteinwater te halen. Tijdens de winterperiode zetten we de fontein uit. Voor een waterornament met ondergrondse buffer zijn de kosten ongeveer € 10.000 per jaar.
Waterrijke/ Groenrijke Nieuwstraat (Lage Zwaluwe)
De Nieuwstraat krijgt bij de herontwikkeling al veel meer groen. Naast dit groen willen we ook water een rol laten spelen. De kosten voor het waterornement bedragen bij de minimale variant € 35.000. Deze bestaat uit een bovengrondse aansluiting en dagelijkse vervanging van water. De investering voor een installatie met ondergrondse buffer maximaliseren we op € 75.000. In het kader van het voorkomen van waterverspilling is deze oplossing duurzamer. Het principe is hetzelfde als bij het Molenplein. We onderzoeken de optimale variant binnen de beschikbare middelen.
Onderhoud
Ook bij dit element is onderhoud noodzakelijk en hebben we voor onderhoud € 10.000 per jaar nodig.
4. Beleidsplan Verkeer en Vervoer
1. Omvormen station Lage Zwaluwe tot Hub: hierover zijn we al ruim een jaar in gesprek met de provincie, ProRail, NS, gemeente Moerdijk en Arriva. De behoeften en kansen zijn in beeld gebracht. Het station is benoemd als regionale Hub, met als belangrijkste uitdaging het verbeteren van de omgevingskwaliteit. Verder valt te denken aan het aanbieden van een breed aanbod aan deelmobiliteit (deelauto’s, deelscooters en / of deelfietsen), oplaadpunten voor e-bikes, wifi, toilet, horeca, pakketmuur. Het zwaartepunt zal uiteraard liggen aan de Moerdijkse kant van het station. Maar ook aan onze kant zijn investeringen in voorzieningen mogelijk. Daarom stellen we voor hiervoor een klein bedrag te reserveren van € 5.000.
2. Snelheid remmende maatregelen Kerkdijk Hooge Zwaluwe en Helkant: Veilig Verkeer Nederland heeft samen met bewoners een plan gemaakt voor het treffen van snelheid remmende maatregelen op de Kerkdijk. Deze richten zich op drie kruispunten, waarbij de snelheid remmende maatregel bestaat uit het verkleinen van het kruispuntvlak met groen. Deze maatregelen dragen hebben ook een koppeling met de Bypass Zoutendijk. Voor één kruispunt hebben we dekking maar voor de andere twee niet. Samen kosten de twee kruispunten € 60.000.
3. Aanpak parkeerproblemen die volgen uit de parkeerdrukmeting: vorig jaar is in de hele gemeente in de woongebieden een parkeerdrukmeting uitgevoerd. Dit om in beeld te brengen in welke woonwijken de parkeerdruk het hoogst is. Vervolgens is het de bedoeling de parkeerdruk in de drukste gebieden te verlagen. Hierbij ontkomen we er niet aan om soms de parkeerruimte uit te breiden, hoewel we ook kijken naar andere maatregelen (zoals het stimuleren van parkeren op eigen terrein). Voor het treffen van parkeermaatregelen is echter geen structureel budget meer aanwezig. Een bedrag van €15.000 per jaar voor de jaren 2022 en 2023oet voldoende zijn om de ergste knelpunten op te lossen. In 2024 voeren we opnieuw een parkeerdrukmeting in de hele gemeente uit, om te zien of de maatregelen geholpen hebben.
4. De OV-opstapdag: tot vorig jaar organiseerden we elk jaar een OV-opstapdag, waarbij mensen laagdrempelig konden kennis maken met het openbaar vervoer. Zo kregen mensen bijvoorbeeld een reisadvies en werd een OV-chipkaart voor hen aangevraagd als ze die nog niet hadden. Deze OV-opstapdag werd voorheen 100% gesubsidieerd vanuit de Regio West-Brabant, maar deze subsidieregeling is stopgezet. Wij zijn kortom nu zelf aan zet voor de financiering indien we deze activiteit willen voortzetten. Het gaat om een bedrag van jaarlijks € 8.000 (eventueel om het jaar).
5. Aanleg passeerstroken Poolsedreef, Munnikenhof en Schuivenoordseweg: genoemde wegen maken onderdeel uit van het landbouwnetwerk, maar zijn allen smal. Vanwege de beperkte verkeersintensiteit gaat volledig verbreden van de wegen te ver, maar het aanleggen van enkele passeerstroken is wel wenselijk. Op die manier gaan we het rijden in de bermen meer tegen. Op de Schuivenoordseweg staat voor 2022 onderhoud aan het asfalt op de planning. De aanleg van passeerstroken willen we dan gelijk meenemen. De geraamde kosten voor passeerstroken op deze drie wegen bedragen € 21.000.
5. Dijkverzwaring Terheijden: nieuwe wandelpaden
De gemeente en het waterschap verschillen van mening over de hoogte van de gemeentelijke bijdrage aan de nieuwe damwand in de haven Terheijden. Op grond van extern juridisch advies van AKD hoeft de gemeente alleen bij te dragen aan de kosten van groot onderhoud.
Het waterschap verlangt van de gemeente, op basis van verleende vergunningen, dat de gemeente de wandelpaden langs de Mark en Markschans op haar eigen kosten sloopt en ook voor eigen kosten opnieuw aanlegt.
Er zijn nog geen bindende afspraken gemaakt. We verwachten dat de kosten in 2023 gemaakt worden.
De kosten voor het aanleggen van de nieuwe wandelpaden ramen we op € 88.200.
6. Uitvoering nota Economie
Door het college is de nota Economie vastgesteld. De nota zal in juni worden behandeld door de gemeenteraad. In de nota zit een uitvoeringsprogramma opgenomen. Voor de uitvoering van dit programma is, naast een éénmalig budget van € 50.000, een structureel budget van € 15.000 beschikbaar. In de nota Economie wordt voorgesteld dat bedrag structureel met € 25.000 te verhogen.
7. Uitvoeringslasten energietransitie
De energietransitie vraagt nu en in de toekomst om meer mensen en middelen, ook bij gemeenten. Die zijn heel hard nodig vanwege de ambitieuze doelstellingen uit het landelijk Klimaatakkoord, het gemeentelijk coalitieakkoord en niet te vergeten de Regionale Energie Strategie 2030. Het Energieteam van de gemeente werkt – veelal samen met haar partners - aan tal van energieprojecten, die energie moeten besparen en/of verduurzamen. Met name de route naar aardgasvrije wijken en energie neutrale dorpen gaat de komende jaren veel tijd en geld kosten. Want na vaststelling van de Transitievisie Warmte begint dit traject feitelijk pas en zijn zogenoemde wijkuitvoeringsplannen (WUP’s) cruciaal om de klimaatdoelen te realiseren. Hierbij moet, naast budget voor projectondersteuning en -onderzoek, vooral gedacht worden aan gelden voor communicatie en participatie. En daarmee voor draagvlak onder de inwoners en ondernemers van Drimmelen.
Voor de uitvoering hiervan zijn heel veel handjes nodig. Andersson Elffers Felix (AEF) heeft in opdracht van de Raad van het Openbaar bestuur onderzocht welke extra uitvoeringslasten gemeenten gaan krijgen door uitvoering van het klimaatakkoord. De jaarlijkse extra kosten voor gemeenten worden geraamd op ongeveer 500 miljoen euro voor 2022, oplopend tot ruim 950 miljoen euro in 2030. Bij een middelgrote gemeente gaat het dan om 17-19 fte. VNG en Rijk zijn aan het onderhandelen over deze uitvoeringslasten en hoe het Rijk gemeenten hierin kan compenseren. Hierover is nog geen duidelijkheid. Zodra het Rijk middelen beschikbaar stelt voor de uitvoering van de energietransitie, kunnen we vanaf 2022 ook hier onze interne organisatie verder op inrichten.
8. Verlengen fietspad Beverpad naar Lage Zwaluwe
De afgelopen periode is hard gewerkt aan de voorbereidingen van het doortrekken van het Beverpad richting Lage Zwaluwe (fase 3). Door de raad is daar op 5 maart 2020 raadsbreed op aangedrongen.
De kosten voor de realisatie van fase 3 worden geraamd op € 279.000. Het verwachte overschot van het krediet voor fase 2 van het verlengen van het Beverpad bedraagt € 234.000. In de Kadernota wordt daarom voor het verschil ad € 45.000 een investering opgenomen zodat fase 3 uitgevoerd kan worden. De hogere kapitaallasten hiervan bedragen € 2.250 en kunnen gedekt worden door een verlaging van het budget Vrijetijdseconomie (voetveren).
Daarnaast lopen er gesprekken met de pachter en de grondeigenaar. De grondposities zullen opnieuw worden ingericht. Een overeenkomst hierover is in voorbereiding.
9. Ledverlichting buitensport
Uit oogpunt van duurzaamheid en energiebesparing bestaat bij de buitensportverenigingen in onze gemeente een collectieve vraag naar de toepassing van LED veldverlichting. Op basis van uitgevoerde energiescans is een voorlopige investeringsprognose opgesteld. Ook voor geprivatiseerde verenigingen.
De totaalkosten bedragen € 360.000 waarvan mogelijk middels een aan te vragen BOSA subsidie 30% kan worden gedekt door de verenigingen zelf. Dit betekent een netto investering voor de gemeente van € 250.000. Op basis van de technische levensduur wordt uitgegaan van een afschrijvingstermijn van 25 jaar.
De LED-verlichting zorgt bij de verenigingen tot een lagere energierekening waardoor het mogelijk is om een deel van de kosten van de investering bij de vereniging als gebruiksvergoeding in rekening te brengen waardoor de investering budgettair neutraal is.
10. Beleidsmedewerker Energietransitie
Eén van de belangrijkste thema’s van dit moment is de energietransitie. Een wettelijke verplichting die veel vraagt van onze gemeente. De formatie voor de energietransitie is voor een deel tijdelijk en loopt eind dit jaar af. Omdat de energietransitie na 2021 onverminderd verder gaat, wordt voorgesteld de tijdelijke formatie-uitbreiding structureel te maken. Het gaat dan om een formatie-omvang van 0,89 fte. Binnen de afdeling is nog 0,34 fte aan vacatureruimte beschikbaar. Het tekort van 0,55 fte is bijgeraamd in deze kadernota.
11. Wet Banenafspraak
Op grond van de Wet Banenafspraak dient de gemeente als werkgever een aantal mensen in dienst te hebben met een arbeidsbeperking. Bij het coalitieakkoord is voor drie jaar budget beschikbaar was gesteld voor deze doelgroep. Hierop is iemand aangenomen voor deze periode. Om aan de Wet banenafspraak te kunnen blijven voldoen, zou tenminste deze medewerker in dienst gehouden moeten kunnen worden. Hiervoor is een budget van € 50.000 benodigd.
Om ook in de toekomst te kunnen blijven voldoen aan de Wet Banenafspraak is extra budget benodigd, omdat de verplichting jaarlijks nog groeit in omvang. In 2024 stroomt een medewerker uit die destijds onder de oude WSW regeling is ingestroomd en nu onder de wet Banenafspraak valt. Instroom vanuit die kant is niet meer mogelijk. Deze variant is structureel € 50.000 duurder dan het bedrag dat nu in tabel 1 is opgenomen.
Daarnaast heeft het college ook overige beleidswensen. Beleidswensen die het college niet
als strikt noodzakelijk acht, maar waarvan zij adviseert om die in te vullen. Deze overige beleidswensen zijn opgenomen in tabel 2.
Tabel 2: overige beleidswensen 2022
1. Onderhoud waardevolle bomen
Zie onder “Onderhoud waardevolle bomen” bij de prioritaire beleidswensen. In bovenstaande tabel is het financieel effect van de ruimere variant b opgenomen.
2. Trapveldje Hooge Zwaluwe
Op 12 december 2019 heeft de gemeenteraad het college opgedragen om onderzoek te doen naar kwalitatief goede trapveldjes met kooiconstructie voor de kernen binnen onze gemeente die hierover nog niet beschikken. In de dorpen Hooge Zwaluwe en Drimmelen zijn deze sportieve ontmoetingsplekken er nog niet. Om de behoefte hierna te onderzoeken hebben we in september 2020 een enquête gehouden onder de jeugdige bewoners van de dorpen Hooge Zwaluwe en Drimmelen. We hebben naar alle kinderen en jongeren in de leeftijdsgroep van vier tot achttien jaar een brief gestuurd. De adressen met meerdere kinderen en/of jongeren hebben één brief ontvangen. Hieruit bleek dat er in Hooge Zwaluwe behoefte is aan een kunstgras trapveld. Opgemerkt moet worden dat er ook kritische geluiden uit het dorp Hooge Zwaluwe zijn vanwege de milieubelasting van het kunstgras. Het investeringsbedrag voor de omvorming van een grasveld naar één kunstgras trapveld met kooiconstructie is geraamd op € 130.000 (exclusief BTW). De kosten zijn inclusief voorbereiding en toezicht.
3. Blauwalg in de gemeente Drimmelen
Naar aanleiding van toezeggingen naar de raad is er een rapportage opgesteld om de blauwalg en vissterfte in de Brandput te Lage Zwaluwe structureel aan te pakken. Voor de lange termijn dient hiervoor een visie te worden opgesteld met de partners en de Brandput dient gebaggerd te worden. Hierna richten we de Brandpunt en de omgeving opnieuw in. De geraamde kosten hiervoor bedragen circa € 250.000. Als symptoombestrijding kan tijdelijk grondwater opgepompt worden. De kosten voor het in bedrijf stellen van een grondwaterpompinstallatie worden geraamd op circa € 30.000.
4. Beleidsplan Verkeer en Vervoer
Aanvullend op de prioritaire beleidswensen heeft het college nog overige wensen:
• Uitvoering geven aan een mobiliteitsplan voor de medewerkers van de gemeente: veel medewerkers van de gemeente wonen dichter dan 10 km van het kantoor vandaan. Dit biedt mogelijkheden voor het stimuleren van het fietsgebruik. Ook willen we voor dienstreizen duurzamere mobiliteitsvormen aanbieden (denk aan een elektrische deelauto, elektrische fietsen, wellicht elektrische deelscooters). De Regio West-Brabant biedt in samenwerking met de provincie een werkgeversaanpak aan voor grotere werkgevers. Met een werkgeversaanpak wordt in beeld gebracht waar de kansen voor verduurzaming van reizigerskilometers van je personeel liggen. Dit wordt uitgevoerd door het Brabants Mobiliteitsnetwerk en kost de deelnemende werkgever (in dit geval de gemeente) niets voor het onderzoeksdeel. Aan de uitvoering zijn uiteraard wel kosten verbonden. Deze kosten hangen af van de uitkomsten van het onderzoek, waardoor deze nu nog niet bekend zijn.
• Omvormen halte kruispunt Wagenberg tot Hub: deze halte is onze belangrijkste waar alle lijnen samenkomen. De provincie heeft alle benoemde hubs ingedeeld in categorieën met bijbehorende voorzieningen. Deze halte staat daarbij benoemd als een Randweghub. Hij ligt immers niet midden in het dorp maar aan de rand, nabij uitvalswegen. Voor de omvorming tot een hub kun je denken aan voorzieningen als fietskluizen, aanbod deelmobiliteit, aanleg carpool-/ autoparkeerplaatsen, oplaadpunten voor e-bikes, dynamische reisinformatie, pakketmuur. Te verwachten is dat de gemeente qua kosten niet alleen aan zet is, maar dat de provincie hier ook aan bijdraagt (rechtstreeks of via een subsidieregeling). Hierover is op dit moment nog niets bekend. Om toch stappen te kunnen maken, stellen we voor een werkbudget van € 10.000 te hanteren.
• Maatregelen Raadhuisstraat Hooge Zwaluwe: bewoners van de Raadhuisstraat hebben gevraagd om net zo’n VVN-inzet als op de Kerkdijk is geweest. Aangezien nog onbekend is wat voor maatregelen hieruit volgen, kan nog geen bedrag worden genoemd.
5. Onderhoud Beverpad
Bij raadsbrief (gedateerd 25 mei 2021) bent u geïnformeerd de dekking van het Beverpad uit de toeristenbelasting. Het overschot op wegen en verlichting wat we bij het geactualiseerde Beleidsplan wegen en verlichting vaststelde van € 18.051 euro kan ingezet worden voor het niet meer beklemmen van de toeristenbelasting ten behoeve van wegenonderhoud en een hoger kwaliteitsniveau wegen (voetpaden). De beklemming toeristenbelasting ten behoeve van wegen kan worden opgeheven (€ 10.595) en is vrij besteedbaar binnen toerisme en € 10.595 van het positieve saldo wegen/verlichting wordt ten gunste van wegen gebracht ter compensatie dotatie toeristenbelasting. Het resterend bedrag kan worden ingezet voor verbetering voetpaden (€ 7.456).
6. Organisatieontwikkeling
Onder de noemer organisatie ontwikkeling is een 7-tal activiteiten benoemd die opgepakt gaan worden, te weten:
- Opstellen besturingsmodel
- MD traject voor management
- Dienstverlening en uitvoering Ambitieplan dienstverlening en informatievoorziening
- Opstellen Strategische PersoneelsPlanning (SPP) en functieboek
- Opzetten basisstructuur voor leren en ontwikkelen
- Projectmatig werken
- Optimaliseren van processen.
Een deel hiervan is in 2020 gestart en in 2021 komen de eerste zes genoemde activiteiten echt van de grond. Voor 2021 is hiervoor door de raad een budget van € 125.000 beschikbaar gesteld. Zoals we daar op dit moment tegen aan kijken zal dit budget daadwerkelijk nodig zijn voor met name het opstellen van een besturingsmodel, het MD traject, de implementatie van een Klant Contact Systeem, een digivaardigheden scan en het begeleiden van medewerkers bij het projectmatig werken.
De ingezette organisatieontwikkeling is een doorontwikkeling die naar zijn aard de volgende jaren doorloopt. Daar zijn kosten aan verbonden. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het oppakken van de uitkomsten van de Strategische Personeels Planning (SPP). Daarbij gaat het o.a. om opleiding, coaching, door- en uitstroom van medewerkers. Maar ook aan de implementatie van het besturingsmodel en het vervolg op de scan op de digitale vaardigheden die medio 2021 plaatsvindt. Uit die scan zal blijken over welke digitale vaardigheden medewerkers beschikken en welke leertrajecten als vervolg hierop in gezet moeten worden. Het optimaliseren van processen tenslotte staat eerst gepland voor 2022.
Verwacht wordt dat voor de doorontwikkeling in 2022 en 2023 een aanvullend budget van € 50.000 per jaar benodigd is. Bij de begroting zullen we het benodigde budget definitief aangeven.
7. Ambtelijke formatie
Het betreft in deze wensen om de personele formatie uit te breiden zodat het ambtelijk apparaat uitvoering kan geven aan bestaande en toekomstige structurele taken van de gemeente.
Ervan uitgaande dat de september-circulaire 2021 uitsluitsel zal bieden over de extra eenmalige middelen voor de jeugdzorg, zal het college bij het aanbieden van de begroting nader met de raad afstemmen over de prioritaire en overige beleidswensen.